Sovet rəssamı. Space race ərəfəsində kosmos ilə bağlı əsərləri ilə bilinir. Təsvirlərinin daha real görünməsi üçün bir çox kosmonavtla, o cümlədən məşhur aleksey leonovla yaxından əməkdaşlıq və dostluq edib. Bəzi rəsmləri 1971-ci ildə Soyuz-11 missiyasında kosmosa daşınıb sərgilənmişdi. Daha sonra bu əsərlər Salyut kosmik stansiyasına köçürülüb.
Bəzi əsərləri:
1955-1991-ci illərdə Ssri-də mövcud olan memarlıq üslubu. 1955-dən əvvəl isə 1933-dən başlayaraq sosialist modernizmi və ya Stalinist arxitekturası əsas üslub olub. Bundan da öncə isə 1920-ci illərdə əsasən konstruktiv inşaat dəbdə olub. Stalin 1953-cü ildə vəfat edəndən sonra xruşşov baş katib olur. Bir il sonra o ümumittifaq inşaatçılar qurumuna artıq Stalinist memarlığın dayandırılması barədə göstəriş verir. 1956-da isə Ssri kommunist partiyasının məşhur 20-ci qurultayında stalini və onun şəxsiyyətinə pərəstişi pisləyib hamını şoka salır. Və nə olursa elə bundan sonra olur. Stalinist binalar sovet ittifaqının qüdrətini və möhkəmliyini özündə təcəssüm etdirirdi. Amma eyni zamanda bu binalar çox baha başa gəlirdi. Xruşşov bu dönəmi, binalara ifrat dərəcədə dövlət büdcəsindən pul xərcləndiyinə görə də bitirmək istəyir və əvəzinə keyfiyyəti eyni qalmaq şərtilə amma daha ucuz olan yaşayış binalarının tikilməsi üçün əmr verir. Ancaq köhnə sosialist klassizmi üslubunda işləyən memarlar buna ilk öncə etiraz edirlər. Daha sonra qərbin müasir və novator arxitekturasından da bir şeylər götürərək sovet modernizmini yaradırlar. Hələ də Bakıda sayı çox olan və yavaş-yavaş sökülən həmin o məşhur xruşovkalar da elə bu dövrdə tikilməyə başlanır. 1991-ci ildə Ssri-nin dağılması ilə bu üslub da tarixə köçür. Maraqlı məqam ondadır ki, əslində "sovet modernizmi" terminini 2010-cu ilə qədər heç kim işlətməyib. Bir rus məqaləsinə əsasən bu söz 2000-ci illərdə post-sovet ölkələrini gəzən fransız fotoqraf frederic shubinə aiddir.
Bəzi nümunələr:
Dnepr dövlət sirki
Bişkekdə bir şadlıq sarayı
Jitomirdəki "oktyabr" teatrı
Nutsubidzedə yaşayış binası
2017-də sökülən "Narın" restoranı
Litvada aquapark
Sevanda yazıçılar birliyinin qonaq evi
Minskdəki "oktyabr" kinoteatrı
Şepetovkada rayon - ədəbi memorial muzeyi
Yerevan beynəlxalq hava limanı
Kişinyovda kollektiv yaşayış qülləsi
Keçmiş Lenin, indiki heydər əliyev sarayı
Gülüstan sarayı
Şərq bazarı
ictimai səhiyyə və islahatlar mərkəzi binası
Qarabağ mehmanxanası
Azərbaycan mehmanxanası
Mirvari kafe
Bakıda Ssri tikinti Bankı (indiki Kapital bank binası)
Bakıda diplomatlar üçün qonaq evi sifarişi verən: Bertrand Zobrist
mənəm bu. əslində bu məsələ yalnızlığın bir növü sayıla bilər. şəxsən mənim artıq başım xarab olmağa başlayıb. o qədər havalanmışam ki, evdə tək olanda öz-özümə danışıram. problem ondadı ki, səsli danışıram öz- özümə. həyatım başdan ayağa melanxoliya və depressiyadan ibarətdir. iki dəfə intihara cəhd etmişəm. amma bu həyata artıq öyrəşmişəm. bir məsəl vare, deyir mən bəyənən məni bəyənmir, məni bəyənəni mən bəyənmirəm. bu cümlədəki "məni bəyənən" belə olmuyub. tipsiz filan da deyiləm siz deyən. bu məsələləri əvvəl özümə dərd edirdim. indi vecimə də deyil. belə baxanda başım- qulağım sakit yaşıyıram özümçün. siz də belə şeyi problemə çevirmiyin. onu bilin ki, həyat gözəl deyil. çalışın tez ölün. rəhmətlik layne staley demişkən: we die young, faster we run.
