vikipediyası olmayan yunan qrupu.psycedelic folk pop,shoegaze,indie janrlarında musiqi ifa edirlər.qısacası mükəmməl.dinləsəz peşman olmazsız.insanın ruhuna toxunan mahnılardı
kostas rovlias : piyano
leyteris volanis: gitar / vokal
vasilis dokakis : gitar / vokal
kriton bellonias : dram
dimitris kourtis : gitar
elsa kundig : cello
bizim kimi cəmiyyətlərdə lüks hesab olunan bir şeydi.ailədən ayrı olmaq deməkdi bizim üçün.amma xaricdə buna öz həyatını yaşamaq deyirlər. belə ki biz azərbaycan gənclərinin həyatı ata anaya məxsus olduğu üçün bu arzuolunmaz bir şeydi.bayquş kimi tək qalmaq deyilir bizdə.məncə əsl həyatın ilk addımıdı tək yaşamaq.
ilk öncə bu başlığı açmağımın səbəbi.googleda hacı hanmemmedov yazdım ingiliscə material gəlməsi gözləntisiylə türk sözlüklərində başlıqlar gəldi.bura baxdım başlıq yoxdu.bilakiz üzeyir yazanda 1ci mehdizadə çıxır.daha məlumatlandırıcı başlıqlar açmaq lazımdı.
1947-ci ildə h. xanməmmədov öz təhsilini azərbaycan dövlət konservatoriyasının bəstəkarlıq fakultəsində davam etdirir. əvvəl professor boris zeydmanın sinfinə daxil olan h. xanməmmədov sonralar öz yaşıdı, böyük bəstəkarımız qara qarayevin sinfinə keçir. h. xanməmmədov qara müəllimin məsləhəti ilə diplom işi kimi tar ilə orkestr üçün "konsert" əsərini yazır. bu əsər dövlət imtahan komissiyası tərəfindən əla qiymətləndirilir və gənc bəstəkarın istedadı musiqi ictimaiyyətinin diqqətini cəlb edir. o vaxtlar hamı azərbaycanın qüdrətli bəstəkarlar dəstəsinə öz sözü, öz nəfəsi olan bir bəstəkarın gəlişini çox yüksək qiymətləndirirdi. bu əsərdəki işıqlı cəhətlər solo tar aləti sahəsindəki müvəffəqiyyətli axtarışlar və tapıntılar onun 2,3,4 və 5 saylı konsertlərində də davam etdirilir. bu konsertlərin ilk ifaçıları əhsən dadaşov, hacı məmmədov, ramiz quliyev kimi görkəmli ustad tarzənlərimiz olub. əlamətdardır ki, h. xanməmmədovun tar konsertləri nəinki respublikamızda, habelə özbəkistan, qazaxıstan, tacikistan və qırğızıstan respublikalarında müvəffəqiyyətlə səslənmiş, tədris repertuarına daxil edilmişdir. onun ardınca bir çox tanınmış bəstəkarlarımız – s. rüstəmov, s. ələsgərov, c. cahangirov, t. bakıxanov, r. mirişli və b. bu janra müraciət etmiş və sanballı əsərlər yaratmışlar. onu da xatırladaq ki, 2 saylı "konsert" görkəmli dirijor v.fedoseyevin idarəsi ilə ümumittifaq radiosunda lentə yazılmışdır, həmçinin mərkəzi televiziyada videoyazısı var.
1990-cı ildə h.xanməmmədov yenə də musiqimizdə ilk dəfə olaraq kamança və orkesrt üçün "konsert" bəstələyir və əsər mərhum sənətkarımız ədalət vəzirovun ilk və kamil ifasından sonra tez bir zamanda məşhurlaşır, ifaçıların repertuarına və tədris proqramlarına daxil olur.
h. xanməmmədovun istedadı digər janrlarda da özünü bariz şəkildə nümayiş etdirmişdir. keçən əsrin 60-cı illərində bəstəkar azərbaycan dövlət musiqili komediya teatrında səhnələşdirilmiş "bir dəqiqə" (librettosu məhərrəm əlizadənin), "bütün ərlər yaxşıdır" (librettosu aleksandr xaldeyevin) musiqili komediyalarını yaradır. diqqətəlayiqdir ki, "bir dəqiqə" musiqili komediyası 1965-ci ildə teatrın moskvada qastrol səfəri zamanı kremlin qurultaylar sarayında uğurla göstərilmişdir.
bəstəkarın xalq çalğı alətləri orkestri ilə yaradıcılıq əlaqəsi də geniş idi. onun orkestr üçün "azərbaycan eskizləri", "kolxoz", "bayram" süitaları, bir neçə rəqs, orkestrin müşayiəti ilə səslənən bütün mahnılarını nümunə göstərə bilərik. xüsusilə, h.xanməmmədovun yaradıcılıq tapıntıları onun "azərbaycan eskizləri" süitasında və "simfoniyetta"da bariz nəticəsini vermişdir.
h. xanməmmədov həm də gözəl mahnılar müəllifidir. onun 150-dən çox mahnısı görkəmli müğənnilərimizin repertuarında layiqli yer tutur. bu mahnıların mətnini aşıq ələsgər, mikayıl müşfiq kimi görkəmli şairlərin şerləri təşkil edir. xüsusilə, h.xanməmmədovun lirik mahnıları xalqımız arasında geniş yayılmışdır. bu baxımdan "yaşa könül", "arzuya bax, sevgilim", "yadıma düşdü", "gözünə qurban", "güllü", "ceyran", "getmə, amandır", "oxu, sevgilim" və s. gözəl örnəklərdir.
sizin baxışlarınızda kədər nə üçün belə azdı?
