valideynlik vəzifəsini övlad böyütməkdən ibarət hesab edən valideyn nədir

+19 əjdaha

1. Azərbaycanda çoxdu belələri. Tutaq ki uşaqları olur. Uşağın həyatının hər anına müdaxilə eliyirlər. "Mənim dediyim universitetdə oxumalısan səni böyütmüşəm" "mənim dediyim adamla evlənməlisən səni böyütmüşəm" "mənim dediyim adı qoymalısan övladına səni böyütmüşəm" tərzi sözlərlə uşağının həyatını zəhər eliyir. Elə bil uşaq yox it zad saxlayır. Otur deyəndə otursun qalx deyəndə qalxsın.

+13 əjdaha

2. Bu insanlar özlərinə sadəcə olaraq ömür boyu minnətdar və borclu qalacaq kölə istəyirlər,həmçinin başqa ehtiyaclar üçün də uşaq dünyaya gətirə bilərlər,məsələn,ən məşhuru həyat yoldaşı ilə arası bərbat halda olanda,boşanma səviyyəsinə çatdıqda,bəlkə düzələr ümidi ilə,batan gəmiyə sərnişin almaq məsələsi.bir fərdi yetişdirmək həddindən artıq çətin,məsuliyyətli işdir,bu valideynlər dünyaya gətirdikləri canlının insan olmasından bixəbərdirlər,bir gün yetkinlik yaşına çatıb,tamam fərqli düşüncə,arzuların ardınca gedə biləcəyinə,fərqli həyat tərzi olacağına inanmaq belə istəmirlər.Bizim ölkəmiz kimi ölkələrdə evləndikdən dərhal sonra hər kəs dörd gözlə uşaq xəbəri gözləyir,söhbətə aidiyyatları olmasa belə və təcili surətdə,bəzən cütlük birlikdə yaşamağa uyğunlaşmamış halda belə uşaq doğulur,"mentalitetimizə" uyğun olaraq o uşağın "düzgün tərbiyə alma,yetişmə" tsikli başlanır,oğlandırsa,tamam ayrı cinsiyyət rolları altında böyüdülür,qızdırsa ayrı.anlayışsız valideyn özü özünü yetişdirməyə macal tapmamış əlavə olaraq insan böyütməyə başlayır,birgə olaraq öz həyatını yaşamağı unudur,məşhur tsiklə cəmləyir özünü-məktəb,universitet,(az bal toplasan,qan qaraçılıq)-(əsgərlik),evləndirmə,( o qız yaxşı deyil,o oğlan narkomandır və ya pulsuzdur,qan qaraçılıq),nəvə istəmə (niyə uşaq yoxdur;doğmursan,qan qaraçılıq) - və daha monoton,vəzifə imiş kimi yaşanan başqa zəncirlər.Bütün bunlar zövqlə,istəklə yaşansa ayrı,amma məcburiyyət olaraq hər şeyi yerinə yetirmək və övladın da həyatını girov götürmək çox pis işdir.

+6 əjdaha

5. (baxma: uşağı ölmədən müəyyən yaşa çatdırmağı uğur zənn edən valideyn)

+4 əjdaha

3. türkiyənin kəndlərində buna bənzər vəziyyət var. məsələn, atanın böyük ferması və yaxud fabriki var. minimum 7-8 uşaq doğuzdurur ki, uşaqlar bunun üçün havayı işləsinlər, xərci az çıxsın.

+2 əjdaha

6. diqqət! entry-yə başlamadan öncə qeyd edim ki, mən psixoloq, ailə həkimi filan deyiləm, öz ixtisasımın bunlarla uzaqdan-yaxından əlaqəsi yoxdur. mən sadəcə yazar kimi öz fikirlərimi sizlərlə bölüşməyə çalışıram. yazdıqlarım sadəcə öz fikirlərimdir. yəni, yazdıqlarımla razılaşmamaqda sərbəstsiniz.

başlığa tərif: insanın şüurlu canlı sayılmasını sadəcə danışdığı, düşündüyü üçün elə olduğunu, insan psixologiyasına bələd olmayan, insanla digər canlıların böyüdülməsi, yetişdirilməsi prosesinin eyni olduğunu düşünən valideyn.