Moskvada baş tutmuş hərbi çevrilişə təşəbbüs. Daha doğrusu müəyyən mənada uğurlu alınmış, amma bu uğur cəmi 3 gün davam etmişdir. Qiyamı Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsi (Qkçb) həyata keçirib. 8 üzvdən ibarət olan bu komitəni qərb mediası 8-lər bandası adlandırırdı. Çevrilişə zəmin yaradan şəxs də elə SSRi-nin ilk və son prezidenti Mixail Qorbaçov olub. 1985-də KPSS-in baş katibi olandan bir müddət sonra hardansa vəhy gəlmiş kimi demokratiyadan, şəffaflıqdan (qlasnost) və yenidənqurmadan (perestroyka) danışmağa başladı. Bununla da, o vaxta qədər sakit və bir-biri ilə mehriban yaşamış 15 Respublikanın xalqına heç şeytanın ağlına belə gəlməyəcək ideyalar verdi. Daha sonra camaat sanki birdən birə alkoqolu və siqareti tərgidəcəkmiş kimi anti-alkoqol və anti-tütün kompaniyaları həyata keçirildi. Azərbaycanın özündə neçə hektar üzümlük məhz buna görə məhv edildi. Bunun nəticəsində bizə və ümumi olaraq ittifaqa külli miqdarda ziyan dəydi. Bir müddət sonra artıq hamının bildiyi və ittifaqın çökməsinə və dağılmasına gətirib çıxaracaq hadisələr baş verdi. Tarixdə buna 1989-cu il inqilabları və kommunist sistemin məhvi adı da verilir. Məhz bu siyasət nəticəsində ermənilər başıpozuqluq edəcək, Ermənistan ssr-dan azərbaycanlıları qovacaq və Qarabağa iddia edəcəklərdi. Məhz bu siyasətə görə də biz 1988-ci ilin noyabrında meydan hərəkatına başlayacaqdıq. Yeri gəlmişkən, salnaməfilm kinostudiyasının çəkdiyi 'Meydan' sənədli filmini izləməyiniz məsləhətdir. Orada olan kadrlarda Domsovetin qarşısındakı Lenin meydanında mitinq edən camaatın əllərində, üzərində qorbaçovun portreti olan plakatları görə bilərsiniz. Orada 'müstəqil olaq' və ya 'qorbaçova lənət olsun' kimi şüarlar səslənmirdi. Bunlar yalnız 1989-cu ilin ortalarında başlanmış və 1990-cı il yanvar hadisələrindən sonra şiddətlənmişdi. Hətta bəziləri deyir ki, kqb və digər güc strukturları bu hadisələri bilərəkdən törədirdilər ki, qorbaçov öz siyasətinin nə kimi nəticələr verdiyini görə bilsin. Amma artıq gec idi. Milliyətçi ideyalar xalqlar arasında günü gündən artırdı. Və kqb bunun bu həddə çatacağını bəlkə də bilmirdi. Bəlkə də ona da sərf edirdi hər şeyin dağılması. Qorbaçov son şans olaraq 1990-cı ildə yeni ittifaq müqaviləsinin hazırlanması üçün Ssri ali sovetində sərəncam verir. Digər entrymdə də yazdığım kimi, bunu bir referendum formasında xalqa təqdim edirlər və səsverməsini istəyirlər. Referendumda xalq müqaviləyə müsbət cavab verdikdən sonra dərhal işə keçirlər. Amma qorbaçovun dırnaqarası demokratiyası, daha doğrusu amerikanizasiyası nəticəsində Yeltsin və onun liboş əlaltıları artıq ali soveti ələ keçirmişdilər. Bütün bunlara dözməyən Gennadi Yanayev yanına öz 7 yoldaşını yığıb avqustun 19-da ölkədə qızıl ordunun köməyi ilə dövlət çevrilişi edir. Həmin vaxt Qorbaçov kurortda idi və qayıdanda onu elə dərhal hava limanındaca həbs edirlər. Mətbuat konfransı keçirən Qkçb bunu ölkənin dağılmaması və Sovet ittifaqının qorunub saxlanması üçün etdiyini bildirir və digər Respublikaların rəhbərliklərinə də bu hərəkatın tanınması və qorbaçovun da ittiham olunması üçün imzalar tələb edirlər. Və Ayaz mütəllibov da buna qol çəkir. Ancaq avqustun 22-sində təşəbbüs əksinqilabi tərəfə keçir. Yeltsin qırmızı meydana müasir Rusiya bayrağı ilə gəlir və tankların üstünə çıxıb hərəkatı öz dəstəsi ilə yatırmağa nail olur. Əgər ordakı hansısa bir əsgər yeltsini həbs etsə və ya güllələsə tarix bugün başqa cür olardı. Və yaxud da qorbaçovun yerinə Heydər əliyev gəlsə idi, bəlkə də bu hadisələrin heç biri olmayacaq və hal hazırda da Ssri-də yaşayacaqdıq. Çevriliş uğursuz olandan sonra 8-lər bandası həbs olunur və içlərindən biri, boris pugo xəbəri alan kimi intihar edir. Bəlkə də öldürülür. Qorbaçov isə hakimiyyətə qayıdır. Amma səsini çıxara bilmir. Dekabrın 8-də Rusiya, Ukrayna və belorusiya SSRi-nin ləğv edilməsi barədə Belovej sazişini imzalayır. Amma hüquqi olaraq bu sənədin heç bir etibarı yox idi. Çünki konstitusiyaya əsasən yalnız xalq bu ittifaqı ləğv edə bilərdi. Həmin xalqın 70 faizi də ittifaqın qalması üçün referendumda müsbət səs vermişdi. Və nəhayət 25 dekabrda qorbaçov son dəfə televiziyaya çıxır, Ssri kommunist partiyasının ləğv edildiyini, özünün də istefa etdiyini bildirir, Sovet himni son dəfə oxunur, qırmızı, oraq çəkicli bayraq kreml meydanında aşağı endirilir, yerinə isə üçrəngli rusiya bayrağı qaldırılır və SSRi-nin tabutuna da sonuncu mismar vurulur.
bu qrupdan əsl ləzzət almağın yoxlanılmış üsulunu yazıram.
gecə saat 3 ya da 4də yatın, səhər saat 9da ya da 10un yarısında yuxudan durun.
yuxulu halda evdən çıxın. metroya girin. qulaqlıqlarınızı taxın. the piper at the gates of dawn və ya the dark side of the moon albomlarından birinə qulaq asın. amma ilk albomu dinləməyiniz məsləhətdi. adama tam olmasa da, qismən lsd kafası yaşadır. o möhtəşəmliyi, duyğuları yaşayacaqsız. bunu bugün etdikdən sonra pink floydun nə qədər dahi qrup olduğunu bir daha anladım.