(nitsşe)
bədbinlik, yoxsa bədbinçilik?
azərbaycan dilində pessimizmə bədbinlik, optimizmə
nikbinlik deyirlər. hər iki söz farscadır, birincisi bəd, yaman
görən, ikincisi xoş, yaxşı görən deməkdir. məncə “pessi mizm”in
terminoloji tərcüməsi bədbinlik yox, “bədbinçilik” olmalıdır, optimizm də “nikbinçilik”. optimizm “optimum” (ən yaxşı, əla)
sözündəndir, pessimizm “pessimum” (ən pis, ən bəd) sözündən.
məndən olsa, bu terminlərin farscalarını işlətmək əvəzinə, hələ-
lik orijinallarını saxlamaq, “optimum” variant olardı.
yaşamağa dəyər, yoxsa yox?
sorğu budur: həyatda ağrı-acı, dərd-kədər çoxdur, yoxsa
həzz, sevinc, şadyanalıq? xoşbəxtlik və bədbəxtliyin əsası şəxsidi,
yoxsa dünyəvi? ümumiyyətlə, dünya necədir? optimist
dünyabaxışa görə, dünya mümkün olan dünyaların ən yaxşısıdır,
əlasıdır, belə ki, bundan yaxşısı ola bilməzdi (leybnits). pessimist
baxışa görə isə dünya mümkün olan dünyaların ən pisidir, hətta
dünya o dərəcədə pisdir ki, bir az da pis olsaydı, yəni məsələn,
yarım millimetr, yarım qram, yarım dərəcə o yan-bu yan olsaydı,
heç ümumiyyətlə, var ola bilməyəcəkdi (şopenhauer).
pessimist xarakter və depressiya
pessimizm ilə pessimist xarakter qarışıq salınmamalıdır.
pessimist xarakter təxminən belə olur: o, daim şikayət edir və
pisləyir. risk etmir. nəinki əzmli deyil, mübarizə də aparmır, o,
hər cür yeni təklifi rədd edir, onu qeyri-mümkün sayır. özünü
bəyənmədiyi üçün heç kimi sevə bilmir. nə özü üçün, nə də
başqaları üçün tərifli bir dənə kəlmə tapıb deyə bilmir. təsəlliyə
inanmır və s. bu adam xaraktercə pessimistdir. amma o, pessimizm terminini bəlkə heç eşitməyib də, nəinki nəzəriyyəsini
bilməyi.depressiyanı da pessimizmlə dəyişik salmaq olmaz. depressiya psixoterapevtik problemdir və tibbi üsulla müalicə
edilir. yaşının müəyyən bir dövründə və yaxud hansısa uğursuzluq qarşısında depressiyaya düşən adam pessimist görünə
bilər, amma sonra keçib gedər bu. belə demək olarsa, depressiya keçici pessimizmdir.
bir sözlə, narazı xasiyyət kimi, keçici duyğu kimi, hal
kimi pessimistlik ayrı şeydi, fəlsəfi konsepsiya kimi,
dünyagörüşü kimi pessimizm ayrı. amma təbii ki, pessimist
xarakter və xroniki depressiya mütəfəkkir bir adamı pessimist
fəlsəfəyə sürükləyə bilər.
digər tərəfdən, optimist adam depressiyadan pessimistdən daha asanlıqla və tezliklə çıxır. pessimist adam isə depressiv halını öz dünyagörüşünün sübutu kimi görür,
nor mallaşmağa psixi müqavimət göstərir.depressiyanı da pessimizmlə dəyişik salmaq olmaz. depressiya psixoterapevtik problemdir və tibbi üsulla müalicə
edilir. yaşının müəyyən bir dövründə və yaxud hansısa uğursuzluq qarşısında depressiyaya düşən adam pessimist görünə
bilər, amma sonra keçib gedər bu. belə demək olarsa, depressiya keçici pessimizmdir.
bir sözlə, narazı xasiyyət kimi, keçici duyğu kimi, hal
kimi pessimistlik ayrı şeydi, fəlsəfi konsepsiya kimi,
dünyagörüşü kimi pessimizm ayrı. amma təbii ki, pessimist
xarakter və xroniki depressiya mütəfəkkir bir adamı pessimist
fəlsəfəyə sürükləyə bilər.
digər tərəfdən, optimist adam depressiyadan pessimistdən daha asanlıqla və tezliklə çıxır. pessimist adam isə depressiv halını öz dünyagörüşünün sübutu kimi görür,
nor mallaşmağa psixi müqavimət göstərir.