qınamıram, çünki belə valideynin öz valideynləri də "belə olmalıdır" deyə düşünərək cari valideyni belə böyüdüb və cari valideyn, valideyn olmadığı zamanlarda aydınlanmağa, baxış bucağını dəyişmək üçün fürsətlərlə qarşılaşmayıb deyə övladının da onun böyüdüldüyü kimi böyüdülməsi gərəkdiyini düşünür.

valideynlik sadəcə qabağına yemək qoymaqla, məktəbə göndərməklə, evləndirməklə olmur (monoton həyat).

bura bəyaz zanbaqlar ölkəsində kitabından bir sitat buraxıram, demək istədiyimi ətraflı şəkildə anlayacaqsınız:

"Uşaqlar böyüyüb yetkin oğlanlar və qızlar olandan sonra onların gələcək həyatı və işi barədə danışmağa başlayır, onları necə və haraya verməyi düşünürsünüz. Mühəndismi, məmurmu, tacirmi, həkimmi, vəkilmi olsunlar? Qızlar üçün varlı adaxlı (nişanlı) axtarırsınız.

Şəxsi mənafe, qazanc və maddi maraq. Uşaqları yaxşıca "yerbəyer" etmək istəyirsiniz. Onları isti və yumşaq bucaqda yerləşdirməyə çalışırsınız. Bununla da onlara olan sevgi borcunuzu ödədiyinizi düşünürsünüz"
~ qriqori petrov

demək istədiyim odur ki, insanı şüurlu edən şey onun digər canlılara nisbətən sevgi anlayışını daha yaxşı qavraya bilməsi və ən əsası insanın bir psixologiyaya sahib olmasıdır. valideyn olmaq üçün ilk öncə övladı insan kimi yetişdirmək üçün maddi imkanımızın yaxşılığıyla yanaşı, gərək hamımız bir nəfər kimi öz övladımızın psixologiyası ilə də məşğul olmağı bacaraq.

döyməklə, söyməklə, qorxutmaqla, gözünə ağ salmaqla, "xalxın uşağı" ilə müqayisə etməklə, alçaldılmaqla övlad yetişdirilmir. övladı yetişdirməyin bir yolu var, o da sevgidir. övlada öz sevgisini göstərməlidir valideyn. uşaq nə qədər dəcəl, yaramaz olsa belə, valideyn öz övladına hələ azyaşlıdırsa, güldən artıq söz deməməlidir. nə qədər ifrat səviyyəyə çatırsa çatsın.

"yox e, uşaq qudurar, uşağa gərək sərt üzünü göstərəsən, döyməsən, ağıllanmaz, döyməsən, başa sala bilməzsən" deyirsizsə, siz zatən ən yuxarıda dediyim valideyn tiplərindənsiz, çalışın valideyn olmayın.

insan körpə yaşından necə tərbiyə görürsə, ömür boyu o tərbiyənin daşıyıcısı olaraq da qalır, insanın beyni körpəlikdən ağ vərəqdir. onu yaza bilərsiz, amma pozmağa cəhd göstərsəz, yazdıqlarınızın izləri həmişə qalacaq, ona görə də bir dəfə yazın, yaxşı yazın. ona elmi, incənəsəti, ədəbiyyatı, həyatı, canlıları, insanları və saya bilmədiyim bütün gözəllikləri sevməyi öyrədin. övladınızı azad fikirli, azad ruhlu böyüdün.

övladınızı siz qocalanda sizə baxsın deyə yox, cəmiyyətə bəlkə də bütün bəşəriyyətə bir faydası toxunsun deyə böyüdün. ən az 1 xarici dil öyrənməsinə vəsilə olun. bu sizin övladınızın qarşısında etdiyiniz ən böyük valideynlik borcunuz ola bilər. elon musk-a aid olduğunu düşündüyüm (çünki onun şəklinin altında yazılmışdı yazacaqlarım) bir sitatı bölüşüm sizlə: "övladlarım onları dünyaya gətirdiyim üçün mənə minnətdar olmamalıdırlar, onları mən öz istəyimlə gətirmişəm". yəni, onları dünyaya gətirmişəmsə, istədiyim üçün gətirmişəm. mən onlara nəsə borcluyam, bir həyat borcluyam mənasını verir bu. əfsuslar olsun ki, bizdə tərsinədir. uşaqlıqdan bizə bunun tam tərsi öyrədildi.

fikrimcə, valideynlər övladlarının söykənəcəyi möhkəm divar olmalıdır. övladları istənilən problemlə qarşılaşdıqda çəkinmədən, qorxmadan valideyninə bunu bildirməlidir. övladın cinsi problemi ola bilər, kimsə ona sataşa bilər, artıq-əskik hərəkət edə bilər (+18), hamının övladı eyni cür tərbiyə edilmir ki. "desəm, əsəbləşər, döyər" deyə düşünməməlidir övlad. düşünürsə, problem valideynlərdədir. yenə deyirəm, övlad qorxuyla böyüdülməz.