bu arada (bax: syd barrett)
Bu gün hər şey öz qaydasında getsə idi, həyatım başqa cür ola bilərdi. Nədənsə "sən saydığını say, gör fələk nə sayır" söhbəti mənim də başıma gəldi. Əslində yazmaq istəmirdim. Amma 1 həftədi ki, elə bil həyatımdan ən özəl olan bir şeyi çıxartdılar. içim doludu əməlli-başlı. 27 yaşımda həyata çox əsəbiyəm. Düzdür, hirsim soyuyub gedir. Amma arada yenə yadıma düşür və yenidən əsəbləşib lənət oxuyuram bəxtimə. 2021-2023 arası mənim ən gözəl illərim idi. Çoxları üçün öz tələbəlik illəri onların favori vaxtları olur. Amma mənim o dövrlərimi depressiya deyilən zibil məhv edib atmışdı qırağa. 2021-dən əvvəl sən demə qaranlıqda yaşayırmışam. Amma həmişə elə gördüyüm üçün vecsiz idim və qaranlığın fərqinə varmırdım. Bu üç il isə mənim üçün işıqlı keçdi. Yaşamağın necə gözəl bir hiss olduğunu, dəstəyim olduğunu (özüdə güclü dəstək), gələcəyimin nə olursa olsun əla keçəcəyini hiss edirdim. Amma məndən asılı olmayan səbəblərə görə bunların heç biri alınmadı. Həyatdı. Hər şey ola bilər. Bundan sonrası yaxşı da ola bilər, əla da, pis də, bərbad da. Həyat davam edir. Və mən pis-yaxşı öz yolumu gedirəm. Harda qırılar, qırılar. Amma yenidən vecsizləşdiyimi hiss edirəm. Heç bir şeyə həvəsim yoxdu açığı. Düzünü desəm bunu bura niyə yazdığımı da bilmirəm. Boşluqdayam. Yırğalanıb gedirəm. Bayramın da mübarək olsun sözlük. icazənlə mən yenidən qaranlıq illərimə qayıdıram
Bunların nümunələrini 'space race' ərəfəsində Ssri çox hazırlayıb. Baxanda bəzilərinin həqiqətən də epik alındığı görünür. Adamın ürəyindən lap poster kimi divardan asmağı gəlir.
"sosializm bizim başlanğıc meydanımızdır."
"Dünyalar və əsrlər boyunca"
"kosmosdakı zəfərimiz sovet ölkəsinə bir himndir."
"interkosmos dostluq və əməkdaşlıq peykidir."
"ulduzlara inadla və cəsarətlə. Qəhrəmanlıq sərhəd tanımır."
"fəxr et sovet insanı. Dünyadan ulduzlara gedən yolu açdın!"
Əsasən neon rənglərdən istifadə olunan mikrojanr. Tərkibində electronic, synthwave, glitch art, pop art, antik roma və yunan büst və heykəlləri, 80-cı illər, 90-cı illər, vhs kasetlər və s olan dəryadır bu. 1982-ci il istehsalı olan tron filminə mənbəsi gedib çıxır. Escape from new York, robocop və terminator filmləri də vaporwave üçün digər mənbələr sayılır. 2010-cu illərin əvvəlində yaranan bu mikrojanra yapon animeləri və a e s t h e t i c s soundlu ambient qrupları da öz töhfələrini verib.
Öz şəxsi təcrübəmi də deyim. Mən bu vaporwavenin hərtərəfli incəsənətini dinləyəndə, baxanda özümü çox qəribə hiss edirəm. Sanki 1980-cı illərdə Ssri-də xoşbəxt ailə həyatı yaşamışam. Və ya 1980-cı illərdə ABŞ-da əyləncəli gəncliyim keçibmiş kimi hiss edirəm. Amma faktiki olaraq o illərdə mən yox idim. Bu məncə bir fenomendi. Bəlkə də yaşamadığım dövrləri sanki yaşayıbmış kimi hiss etməyim ağır nostalgiya hissindən yaranır. Adını qoya bilmirəm bu vəziyyətin.