pessimizmin qısa ifadəsi
pessimizm dünyagörüşüdür. o, müxtəlif formalarda ta
qədimdən bəri həmişə olub. qısa ifadəsi belə olar: bu dünya pisdir,
daha doğrusu, ən pisdir və bundan da pis olan odur ki, bu pis dünya
heç vaxt düzələ, yaxşılaşa bilməyəcək. dünyanın pis olmasının
insan üçün tərcüməsi ondan ibarətdir ki, həyatda əzab həzzdən,
kədər sevincdən fundamental olaraq çoxdur. dünya ümumiyyətlə,
insanın xoşbəxtliyinə uyğun deyil (“absurd” fəlsəfəsi! - kamyu).
dünyada şərin və əzabın varlığını etiraf edən
dünyagörüşü hələ pessimizm demək deyil. çünki pessimist
həzzin varlığını inkar etmədiyi kimi, optimist də dünyada şərin
və əzabın varlığını inkar etmir. pessimist ola bilmək üçün həzzsizliyin (iztirabın) həzzi üstələdiyinə inanmalısan. şəri fundamental olaraq həyatdansilinməz saymalısan və deməlisən ki,
əzab insanın əbədi qismətidir.
optimist belə deyir: “vəziyyət göründüyü qədər də pis
deyil”. pessimist isə belə: “vəziyyət göründüyündən də pisdir”.
lənət sənə, kor şeytan!
dünyanın arxasında insanı xoşbəxt etmək üçün hansısa
xeyirxah məqsədləri olan şüurlu bir varlıq zad dayanmayıb.
əksinə, həyatımızın və əbədi taleyimizin cilovları hara
sürdüyünü bilməyən kor şeytanın əlindədir. sən demə, allah
şeytan imiş. pessimizmə görə, biz həmişə nə istədiyini və hara
getdiyini bilməyən kor şeytanın qullarıyıq. pessimizm bu
nöqtədə ənənəvi dini dünyagörüşlə vidalaşır.
bişüur insanın eqoizmi
insan ağıllı yox, iradəli varlıqdır. onu ağıl yox, kor
istəklər(i) idarə edir. ağıl arzuların xidmətçisidir (ir-rasionalizm
fəlsəfəsi!). nəticədə ədalətsizlik ədaləti üstələyir, kədər
sevincdən kəmiyyətcə də çoxdur, keyfiyyətcə də şiddətlidir.
“maralı diri-diri yeyən pələngin aldığı həzz ilə, maralın duyduğu ağrını müqayisə edin”.
insan şüursuzcasına, qarnı partlayanacan qan içməkdən
həzz almağa hazır olan ağcaqanad kimidir. insan sadəcə olaraq
həzzdən doya bilmir (hedonizm fəlsəfəsi).
hər bir fərd eqoist olmağa sadəcə olaraq məhkumdur.
çünki hamıya ancaq özü birbaşa verilib. “başqası” isə bizə
ancaq başımız vasitəsilə verilib. “mən dərimdə qurtarıram.
mənim sərhəddim dərimdir”.
yeri gəlmişkən, əxlaq qaydalarını öyrənməklə nə əxlaqlı
olmaq, nə də ibadət eləməklə cənnəti qazanmaq olar. gərək
başqasını hiss edəsən! mənəviliyin düsturu budur.
əzablı həzz
həyat tamamilə həzzlərdən ibarət olsaydı, onda biz
güclü həzzlərlə zəif həzzləri fərqləndirəcək və zəif həzzlərə
əzab adı verəcəkdik. əslində xristianlıq elə bunu deyir: əslində
əzab yoxdur, həzzin yoxluğu, yaxud azlığı var. görünür, buna
görədir ki, qədim dini-etik sistemlər şükr eləməyi, geriyə,
aşağıya baxmağı, yəni dayanmağı tapşırırlar. dinlər deyirlər ki,
sən özünü doymuş hiss eləməsən, bu dünya səni doydura
bilməz. özünə məhdudiyyətlər qoymaq möminlikdir. amma
möminlik də əzablıdır axı, həzzli deyil.
üstəlik insan həzz aldıqca onun həzz alma qabiliyyəti
korşalır, o öz həzz mənbəyindən daha əvvəlki dərəcədə həzz
ala bilmir, daha çoxunu, daha şiddətlisini istəyir. insan həzzə
öyrəşir! amma əzabda belə deyil. əzab çəkən adamın əzaba
qarşı vərdişi yaranmır, o, əzaba əsla öyrəşmir! (mazoxizm həzzli
əzaba öyrəşməkdir).
ömrümüzün qalan hissəsini nə qədər firavan yaşasaq da,
əvvəl yaşadığımız kədərləri unuda bilmirik. görünür, başq -
asının yaxşılığını tezliklə unudub, pisliyini unuda bilməməyimizin səbəbi bu pisliyin ucbatından çəkmiş olduğumuz
əzabımızı unuda bilməməkdəndi.
əzabdan qaçış?!