"istəmədən səhv də edə bilmərik?" deyə şikayətləndiyinizi eşidirəm buradan, səhvi hamımız edirik, mən demirəm ki, mən mükəmməl valideyn olacam, bura yazdıqlarımın hamısını layiqincə yerinə yetirəcəm, ən azından bunun üçün əlimdən gələnin artığını etməyə çalışacam.

səhvən övladımıza qarşı səhv hərəkət etsək belə, o səhvi də elə düzəltməliyik ki, övladımızda mənfi təsiri qalmasın, qalsa belə travma halına düşməsin. mən bunları və bunlara bənzər bir çox problemi göz önünə gətirib evliliyin sadəcə uşaq dünyaya gətirməkdən ibarət olmadığını düşünərək evlilik haqqında düşünmürəm.

zatən evlilik üçün tezdir mənim üçün, çünki, necə deyərlər: hələ əlim çörəyə çatmayıb. bundan əlavə, özümü yuxarıda yazdıqlarımla birlikdə həmçinin evliliyə də hazır hiss etmirəm, bu isə başqa mövzudur. "bəs, burda gəlib hansı ağılla ağıl öyrədirsən?" deyə bilərsiz. ağıl öyrətmirəm, sadəcə valideyn olacaq yazarlarımıza bir tövsiyə verməyə çalışıram. şübhəsiz ki, yazdıqlarımın əksini edəsi deyiləm. cəmiyyət ailədən başlayır. sağlam cəmiyyət qurmaq üçün ilk növbədə sağlam ailə qurmaq lazımdır.

bəyaz zanbaqlar ölkəsində kitabından bir sitat da yazıb entry-mi sonlandırıram:

"əziz ana və atalar, uşaqların qəlbini insana sevgi hissi ilə bəzəyin, ağlına elm və ürfan işləyin. buna laqeydliyin əxlaqsızlıq və cinayətdən fərqi yoxdur. çünki, uşaqların tərbiyəsi təkcə ailəyə aid bir məsələ deyildir. o, cəmiyyət və dövlət baxımından xüsusi önəm daşıyır."
~ qriqori petrov

son olaraq, ilk növbədə bura qədər oxuduğunuz üçün təşəkkür edirəm.

ikinci növbədə, qeyd etdiyim kitabı mütləq oxuyun, oxudun, imkanınız varsa uca səslə oxuyun, hər kəsi xəbərdar edin, hədiyyə edəcəyiniz kitabların ən birinci pilləsində bəyaz zanbaqlar ölkəsində kitabı gəlsin. hamının mütləq oxuması gərəkən kitabdır. uşağından yaşlısına qədər. kitabdan etdiyim alıntılar kitabın sadəcə 1%-ini təşkil edir. kitab haqqında ətraflı məlumat vermək istəmirəm, kitabı mütləq əldə edib oxuyun.

üçüncü növbədə, entry-nin başında qeyd etdiyim kimi, yazdıqlarımla razılaşmamaqda sərbəstsiniz.

və son olaraq dördüncü növbədə yazdıqlarım bəlkə də bu başlığa uyğun deyildi. yazdıqca, düşündükcə fikrim haçalanıb, özü də həddindən artıq. bu entry-min nömrəsini yazdıqlarıma uyğun başlıq tapıb orada paylaşacam, başlıq yoxdursa, yeni başlıq açıb edəcəm.
(baxma: qriqori petrov)
(bax: bəyaz zanbaqlar ölkəsində)
(baxma: ağ zanbaqlar ölkəsi)
di sağolun.

edit: bu entry-yə dəfələrlə düzəliş etdim. gözündən qaçırdığın yazılar ola bilər.