Bəzi nümunələr də verim:
12 mart 1922 - 5 dekabr 1936-cı illər ərzində mövcud olan, yeni yaradılan SSRi-ni formalaşdıran dövlətlərdən biri və Rusiya sfsr üçün bir o qədər vacib əhəmiyyətə malik 3 sovet respublikasının birləşməsindən yaranmış federasiya. Bu dövlət yaranana qədər Qafqazdakı hər 3 ölkə sovetləşsə də, yenə də aralarında keçmişdən qalan milliyətçi konfliktlər qalırdı. Misal üçün, 1918-ci il mart qırğınları, eyni ildə ermənistanın Lori bölgəsi üçün Gürcüstana elan etdiyi müharibə, 1920-ci ildə Qarabağda gedən Azərbaycan - ermənistan döyüşləri, Şimali Qafqaza sıçramış qırmızılar - ağlar vətəndaş müharibəsi və s. (bunların hamısı haqqında entry yazmağı planlaşdırıram. Lakin araşdırarkən, müxtəlif mənbələr və bunların müqayisəsi ilə obyektiv məlumatlara çatmaq vaxt aparır.) Federasiya bu millətçi üsyanların qarşısının alınması, 3 Qafqaz dövlətinin həm bir-biri ilə, həm də Rusiya sfsr ilə dağılmış iqtisadi əlaqələrinin bərpası və ümumiyyətlə Qafqazın idarə olunmasının sadələşdirilməsi üçün Vladimir leninin də dəstəklədiyi qərarla, martın 12-də hər 3 ölkənin kommunist partiyasının rəhbərliyinin iştirakı ilə Tiflisdə keçirilən konfransda yaradılmışdı. Federativ dövlətin tərkibinə Azərbaycan ssr, Naxçıvan mssr, dağlıq Qarabağ mv, Gürcüstan ssr, Abxaziya ssr, Acarıstan mssr, Cənubi Osetiya mv və Ermənistan ssr daxil idi. Paytaxtı Tiflis şəhəri olub. Ölkənin ilk kommunist partiyasının baş katibi məşhur bolşevik olan və rəvayətə görə Nəriman Nərimanovu yarpaq dolması ilə zəhərlətdirib öldürən qriqori orconokidze olmuş, son baş katibi isə stalinin yaxın dostu və dövlət işlərində ona kömək etmiş, haqqında bir çox şayiə yayılmış lavrenti beriya olmuşdur. Demək olar ki, var olduğu dönəmdə ölkəni elə gürcü bolşeviklər idarə edirdi. 1936-cı il yeni qəbul olunmuş Ssri konstitusiyasına əsasən, ittifaqın yeni formasında federasiya ləğv edildi və onun əvəzinə 3 respublika ayrı-ayrı dövlət kimi qəbul olundu. Ölkənin bayrağı klassik sovet dövləti bayrağı olsa da, gerbi həqiqətən də dizayn olaraq möhtəşəmdir.
ilk sayı 1899-cu ildə çıxmış həftəlik rus jurnalı. 1918-ci ildə qadağa qoyularaq bağlansa da, 1923-də mixail koltsov tərəfindən yenidən, bu dəfə sovet ideologiyasına uyğun olaraq yaradılıb.
Jurnalın ən pik satıldığı dövr qorbaçovun hakimiyyəti dövrü olmuşdur. Belə ki, 1987-də 1.5 milyon, 1990-da 4.6 milyon satmışdır. Bunun səbəbi həmin vaxtda baş redaktor olan vitali korotiçin jurnalı amerikan və kapitalist formada buraxılışa verməsidir. Özüm də bəzi saylarını oxumuşam. Həqiqətən də 80lərin ortalarından 91ə kimi maraqlı məqalələr yazıblar. içində 88-ci ildən başlayan Qarabağ söhbətləri və 20 yanvar hadisələri də var. Jurnalın çox maraqlı üz qapaqları da var.
Bəziləri:
Belə getsə baş verəcək hadisədir. Söhbətin kökü nəsillər arası rəqabətdir. Bu danılmaz faktdır və eyni zamanda da reallıqdır. insan övladı əzəldən rəqabətçi, fürsət güdən və kin saxlayandır. Bunu heç kim inkar edə bilməz. Hətta içimizdəki ən saf və polyanna olan şəxs belə ömründə bircə dəfə də olsa bu hissləri keçirib. Mən özüm 5-ci nəsil yazaram. 2016-cı ildən bu günə kimi yazdığım entrylərin sayı yüzü keçməz. Mənə də 2016, 2017 xoş idi. Bunu etiraf edirəm, amma burda olan bütün yazarlardan soruşsanız hərəyə öz nəsil yazarlarının xoş olduğunu bildirər. Mənim də 5-ci nəsildən yadımda leon, local, əmmaməli kardinal, floydian, köhnə Azərbaycanlı, mcmanus, graviton, ubermensch, qatıq qaradı blet, pampiniformis, baphometh və bunlar kimi adlarını unutduğum əjdaha yazarlar qalıb. Bu yazarlardan bəziləri hələ də burdadı və mən, mənə bilgi verən entryləri əjdahalayıb, mənim fikrimdə olmayan entryə umbay verəcəm. Söymürəm, döymürəm. Sadəcə umbaylayıram və eqomu tətmin edirəm. Bu da çox normal haldır. Hər yazar bunu edir. Bunu böyüdüb həqiqi mənada vətəndaş müharibəsinə çevirmək düzgün deyil. 9-cu nəsil yazarlardan da əla yazanlar var. Hər halda Nellie crain sözlük üçün əjdaha bilgili entrylər yazdığı üçün əcdadlar tərəfindən moderatorluğa gətirilib. Kəllə-paça, mariya kürüsü, turalbaijan, itsmesabi, hərtərəfli insan və digərləri də yaxşı yazarlardır. Ancaq nə qədər yaxşı olsalar, nə qədər möhtəşəm entrylər yazsalar belə yenə də köhnə nəsillərin (içi mən qarışıq) türklər demiş garibinə gedəcəklər. Və burda heç bir problem yoxdur. Tamamilə normal bir haldır. Müqayisə üçün bizdən qabaqkı sovetlər nəslinin bizə necə baxdığına diqqət yetirsək bu məsələni əyani olaraq sübut etmiş olarıq. ayın 1dən etibarən 10-cu nəsil yazarlar gələcək. Və ümid edirəm ki, onların da içində əjdaha yazarlar olacaq. inanın ki, 9-cular da onlara bənzər hisslərlə yanaşacaq. Kim nə qədər istəyir inkar eləsin. Bu bizim özümüzdən asılı olan proses deyil. Həmişə əvvəlkilər özündən sonra gələnlərə az da olsa xor baxıb. Yenə təkrar edirəm ki, bu hissləri hər bir normal insan kimi mən də yaşayıram və bu qəti anormallıq, xəstəlik deyil. Hamımızın daxilində paxıllıq və kin saxlamaq var. insanıq, belə də olmalıdır. Bəşəri bir problemdir bu və həll üsulu da yoxdur. Tarix boyu belə olub, olur, olacaq da. Ona görə də gəlin söz-söhbətlər yaratmayaq. Sakit şəkildə entryləri oxuyub əjdaha, maraqlı və ya umbay verək. Nə isə ilə şiddətli şəkildə razılaşmasaq da öz fikrimizi entrylərdə bildirək. Şəxsən mən sjwların etdiyi təbliğata qarşıyam. Bu mənim fikirlərimdir və Məlum entrymdə bu barədə yazmışam. Burda heç bir problem yoxdur. insanıq, səhvlər edə bilərik. Ümid edirəm ki, 2021-də bunların ardı arası kəsilər. indidən bütün yazarların yeni ilini təbrik edirəm. Xoş günlərə.