əzabdan biryolluq qaçış mümkün deyil. əzab ya da
iztirab xəstəlik kimi həm cismani ağrıdır, həm də arzuları puça
çıxmaq kimi mənəvi ağrı. ağılca az böyümüş adamların həssaslığı da az olduğuna görə onların diş və qarın ağrısından başqa
ağrıları olmur və buna görə də bütün sağlam ömürləri boyu
onlar optimist olurlar. idrakı az cilalanmış bu adi adamlar ancaq
xəstələnəndə və qocalanda bir az pessimistləşirlər. hər halda
pessimist - ağrıyan həssas adamdır.
daimi əzabdan qaçmaq mümkün olmadığı kimi, daimi
həzzə də çatmaq mümkün deyil. arzular yerinə yetmir. ömürdə
yarımçıq qalmayan heç nə olmur. bir türk şairi demişkən: “hər
ölüm vaxtsız ölümdür”. həzz daimi əzabın müvəqqəti olaraq
dayanması, bir anlıq da olsa unudulmasıdır. var olan, permanent
olan - əzabdır. buna görə də insan daim həzzə qaçır ki, işgəncə
maşınının məngənəsi bir az boşalsın. bir sözlə, xoşbəxtlik
dadımlıqdı, doyumluq deyil.
bilik meyvəsindən dadan cənnəti itirir
sinir sisteminin inkişafı ağrını çoxaldır. öldürülən öküz
öldürülən ağcaqanaddan daha şiddətli ağrı duyur. insan
idrakının inkişafı da optimizmə aparıb çıxarmır. xoşbəxt mü-
drik olmayıb. dahilər əksər hallarda əzab çəkiblər. bəlkə də əzabları onların dühasını qamçılayıb (yaradıcı pessimizm).
bilikləndikcə yəqin ki, iki səbəbdən pessimistləşirik:
həzz də, iztirab da subyektivdir, hiss edildiyi şiddətdə olurlar.
ağlın itilənməsinə paralel olaraq, həssaslıq da artır, duyğular
da şiddətlənir. təfəkkürünüz nə qədər dərinlərə işləyibsə, adi
adamdan bir o qədər dərindən hiss edəcəksiniz eyni bir hadis-
əni. əzabın həzzdən çox olduğu dünyada həssaslaşmaq isə heç
də bəxtəvərlik deyil. biganə, qalın adamı heç nə ağrıtmır. bu,
bir.
ikinci: bilikləndikcə, mənalandırma üfüqünüz genişlənir
və beləliklə, mənanı gözdən itirirsiniz. yaşadıqlarınıza məna
verə bilməyiniz çətinləşir, mənalandırmaqda gücsüzləşirsiniz.
dünyada tək-tək nələrinsə, kim(lər)insə sizin üçün mənasını,
əhəmiyyətini, rolunu, varlıq səbəbini tapmaq, əvəzedilməzliyinə inanmaq elə də çətin olmaya bilər, amma bütövlükdə
dünyanın özünə, həyata məna vermək bilikləndikcə çətinləşir.
predmetiniz böyüdükcə görəcəkləriniz kiçiləcəkdir.
fundamental mənasızlığı anlamamısansa, deməli, ən
dərin mətləbi hələ anlamamısan. ən çarəsiz tənhalıq: sənin anladıqlarını heç kim anlamır. pessimizm metafiziki xəstələnmədir. yazıq psixoterapevt, o indi pessimisti hansı
arqumentlərlə sağaltsın, onu xoşbəxtliyə necə inandırsın?!.
hamımız ölümə lənətlənmişik
optimistlər özlərini müdafiə edirlər: dünyanın
gələcəkdə düzələ biləcəyinə və yaxşılaşa biləcəyinə ümid çoxdur, tarix insanın əzablarını söndürməyə doğru yoldadır,
gələcəkdə daha ədalətli bir cəmiyyətin qurulacağına dair imkanlar getdikcə artır, məgər görmürsünüz ki, texnikanın və tibbin inkişafı insanın fiziki əziyyətlərini nə qədər azaldıb?
amma optimistlərin nədənsə, daim “unutduqları” bir
fakt var: bu, ölüm faktıdır. insan ömrü faktik olaraq iflasa
uğrayır. özü də təkcə insan fərdi ölmür. kulturalar da ölürlər,
dillər də, dövlətlər də, hətta teşup kimi, marduk kimi, indra
kimi allahlar da! hər şey keçicidir, olmaq olmamağa doğru
yoldadır. hər birimiz ölüm hökmü altındayıq. hamımız ölümə
lənətlənmişik. sanki hər birimizə deyiblər: “öl, kopoyoğlu!”
bizə buranı tərk eləmək əmr olunub. qaçış yoxdu, dayansan da
ölümdü, getsən də. həyatın məqsədi ölümə çatmaqdır. optimizm isə sanki bunu görmür və bununla da o, həyatın hamısına
deyil, bir hissəsinə, sadəcə içinə baxmış olur.
qəhrəmani-tragik pessimizm
qəhrəmani ya da tragik pessimistliyin mənası budur ki,
bizim i. nəsimi kimi sən də deyirsən: “dünya duracaq yer
deyil...”; amma nəsimidən fərqli olaraq, dalını belə gətirmirsən:
“...ey can, səfər eylə”. “... ey can səfər eylə” deyən klassik pessimistlik zəiflərin və fərarilərin pessimizmidir.
