12. -- Google Chrome / spyware
Google tərəfindən hazırlanmış və open source olan chromium üzərinə qurulmuş populyar browserdir.
Problemlər:

- Chrome sizin yazılarınızı izləyir. Nəsə axtarmaq üçün adres çubuğuna bir şey yazdığınız an(1) Chrome bunu həm Google servislərinə həm də istifadə etdiyiniz axtarış sisteminizə yollayır (Tapın görək Google Chrome-un default axtarış sistemi hansıdır). Bununla yanaşı əgər hər hansısa google servisinə qeydiyyatdan keçmisinizsə (youtube gmail vs) Chrome axtardığınız şeyi sizin Google hesabınızda saxlayır.

- Chrome sizin səsinizi qeyd edir. Əgər telefonunuzda mikrofon icazəsi varsa sabit olaraq mikrofonunuzu dinləyir və sizdən əmr gözləyir (məs: ok google). Verdiyiniz əmrdən sonra dediyiniz hər şey sizin google hesabınıza qeyd olunur.(2)

- Chrome sizin kompüter avadanlığınız və kompüterdən istifadəniz haqqında detallı məlumatları öz servislərinə göndərir

(1) - Yazdığınız anda, enter-ə basmasanız belə.
(2) - Əgər mikrofona icazəsi yoxdursa əllə aktivasiya gözləyir və əllə aktivasiyadan sonra dediyiniz hər şeyi yenə hesabınızda saxlayır.

-- Mozilla Firefox
Mozilla tərəfindən yazılmış gizlilik yönümlü olduğunu deyən browserdir.
Problemlər:

- Firefox Google-u default axtarış sistemi kimi seçir. Bu çox problemli deyil amma Google yerinə Startpage kimi gizliliyə daha önəm verən axtarış sistemlərini default edəbilərdilər.

- Firefox çox istifadə etdiyiniz saytlara daha asan daxil olmağınız üçün həmən saytları yeni tab bölməsinə daxil edir. Bura qədər okay amma bəzən yeni tab açdığınızda Firefox həmən saytlara və onların izləyicilərinə istək göndərir.(1)

(1) - Bunu etmələrində səbəb nədir bilmirəm. Tapsanız mənə də deyin

-- Ungoogled Chromium
Google ilə bütün əlaqələrini kəsmiş chromium forku. qısaca chrome, amma yuxarıda sadalanan zibilləri olmadan. Yegane problemi eyni zamanda ən böyük gücüdür: Chromium forku olması
Problemlər:

- Chromium manifest v2-ni öldürdüyü zaman yerinə manifest v3 keçəcək. manifest v3 isə ublock origin kimi adblocker vəzifəsi görən və trackerları bloklayan extensionları limitləyir və ya istifadə edilməz hala gətirir.

-- Librewolf
Daha yaxşı defaultlar ilə gələn, gizliliyə firefoxdan daha çox önəm verən firefox forku.(1)

(1) - əslində bu browserə ehtiyac yoxdur. firefox yükləyib 10-15 dəqiqə ayırıb firefox-un bütün zibillərini disable etmeyiniz bəs edir.

-- Brave
Brave gizlilik yönümlü olduğunu deyən chromium forkudur. adblocker kimi browser ilə birlikdə gələn fərqli xüsusiyyətləri ilə önə çıxır.
Problemlər:

- Brave default axtarış sistemi kimi google-u seçir.

- Brave ilə default gələn adblocker facebook və twitter trackerlarını bloklamır.

- Brave chromium üzərinə qurulub(1).

(1) - Bildiyim qədərilə manifest v3 brave-ə təsir etmir çünki onlar extension yerinə browserin daxilində gələn adblocker istifadə edirlər. Ancaq chromium monopoliyasına dəstək verməsi bəzilərini narahat edəbilər.

TL;DR hər browserin öz yaxşısı və pisi var. opera gx kimi "oydaa nə zor görsənir" deyib üstünə çullanmayın. işinizə yarayacaq və gizliliyinizə azdan çoxdan önəm verən browser seçin.

mənbələr:
privacytoolsIO
spyware watchdog