Azərbaycan tarixinin ən müəmmalı hadisələrindən biri. Çoxu bu faciənin yalnız ayın 19-dan 20-nə keçən gecə olub bitdiyini zənn etsə də, məsələ elə deyildi. Demək olar ki, fevralın ortalarına kimi nəinki Bakıda, o cümlədən Neftçalada, Lənkəranda, Kürdəmirdə, Gəncədə (keçmiş adı Kirovabad) və Naxçıvanda da vəziyyət çox gərgin olub. Bu entrydə hadisələrdən əvvəl və sonra çəkilən, amma nəyəsə görə medianın ya az, ya da heç istifadə etmədiyi tarixi fotoları qısa açıqlamaları ilə yazmağa çalışacam.
21 yanvar 1990. Bakının hələlik boş olan mərkəzində sovet əsgərləri.
21 yanvar. Avtobusun güllələr tərəfindən məhv edilmiş ön şüşəsi.
22 yanvar. insanların kpss partiya biletləri.
26 yanvar. Binanın damında döyüş vəziyyətində olan əsgər.
27 yanvar. Küçədə gedən axtarış. Hadisədən 1-2 gün keçən kimi əsgərlər çoxlu sayda xalq Cəbhəsi üzvünü yoxlayıb həbs edirdilər.
28 yanvar. Həmin dönəmdə şəhərin adi halı.
28 yanvar. Şəkil özü hər şeyi deyir.
30 yanvar. Bakıda xüsusi təyinatlı əsgərlər.
3 fevral. Şəhidlər xiyabanı.
22 yanvar. Əsgərlər tərəfindən tutulmuş bir şəxs.
24 yanvar. Məşhur 'Salyan' kazarması. 19 yanvara qədər burada sovet əsgərlərinin yoldaşları və uşaqları provakatorların tərtib etdiyi təxribat nəticəsində mühasirədə qalmışdılar. 19 yanvardan sonrakı bir neçə gün ərzində həmin ailələr təxliyə olunmağa başladı.
28 yanvar. Etiraz aksiyası.
15 Yanvar. Gənc tamaşaçılar teatrından Bakı ermənilərinin təxliyəsi. 13 yanvardan 19 yanvara kimi Kgb əlaltıları camaatın psixologiyası ilə oynamış və provakatorlar tərəfindən xalqın qəzəbi Bakıda yaşayan ermənilərə və ruslara tuşlanmışdı. Sanki bunu edərək xalqı, Ermənistandan qovulan Azərbaycanlıların intiqamını almağa inandırmışdılar.
Həmin təxribatlardan bəziləri:
Darvazaya yazılmış "ruslar" sözü
Bakıda hansısa bir binanın divarına yazılmış 'burada ermənilər yaşayır' cümləsi.
21 yanvar. Dövlət informasiya agentliyi olan 'azərinform'u qoruyan əsgərlər.
Göründüyü kimi baş verənlər heç də sadə və göydən paraşütlə enən şeylər deyildi. Xalqı bu vəziyyətə çatdıran qorbaçov başda olmaqla, kqb, onların 1988-ci ildəki meydan hərəkatının içinə qoyduğu əlaltı təxribatçılardır. Məhz onların sayəsində hadisələrin yönü bilərəkdən dəyişildi, televiziyanın enerji bloku partladılaraq camaat fövqəladə vəziyyətdən xəbərsiz hala salındı, 19 yanvar gecəsi əsgərlərə silahlı ekstremistlər tərəfindən atəş açıldı,(hətta statistika 37 əsgərin öldürülmə halını qeyd edib. Salyan kazarmasının qarşısında əməlli-başlı xəndəklər qazılaraq döyüş vəziyyətinə keçilib. Bunu videolarda görə bilərsiniz.) təbii ki, bunun nəticəsində əsgərlər də pərakəndə halda cavab atəşi açaraq günahsız insanları qətl etdi. Əgər cəbhənin radikal qanadı öz təşkilatının içində üstün gəlməsəydi, və təxribata çox asan aldanan adamlar olmasa idi, bəlkə də hadisələr bu həddə gəlib çatmazdı.
hal-hazırdakı vəziyyətim. evdə tək oturmuşam. heç kim yoxdu. nə bir görüşəcəy dostum, nə bir yazışacaq sevgilim var. dostlarımın yarısı əsgərdi, yarısı da işində gücündədi. kursa falan gedib birtəhər başımı qatıram. artıq 2-ci siqaret paçkasını da bitirdim. həqiqətən bəzi insanların görüşərik deyib, sonra bunu etmədən heç bir şey olmamış kimi çıxıb getməsi də adama qoyur. digərləri ilə görüşüb sağollaşanda mən heç kimin yadına da düşmürəm. çox qəliz məsələdir sözlük. içim sıxılır. adam nə qədər siqaret çəkər, nə qədər kinoya baxar, nə qədər video oyun oynayar axı. sosiallaşmaq üçün əlimdən gələni edirəm. amma heç cür alınmır. dəyər verdiyim insanlar tərəfindən adam yerinə qoyulmuram yavaş-yavaş. o adamları yox, onlara verdiyim dəyərləri sikim.