şayəd dünya pisdirsə və bu pis dünyanı düzəltmək
prinsipcə mümkün deyilsə (dünyanın düzəldilə biləcəyinə
inanan yazıq optimist marksistləri yada salın!), belə olan halda,
insana yazılmış alın yazısına inadkarcasına tabe olmur, bədbəxt
olmursan! allah kimi dərk edilmiş kor şeytanın “planını” puça
çıxarırsan! “sən məni bədbəxt edə bilmədin, ey bəd tale!” -
güclü pessimist belə danışır.
optimistlər isə illüziyalarla başlarını qatırlar. məsələn,
din xalq üçün opium (narkotik maddə) kimi illüzyonal optimizmdir (marks). qəhrəmani ya da tragik pessimizm məğrur
güclülərin pessimizmidir. o, dünyanı olduğu kimi görməyə tab
gətirə bilir və yalançı xilaslarla özü öz başını aldatmır. bu,
qürurlu, boyun əyməyən, əksinə, qiyam qaldıran, üsyan edən
pessimizmdir. amma sizif xoşbəxtdir! (kamyu).
dünyada heç nə sonadək əsaslandırıla bilməz (nihilizm!). dünyada qabaqcadan sənə verilmiş bütün mənalar
əsassızdır. heç bir ümumi və əbədi məna yoxdur. dünya o
qədər mənasızdır ki, heç intihar eləməyə də dəyməz. heç
qiyamda da məna yoxdur, amma heç olmasa, qiyam vasitəsilə
şərəf qazana bilərsən. məğrur pessimizm insanın öz taleyindən
intiqamıdır, öz alın yazısına ironiyasıdır.
“xoşbəxt” sonluq?
əgər acıqlansa, pessimist optimistə belə deyərdi: “siz
cahil və sadəlövhsünüz. bəlkə də saxtakar və yalançısınız”.
optimist isə belə: “siz də xəstə və zəifsiniz. bədbəxt şəxsi
həyatınızı ümumiləşdirirsiniz (ontologizasiya edirsiniz)”.
aktrisa,rejissor və ssenarist.daha çox teatr aktrisası olaraq tanınır.epotajı sevən xanımdı,özünəməxsus geyim tərzi var,qəribə danışıq manerası və emosionallığı ilə heçkimə bənzəmir.tatar əsillidir.1 qızı var.zemfira ramazanovanın onun çəkdiyi filmlərə musiqi yazması ilə gündəmə gəlmişdi.daha sonra özü zemfiraya həsr olunmuş zelenıy teatr v zemfire filmini çəkdi.onun və zemfiranın ətrafındakı qalmaqal onların münasibətlərinin dostluqdan daha artıq olduğu mövzusunda idi.amma bu hələ də öz təsdiqini tapmayıb.
dudaklarım gerisin geriye çekildi; ağdalı bir sıvının ağır ağır örttüğü, korkunun biçim kazanıp ayağa kalktığı ve ‘hey bana bir şeyler söylemenin vakti geldi’ dediği zamanlarda bekledim seni; gözlerimi kapadım. bekledim. beklerken, özlemenin hangi geçitleri geçilmez kıldığını, hangi duyguların insanı hayata kazandırdığını, basite indirgenmiş hüzünlerin geceleri dinlenmeye müsait şarkılarla şahlandığını anlatamadım. evet, bilmiyordum. bilmiyordum, kelimelerden arınmış bir cümle kurar gibi sevişmeyi. sevişirken sözlük kullanıyordum hala. ama, seni seviyordum. ve sevdiğimi, sevgimi anlatma telaşıyla hata üstüne hata yapıyordum sana. sana yaklaşamıyordum. yasaklanmıştın adeta. çiğnemeye çalıştığım yasak olsan da, uzak dursan da, o korkunç şeklini korusan da, farketmiyordu hiçbir şey. küçük bir ateş. küçücük bir ateştin sen. sönmekten ürken bir ateş. bir su damlasıyla bütün görkemini kaybedebilecek bir ateş. aşkın mecali kalmamıştı. sessizce sokuldum yanına. acıyla irkildin. gülümsedim. gülümsememe anlam veremedin elbette. kimdi bu? ne istiyordu? tanımadığın biri. hatıralarını darmadağın etmeyi planlamış bir yabancı. fuzuli bir beden, karşındaki. usulca uzandım,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
