the truman show

11. Andrew Niccolun reklam sahəsində işlədikdən sonra öz-özünə "ala mən uzunmetrajlı film ssenarisi yazaram da. Burda nə sikdirirəm?" deyib qolunu çirmələdiyi ikinci işi (birincisi: gattaca)Xüsusilə ssenaridəki fantaziyaya heyran qaldım mən. Açıq-açıq kapitalizmə, big brother-ə mesajlar var. Filmdəki bəzi önəmli detallar:

1) Truman-ın maşınların arasından rahat-rahat keçməsi və dəfələrlə özünü ölüm təhlükəsinə qoymasına rəğmən sağ qalması. Məsələn düz yolun ortasında əlini açması və bütün maşınların dayanması. Təsəvvür eliyin də ala bunu yolun ortasında yoxlayırsan. Sikərlər bəlavı həmən dəqiqə

2) Qorxularımız. Nə zaman həyatımızda kökdən dəyişikliklər etmək istəsək uşaqlıqda yaşadığımız sarsıntılar bizi yaxalayır və bizə mane olur. Ərgənliyin sonunda və yetkinlik dövründə belə bir şey yaşansa üstəsindən gələrik əlbət. Amma uşaqlıq həqiqətən çox həssas bir dönəmdi. Məsələn, gələcəkdə Truman-ın dənizə açılıb bu oyundan xəbərdar olmasını əngəlləmək üçün atasını gözü qabağında öldürürmüş kimi edirlər. Truman-da bu dərin bir iz buraxır və bi də dənizdə üzməyə cəsarət eləmir. Hamısı bir dənə bicbalanın - Böyük qardaşa görədir.

3) Bir şeylərin ətrafımızda daima fırlanması hissi. Truman-ın da sonralar can dostu Louis-ə dediyi kimi bütün dünyanın mərkəzində sanki Truman var. Qaçmaq olmur və hər kəs o oyunun içindədir. Bax həmin an Louis Truman-a: "Hər kəs bir oyunun içərisindədirsə, bəs mən? Sən mənim idealım olmusan. Yadındadı məktəbdə bir oxuduğumuz vaxtlar? Səndən necə imtahanlarda köçürürdüm? Heç səhv olduğunu düşünmürdüm. hər şey səninlə düz və səninlə səhv idi." Bax bunları deyən dalbayov da bu oyunun içərisindəydi. Qardaş dediyi uşaq da ona yalan deyirdi...
Hamımız bir anlıq da olsa hər kəsin bizimlə olduğunu və bizsiz dolana bilmədiyi bir düşüncəyə sahib olur. Amma filmdən də anladığımız kimi hamının yaşadığı taledə həmin insan mərkəzdə, göz önündə olmamalıdır. Yoxsa həyatınızda irəlləyiş olmaz və sizin (həm də Truman) üçün dizayn edilmiş qapalı bir dünyada qalarsınız

4) Sondakı səhnə isə çox gözəl düşünülümüş və koordinasiya edilmiş səhnədir. Filmin son dəqiqələri əsl masterpiece-dir. Birdən göydən "mən sənin bu dünyanın yaradıcısıyam" deyə bir səs gəlir və ona bu dünyanın ən ideal və ən ədalətli olduğunu deyir. Getmək istədiyi dünya ilə bu dünya arasındakı saxtakarlıqlar, ikiüzlülüklərin əslində eyni olduğunu, bir-birindən elə də fərqlənmədiyini deyir. O dünyada onu canilər və müxtəlif pisliklərin söylədiyini deyir və sonda bunun qarşılığında Truman o əfsanə cavabı verir:
in case i don't see ya, good afternoon, good evening and good night

Filmdəki son səhnədə Niccol məncə ya məqsədli ya da məqsədsiz insanlığın kainatın ucuna və ya limitə çatdığını bildirir.
https://i.imgur.com/ZbVtpAg.png

O limitə çatdığımız anda daha çox irəlliləmək istəyəcəkkən xəbərdarlıq gəlir yaradıcı tərəfindən. Amma insan dayanar mı heç? Maraq bizi həmişə arxadan itələdi və dayanmamağımıza səbəb oldu. Trumanın ordan çıxmaq məramı saxtakarlıqdan qurtulmaq idi o heç.

Təsəvvür edin Tanrı əgər varsa belə bir tipdədi də. https://i.imgur.com/nJjpXXg.png

Səhnədəki masaya, yarımkürəyə və ən əsası Christof-un oturuşuna diqqət edin. Mənə görə film tarixində 50 ən yaxşı səhnə hazırlanarsa filmdəki göstərdiyim bu 2 səhnədən biri mütləq o siyahıda olmalıdı

Ayrıca "cue the sun" (günəşi çalışdırın) replikasını eşidəcəyiniz tək filmdi.

Bundan əlavə filmin bitməzdən əvvəl eşitdiyimiz son cümlələri də indiki zaur və xoşqədəmi izləyən kütlənin nə qədər boşbeyin olduğunu göstərir. Həmin son səhnədə Truman gerçəkliyə qovuşur və Truman Show bitir. Bunu izləyən 2 adam əvvəlcə onun bu qələbəsini qeyd edirlər. Sonra yenə sırtıq-sırtıq "başqa şou var?" deyirlər. Necə də zaur, xoşqədəm izləyən xalalara bənzəyirləre hə?)

izləməyən varsa mütləq izləsin. Ayrıca bu yerdə yenə yadımıza düşür ustadın sözləri: big brother is watching you

12. süjetini twilight zone epizodundan götürmüş film

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!