Haqqlı idin. Əsəbimdən demişdim o sözləri sənə. Amma məni buna vadar edən də sən idin. istəmədən heç vaxt heç kimə qarşı o sərtliklə deməyəcəyim sözləri sənə qarşı dedim. Peşman da deyiləm çünki məcbur etdin. Neçə vaxt ərzində içimdə saxladığım cümlələr idi. istəmədən oldu hamısı. Amma başqa çıxış yolum da yox idi. Çünki əziyyət çəkirdim. Dilemmada qalmışdım. Onsuzda məni bu dilemmalar bitirir.
Gələcəkdə hər şeyin yaxşı olacağı ümidi ilə yaşayırdım. Mənim kimi pessimist bir adam bu prosesdə gələcəyindən ümidli birinə çevrildi. Enişlər və çıxışlar oldu, düzdü. Bu hər halda olmalıdı və normaldı. Sonda isə olanları bilirsən.
O vaxtdan bu yana boşluqdayam. Düzdü iş görərək başımı qatıram. Amma elə bir anda yada düşürsən ki, konkret olaraq etdiyim hər hansı bir şeyə qarşı həvəsim ölür. Zatən vecsizləşmişəm. Amma anlıq yada düşməyin məni yenidən o günlərə qaytarır. Məni yaxşı tanıyırsan. Keçmiş günlərə qarşı ağır nostalgiya hissi yaşayıram. O vaxtları düşünərək sanki canlı olduğumu hiss edirəm. Reallıqla üzləşən kimi isə resident evildəki zombilərdən hallice bir şey oluram yenidən. Gün keçdi filmi və ordakı musiqilər yadıma düşür. Oqtay və Əsmər yadıma düşür. Səni axtarıram, bağışla və səndən xəbərsiz tamaşaları və ordakı musiqilər yadıma düşür (bunu sırf old timers bilər). Elçin və gülnar yadıma düşür. Hətta bir dəfə beynimə bir anda anidən iş yerinə gəlib səni görmək düşmüşdü. Guya öz aləmimdə mən Elçin idim, sən də Gülnar. Tapa bilməyib suyu süzülə süzülə evə qayıtmışdım.
Əsl köhnə Azərbaycan filmi və ya tamaşası dramı yaşamışdım içimdə. Hər şey yaxşı olmalı idi. Bir növ mənə bu fikrin qismən yanlış olduğunu da sübut etdin. indi həyatın necə gedir, işin gücün necədi, unuda bilirsənmi, çətindi yoxsa asan? Bu sualların cavabını bilmirəm. Əlaqəni ümumiyyətlə kəsmək təklifini etdim amma təkrar edirəm buna məcbur idim. Zamanla keçər yəqin dedim. Amma keçmir. Sənə yaza bilməsəm də, zəng edə bilməsəm də, səninlə üzbəüz oturub danışa bilməsəm də, sənə qarşı hissiyatım hələ də eynidi. Bu entryni yazmağımı da ənənəvi olaraq ağlıma gəlmə şənliklərinə bağlayıram. Ola bilsin ki, kimsə bu uzun entryni oxuyub necə də əttökən bir yazı olduğunu düşünə bilər. Yalan yox, Old me would've think of it. Amma mən heç vaxt özümü hansısa bir rola salmamışam. Həmişə nə hiss etmişəmsə onu demişəm və ya yazmışam. Onu bil ki, ürəyimdən nə gəldisə onu yazdım.
Mənim üçün isə Məşhur mahnıda da deyildiyi kimi:
Yenə tapılmadı payız gəlincə,
O uzaq günlərin itmiş açarı.
35 il bundan qabaq bu gün çıxmış Metallicanın ən komplike və progressive metal nümunəsidir bu şahəsər. Mənim də ən sevdiyim Metallica albomudur kendileri. Düzü bir çox mənbə albomun çıxış tarixini 25 avqust 1988 kimi qeyd edib. Bəziləri 28 avqust, bəziləri 6 sentyabr. Amma mən rəsmi saytda yazılan tarixə istinad edib yazıram entryni. Sözlərlə təsəvvür edilə bilməyəcək bir recorddur bu. Bir çoxuna görə də Metallicanın son mükəmməl albomudur. Düzdü bu biraz aşırı fikirdi. Amma həqiqətən də bu albomun üzərinə çıxa bilmədi qrup. Pik nöqtəsi budur. Ümumiyyətlə 1986-1990 Metallicası hərtərəfli olaraq əjdaha idi. Əfsanəvi 89 Seattle konserti buna sübutdur. Cliff Burton abimizin olmadığı ilk işdir. Onun əvəzinə hardcore metalhead, bundan əvvəl Flotsam and jetsamın üzvü olan Jason Newsted bas gitarada ifa edib. Hamının bildiyi kimi albomda Jasonun bass trackləri sıfır kimi bir şeydir demək olar ki. Konkret ayıb ediblər yazığa. Günahkar da əlbəttə ki, lars xiyarıdı. Recordun son miksində Steve Thompsona basın səsini qısmağı, əvəzində isə drum-ın səsini artırmağı deyir və olan olur. Amma Allah var lars bu albomda əjdaha kimi ifa edib. Justice-dən st. Anger-ə. Hardan hara. Heyf. Nəysə keçim əsas məsələyə.