kimi geceler penceremden uzayı seyrederim. uzayın adını ben koymadım. uzayın adını yıldızlar, gezegenler kendi aralarında kararlaştırmışlar. rahatlatır beni o. bütün yağmurlar, uzayın derinliklerinden gelip yağar diye düşünürüm. yağmurlar başka galaksilerden gelip yağar. romantizme uyum sağlamak için de değil. öyle. işin gerçeği budur. yağmurlar, bu dünyaya ait sanma. bembeyaz bir yalnızlığın olmalı senin de. lekesiz bir yalnızlık. lekelenmeye müsait bir yalnızlık. tedirginliğini buna bağlıyorum seni seyrederken. pişmansın. pişmansın kapıp koyveremediğin için sanki. elinde olsa, avaz avaz bağıracaksın sokaklarda. ‘neyim ben? ! ’ diye haykıracaksın. olmuyor tabii. olmuyor. sıyrılır gibi lüzumsuz bir yerden, sıyrılıp kendi affına sığınıyorsun. beni anlayacağın günler gelecek. beni de göreceksin. benimle tamamlanacak bir şeye benziyorsun çünkü. korkma lütfen,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
çocukluğumdan söz etmek isterim sana, eğer sıkılmazsan. bir gün otururuz evde, ben sana hayatımı anlatırım dakika dakika. kaç yaşımdaysam, o kadar yıl sürer konuşmam. çay pişiririz. çaydanlığa su yerine votka koyarız sen dilersen. sonra da sen anlatırsın: sevdiğin filmleri, sevdiğin parçaları, sevdiğin canlıları, sevdiğin... hep sevdiğin şeylerden konu açarsın. ben sıkılmam. ben seninle sıkılmamayı seni ararken öğrendim. seni hayal ederken keşfettim sıkılmamanın azametini. bir insan, bir insanı sıkamaz. bir insan canı isterse sıkılır. hacimler açarım sana içimde, dolman için, oraya akman için. hacimler açarsın bana; çağlayarak gelirim. endişelenmen gereksiz,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
olması gerektiği kadar fedakar biriyim aslında; daha fazlasını umma açıkçası. endişelerim, ideallerim, halletmeye çalıştığım meselelerim var. başkalaşmaya çalışıyorum. gözardı edilmiş tutumlar edinmek hoş. değişmek, hiç de zor değil. yalnızca özgür olabilsem, sorun kalmayacakmış gibi sanki. anlaşılmak istiyorum: sevdiğim bir şarkıyı herhangi biriyle paylaşırken aynı duyguları hissetmek arzusu bu. evet, tıpkı bu. sese, ahenge kapılırken, kendini müziğin ritmine verirken yanında bir diğerinin olabilmesi; görkemli bir anda birlikte sadeleşebilmek. birlikte dansedebilmek gibi. sen hastayken başucunda birinin sabaha kadar oturması gibi. arada bir alnındaki teri silmesi, üstünün açılmamasına dikkat etmesi gibi. bir başkası için hayatta kalma çabası gibi sanki. ölmek için değil, yaşamak için uğraşmak gibi. ummadan, hayal etmeden, sıradan, olduğu gibi.doğal. ve ciddi. ciddi ciddi hayatla mücadele edebilme gücü. bu gücü yanyanayken yaratabilme yeteneği. ben bu yeteneğin bir parçası olarak sokuluyorum sana. masallarla geliyorum. efsanelerle geliyorum. herhangi bir insanın birikimiyle geliyorum aslında. artniyetsizim. inan,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
bazı sorulara cevap bulamadım; kuşkusuz gerekli de değildi bu. soruyu soru halinde bırakıp sahici yanını korumaya çalışmam, cehalet mi sanıldı acaba? ! bedenlerin bedenlerden istedikleri, ruhların, ruhlardan çıkarttıkları, karşılıklı acıların birbirlerinin etkisini arttırdıkları vakitlerde düştün aklıma. aklıma yayıldın. ne kaybedebilir, ne kazanabilirdim ki artık: ortadaydım işte! bir başkasının mal varlığına dönüşmeden yaşayabilmenin yalnızlığıydı bu. hayır! melankoli diye adlandırma bu durumu; ortak bir açı yakalayamama sorunu galiba. her kadın gibi doğurmak hevesi, her erkek gibi dağların doruklarında biraz gözden ırak hüzünlenme denemeleri aslında. kusura bakma, kafam biraz dağınık,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