1) Blackened. Mahnının əsas riffini yetim Jason yazıb. intro reverse edilmiş qaydada ifa edilir Və mahnının atmosferinə uyğun qaranlıqdadı. Bunu tərsindən miksləməyi də Newsted əmi təklif edib (Nankor Metallica). Mahnı o dönəmdə Ssri və ABŞ-ın arasında nüvə təhlükəsi məsələsinin yenidən gərginləşdiyi üçün yazılıb. dünyanın rənginin qaranlığa qərq olmasından, ana təbiətin məhv olmasından bəhs edir. Mənim ən sevdiyim Metallica mahnısıdır bu arada.
2) ...and justice for all. Adından da bəlli olduğu kimi ədalət mövhumundan və bakirə, gözləri bağlı Lady Justice-in zorlandığından və dünyada baş verən ədalətlə bağlı aktual problemlərdən danışır. O qədər qarışıq rifflərdən ibarət olub ki, qrup ilk dəfə 2007-də canlı ifa edib.
3) eye of the beholder. Mahnı söz azadlığının olmasına baxmayaraq ABŞ-ın əslində o qədər də azad bir yer olmadığını deyir. Kirkin atdığı son solo insana əla hisslər yaşadır.
4) One. Metallicanın öz prinsiplərini pozub ilk video klip çəkdiyi mahnıdır. Bir əsgərin müharibədə minaatan zərbəsindən səsini, görmə qabiliyyətini, eşitməsini, ayaqlarını, əllərini itirib öz zehnindəki fikirlərin səsləndiyi track. Sözün əsl mənasında adamın tüklərini biz-biz edən epic əsərdir. Həmçinin qrup ilk Grammy mükafatını bu mahnıya borcludur.
5) the Shortest Straw. Mahnı 50-ci illərdə Joseph Mccarthy adlı senatorun qabağına gələn random insanları kommunistlikdə günahlandırması və istəklərinə ən qısa yoldan çatması haqqındadı. Ümumi olaraq mccarthyism bir insanın istəyinə çatması üçün hər cür cındırlığı etməsi hadisəsidir.
6) harvester of Sorrow. Bu isə içki içən və narkotik qəbul edən atanın sonda öz ailəsini bunların təsirində öldürməsi haqqındadır.
7) the frayed ends of sanity. Ən çətin və demək olar ki, konsertlərdə 2-3 dəfə çalınan Metallica mahnısıdır. Bipolar və paranoid bir şəxsin ağlını itirməsindən danışılır.
8) to live is to die. Rəhmətlik Cliffin anısına yazılmış instrumental hüzn abidəsi. Sonda Hetfield əmi Burtonun yazdığı şeiri səsləndirir.
9) dyers eve. Və nəhayət sonuncu trackdə isə James uşaqlığındakı travmalara görə ailəsini günahlandırır. Atası ailəsini tərk etmiş, anası isə James yeniyetmə ikən vəfat edib. Albomun Ən Thrash parçasıdır.
Ümumi olaraq baxsaq 10 out of 10 albomdur. Metallicanın kulminasiyasıdır. Dinləyin, dinlətdirin.
Əla yağıb. Mikrorayonun bütün camaatı zeytunluqda əməlli-başlı şellənirlər. Qarda üzənlər, qar adamı adı ilə mutant bigfoot düzəldənlər, başına kitab əvəzi qartopu qoyub gəzən gələcəyin modeli olmaq istəyənlər, bir-birinə qar yedizdirən cütlüklər, təkbaşına siqaret çəkib gəzən yalnızlar, bir sözlə hamı çöldədi. Hamı bu qarın həsrətini çəkirmiş içi mən qarışıq. Quru və küləksiz hava, narın yağan qar, ağızdan çıxan buxar, qarın üstündə oturub yatan ağ pişik. Əladı hər şey. Adamın içindən lap özünü öldürməsi gəlir. Əsl intiharlıq havadır. Amma mən isti bir çay içəcəm. Və müvəqqəti də olsa zövq alacam. Neçə belə qarlı günlərə.
Azərbaycanda bu qadınların sayı 1, maksimum 2 faizdir. Dərindən fikirləşəndə ağıllı hərəkət edir. Toya xərclənən pula gedib balayında gözəl istirahət etmək istəyən qadındır. Ancaq dediyim kimi, Azərbaycanda (hətta nəinki Azərbaycanda, dünyada) sayı az olan qadındır.
dilimizə təkrarlama məcburiyyəti kimi tərcümə olunan psixoloji anlayış. bu anlayışı freud icad etmişdir. o bu anlayışa "insanın başına gələn travmatik bir təcrübəni eyni şəraitdə yenidən yaratmaqla təkrar əmələ gələn eyni travmanın yol açdığı nevroloji təsirlərin neytrallaşdırılması məqsədini qarşısına qoyması" kimi ifadə verib. freuda görə beynimiz əslində travmanın yarandığı şəraitə və yerə geri qayıdıb, həmin travmanı yox etmək istəyir. misal üçün, bərbad bir münasibətin ardından sizi xoşbəxt etməyəcəyini bilə-bilə, gedib eyni insana yapışmağınız və ya onun xasiyyətlərinə bənzər xasiyyətdəki birilərini axtarmağınız "eyni şey olsa da, bu səfər batırmayacam, 100% idarə edəcəm ya da ən azından bu dəfə axırı pis olmaz" fikrini göstərmək olar. xülasə: insan övladı böyük sirrdir.