insan inandığı şeyler uğruna muhteşem hatalar da yapabilir. kızmamalısın. darılmamalısın eğer bir kardeşlik varsa aranızda. sevgi, hoşgörü takıntıları da değil. bir elmanın kırmızı olması, bir gülün öyle kokması, bir derdin halledilmesinin ardından gelen ferahlık kadar sıradan ve güzeldir hata yapmak da. aşka çılgınlığın yakıştığı çağları neden unutalım? neden tarihin çuvalına tıkalım tatlı serseriliği, az biraz sergüzeşt olmayı? ! ilımlılık mı kurtaracak insanlığı? alttan alma mı örtecek bunca çirkefi, zorluğu, belayı? demokrasi, senin saçlarından güzel olamaz. senin yüzünden daha güzel olamaz krediler, faizler, repolar, tahviller. dünyanın en uzun gecesi 21 aralık değil, beni terkettiğin gecedir. beni üzdüğün, yorduğun, yıprattığın gecedir. bir kabahat mi gerçekten kendi dışında birine hayranlık beslemek? ! gerçekten kırıyorsun beni,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
birinin peşindeyim ben; tanımsız bıraktığım birinin. sessizliğin doyurduğu, biçimli ve endişeli birinin. düşüncelerimi zapteden, kelimelerimi korkutan birinin. yanında huzurlu uyuduğum, mutlu uyandığım birinin. onunla olmakla, onunla birlikte yaşamakla gizli bir gurur duyduğum, asla kıskançlığa ya da sahiplenmeye dönüşmeyen bir tutkuyla bağlandığım birinin. onu arıyorum göğe her baktığımda; bir melek gibi uzanıp yüzüme dokunacağını tasarlıyorum. bütün aşkların payına düşen şiddetten arınmış, başkalarına aynı/ birbirimize farklı koktuğumuz bir sevginin yolu bu. cesaretimi ondan alıyorum pervasızca ve yine ona ben cesaret veriyorum mücadele ruhunda. bir sır gibi saklıyoruz misafirliğimizi. hüzün bitince geri döneceğiz çağımıza. insanlığa karışmaya hazır yapışık kalpler taşıyoruz aşkımızda. bizim aşkımız hakikaten beden gücü gerektiriyor akıl kadar. yapacak çok işimiz var. dövüşecek çok düşmanımız var. kucaklayacak çok arkadaşımız var. bizim sebebimiz bu. bizim fazlalığımız bu. belki de iksirimiz. kanayan yüzlerle çevrili bir gezegende, fırtınaya karışan bellek tozlarımızla, erdemlerimizle, ideallerimizle ayaktayız. yalan söylemiyorum
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
evet, sen de isterdin sanırım huzurlu yaşayabileceğin bir hayatın planlarını yapabilmeyi; kolaya indirgenmiş, biraz fazlayı aşırılıkta aramayan, ölçülü bir heyecanla kritersiz bir maceraya aday kahraman olmayı. “rüzgara dur, yağmura yağma, mevsime değiş” demeyi; doğru, hepimizde biraz tanrıyı kıskanmak var galiba. bütün günahlar da buradan kaynaklanıyor adeta. hırslarımızın, çekincelerimizin odağı burası. kazanmaktan çok, kaybetmeyi göze alabiliyoruz. çikolata bile kurtlanabilir. dondurma erir. çiçek solar. galiba önemli olan, onları yerinde yaşamak, yerinde korumak! birer hatıraya dönüşseler bile! kaç ölüme kaç doğuma şahit olduğunu hatırlayabiliyor musun? sevmek, ifade edebilmek kadar, ifadeyi unutmamaktır da.
şimdi sessizce uzaklaşmalıyım. çünkü beni anlamadığını, anlamak için uğraşmadığını, hatta bunu önemsemediğini biliyorum. aynı otobandaydık ve birimiz birimizin yanından geçip gitti. hafızasızlığı, gurur saymanın adil yanı! . hangimiz süratliydik; önemi kalmadı. hangimiz daha özveriliydik; bunun da.. umarım mutlu olursun. bunu bir çöküntü anında da söylemiyorum. hiç kimse aldatmadı ötekini; yalnızca böyleydik işte! . yüzüme öyle bakma nefretle,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
benden uzaklaştıkça, bana ait olandan yakanı sıyırdıkça rahatlayacağını, herşeye yeniden başlayabileceğini sanıyorsun. kimbilir, doğrudur belki de! . adımın yaşamadığı, adımın özlemle anılmadığı yerlerde kime umut verebilirim ki zaten? romantizmin tehlikesi büyük! romantizmin tehlikesi büyük! romantizmin esrarı büyüleyici! romantizmin kanına girdiği insanlar bencil ve hırslı!