Film haqqında bəzi maraqlı faktlar tapmışam. Deyilənə görə film ilk dəfə kinoteatrda göstərilərkən aralarında rock hudsonun da olduğu 241 nəfər filmin yarısında zalı tərk edib. Əsərin yaradıcısı arthur c. clarke film haqqında " əgər siz filmi ilk baxışda tam anlasanız, bu o deməkdir ki, biz öz məqsədimizdə yanılmışıq. Biz bu filmdə verdiyimiz cavablardan çox, suallar qoymuşuq" demişdir. Film ilk müddətdə o qədər də uğurlu olmayıb. Film öz iqtisadi uğurunu narkotik maddələrin təsirində olan və xüsusi ilə də filmin "star gate" hissəsinə dəlicəsinə baxan gənclərə borclu olub. Filmin ilk 25 və son 23 dəqiqəsində danışıq olmayıb. pink floyd qrupuna filmin soundtrackini bəstələmək barəsində təklif gəlib. Amma qrup işlərinin çox olduğunu qeyd edərək bu təklifi qəbul etməyib. Sonralar roger waters bu barədə ömrünün axırına kimi peşman olacağını bildirib. Hətta qrupun məşhur meddle albomunun əfsanəvi mahnısı olan echoes filmin son hissəsi ilə heyrətamiz dərəcədə sinxronizədir. Son olaraq onu qeyd edim ki, əsər dilimizə çox təəssüflər olsun ki, tərcümə olunmayıb.
kqb-nin mütləq şəkildə əli olduğu hadisələr. 1988-ci ildə baş verən azərbaycanlıların deportasiyasından sonra azərbaycan - ermənistan münaqişəsi daha çox qızışmağa başladı. 20 yanvara gedən yol 1989-cu il 31 dekabrda başladı. iran - sovet sərhədləri dağıdıldı. yeni ildən sonra sov.ikp rəsmi qəzetində bizə ekstremist və narkoman adı verildi. ssri aciz bir dövlət deyildi. bu sərhəd hadisəsinin qarşısını əlbəttə ala bilərdilər. sadəcə qarşıdakı töküləcək qanlara bəraət qazandırmaq lazım idi. 13 yanvarda da bakıda ermənilərə qarşı talanlar baş verdi. bu işdə əlbəttə kqb-nin rolu var idi. şəxsən mən bu talan söhbətlərinə inanmırdım. amma yaxın dostlarımın valideynləri belə şeylərin baş verdiyini təsdiqləmişdilər. hətta bakıda hansısa bir yaşayış binasının divarına "здесь живёт армянин" cümləsi yazılmışdı. 19 - undan 20 - sinə keçən gecə isə ordu rəsmən şəhərə daxil olmuşdu. hətta sumqayıt yolunda silahlı mübarizə də getmişdi. məntiqlə fikirləşsək o insanlar həlak olmaya da bilərdi. onsuz bu axır illərini bərbad yaşayan ittifaq özünüməhvə gedirdi. ancaq yenə də kqb burada da öz sözünü dedi. bəzi mənbələr 134, bəzi mənbələr 137, bəzisi isə 144 nəfərin şəhid olduğunu deyir. sayından asılı olmayaraq hamısı yad edilməyə layiq insanlardır.
bu sifarişi verən: khelben blackstaff aurnsun Bir nirvana və grunge şahəsəri. Nevermind albomunun 3-cü mahnısıdır. 1992-ci ildə isə single olaraq çıxarılmışdır. Bu diskin b - side tərəfində drain you mahnısının konsert versiyası, bleach albomunun mahnısı olan schoolun konsert versiyası və nevermind albomunun gizli mahnısı və xaotik əsər olan endless, nameless mahnısı var. Diskin üz qapağında spermatazoidlərin yumurtalıqlara daxil olması təsvir olunub. 1999-cu ildə ən yaxşı 100 rock mahnısı listində 49-cu yerə seçilmişdir.
Məsələyə dərindən baxsaq məntiqli prosesdir. O qədər tanışım var ki, universitet və məktəb vaxtlarında bir birini seviblər. Amma evlənəndən sonra bir sıra şiddətli anlaşmazlıqlar olub və nəticədə boşanıblar. Amma bəzi dostlarım görücü üsulu ilə evlənib və indiyə kimi də xoşbəxt həyat yaşayırlar. O ki qaldı, tərəflərin bir birinin üzünü görmədiklərini iddia etmək ən azından bu zəmanədə ağ eləməkdir. Bakıda bu iddia əsassızdır. Hələ mən sevgini, məhəbbəti, zırtı, pırtı bir qırağa qoyuram. Nə qədər bu insanlara demək olar ki, ay oğul, sevgi sənin hormonlarının bir anlıq cuşa gəlməsindən başqa bir şey deyil. Əsas qarşılıqlı hörmət, səmimiyyət və sadiqlikdir. Bunlar olandan sonra görücü üsulu ilə evlənməyin heç bir problemi yoxdur. Şişirildiyi qədər qorxulu hadisə deyil bu. Əksinə tərəflər bir birinə uyğundursa o qədər yaxşıdır. Onlar bir birini bəyənən kimi dərhal evlilik olmur hörmətli yazarlar. Tanışlıq müddəti olmalıdır. Ən az 6 ay. Hər iki tərəf özlərini bu müddətdə tanıdıqdan və evliliyə uyğun olduqlarını tam dərk edəndən sonra Allah mübarək eləsin.
həmin anın əsəbi və üzüntüsü ilə verdiyi qərardı. məncə 2018 dünya kubokunda son dəfə oynayacaq. heçnə yox, tutduğum komanda da mənim kimi bəxtsizdi ətağa. 3 ilə 3 final oynayasan, 3nü də uduzasan. messinin yerində kim olsa idi bu qərarı çoxdan vermişdi.