ben seninle birlikte yaşlanabilecek kadar erken yola çıkmayı istemiştim; maceramız uzundu çünkü. maceramızın tahakküm altına alınamayacak kadar mükemmel olması, donanımımızla ilişkiliydi. ynni, sen ne kadar sevecensen, ben ne kadar yıpratıcıysam.. o da o kadar mükemmeldi. özveri denebilir buna. evet, buna özveri demek beni mutlu ediyor. insan, özverinin çocuklara ad olarak verilebileceği bir dünyada tanımını kaybediyor. bu kaybedişteki kaosun ritmiyle çekiliyorum sana. sen bir mıknatıssın şeffaf ve ben, çekilirken sana içimdeki alelade metal parçalarıyla, kan şekerim düşüyor, ağzım düşüyor, ellerim.. en çok da ellerim düşüyor! . sakın ha üstüne alınma,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
ben seni kırmak için yaratılmadım. uzun zamandır seni planlıyorum haksızca; cezalandırılacak kadar mı yabancı, tanınmaz ve suç yüklüydüm? ! belki; seni çok yıprattığımın, bıraktığımın elbette farkına vardım, ama herşey mi benim aleyhte varoluşumla açıklanabilir? ! beni, başta sana olmak üzere kimliklere karşı saldırganlaştıran koşulları tek başıma ben mi oluşturdum? seni kaybettim. bunu biliyorum. seni kaybettiğimi sen çekip gitmeden önce de biliyordum. ortadaydı. bedel ve kefalet ortadaydı.. senin hakkında bir satır yazmamaya çalışmamın nedenini hiç düşündün mü? ! sana ait olanları içten içe koruma uğraşı mıydı sanki bu: kuşkusuz. hala da saygıyla ağlıyorum. büyük bir tesadüfe yenildim, büyük bir eksen kaymasıyla, sihirbazın şapkasında sıkışıp kalan tavşan gibi,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
elbette kızıyorsun bana; belki en çok da bu zayıflığıma kızıyorsun: tedirginliğime, seni kaybetme endişeme, telaşıma, şaşkınlığıma, titreyişime, ürpermem, anlamlarını anlamamış kelimelerle yetinmeme, müzakerelerde bulunmama, buhranların yorduğu bir gençlik yaşamama, bilincimi sana yönlendirmeme, sürekli sürekli içmeme, kelimlerin kifayetsiz olma durumuna, vesaireye vesaireye.. inadıma öfkeleniyorsun. seni bırakmama, seni özgürlüğüne salmama hiddetleniyorsun. bu da aşk işte! bu da entrika! bu da soysuzlaşmanın, aşkın getirdiği dalaveralarla kendine kilitlenmenin başka bir çeşidi! peki anahtar nerede sevgilim? ! peki anahtarın üzerindeki yivler kimin eseri? ! dur, dur, bağırma,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
bunlar da geçecek şüphesiz. seni unutmama kaç yüzyıl kaldı ki.. bir küsme, bir burulma biçimiyle gidişinin ardından şehrin gri cephelerine fevkalade ağır bir el bombası gibi düşen bunaltının bıraktığı korkunç acının unutulmasına kaç yüzyıl kaldı ki.. yaralandım. bütün noktalarımdaki nöbetçiler de yaralandı. çığrından çıkmış bir ayaklanma gibi ağlamakta yalnızlığım. bir gerçek aramıyorum felakete. bir bahne göremiyorum arkadaşlarımın beni teselli etmek için söyledikleri kelimelerin hanesinde. ama yokluğunu doldurmuyor sevda siyasetinin hançerleri. ama bilemiyorum yağmurun ardından artık hangimiz suçlanacak.. eğer hissediyorsan,
bir nedeni yok. yalnızca öptüm.
ben sende ardı arkası kesilmeyen bir korku sevdim. ben bir cüce çocuk sevdim sende sıska. şiddetli ve hayret uyandıran manevralarla kendi kanına olan saplantılı aşkını sevdim. o rutubet kokan loş yüzündeki kanalizasyonları, az kelimeyle kurduğun cümlelerdeki gizli soru işaretlerini, barlardan çatlak bardak gibi atılmayı beklemeni, serserice patlamalarını, yuttuğun toplu iğneleri ve bir film hilesi hissi uyandıran utangaç hasret pozlarını sevdim. dokunamadım sana. parmakuçlarım neşterdi çünkü. kırılan bir kemiğin sesiyle veda ederken,
canlı ifası youtube videolarındakından yaxşı olan adam. yeganə müğənnidir ki, camaat bilet almaq istəyəndə bilet tapa bilmirdi konsertinə. onun konsertinin video versiyasına baxın, millət xorla mahnılarını oxuyur. bayağı görünməyən, danışmayan və səmimi olan tək-tük adamlardandı. onun mahnılarını əsasən mc murad yazır və onun prodüseridir. hətta bəzilərinin sözlərini də o yazır. əsl prodüser tapıntısıdır miri yusif.
el arasında çinqaçuk əmi kimi tanınır.deyir ki, yarandıq biz bir gündə,sevişdik biz bir gündə,ayrıldıq biz bir gündə,neynim canım neynim.ala daha neyniceysən?
iran filmi.bir ateist və dindar həyat yoldaşının yeni bir inanc axtarışı məqsədilə hindistana olan səyahətindən bəhs edir.onlar mükəmməl insanı axtarırlar.bütün bu hadisələrin fonunda şəxsi münasibətləri də laxlayır.baxılası filmdir.
robert de niro, və robin williams başrollarını paylaşdığı mükəmməl film. robin williams psixiatr olaraq yeni müalicə üsulu ilə bitki kimi həyat yaşayan "comatose" yəni koma kimi bir xəstəliyə tutulmuş xəstələrinin oyanışını gerçəkləşdirmək üsulunu tapır və bu insanlar müəyyən müddət oyanışa məruz qalır. aralarında leonard (bax: robert de niro) daha öncə oyananlardandır və film onun dramatik həyatı, aşiq olması və həkimiylə aralarında olan gerçək dostluğu təcəssüm edir. lakin bu oyanış da başqaları kimi onun üçün də uzun çəkmir və o əvvəlki xəstə halına qayıdır.
film, ən yaxşı film, ən yaxşı aktyor (bax: robert de niro) ve ən yaxşı ssenari oscarına namizəd göstərilmişdir.
)
