disclaimer: entri qeyri-etik çərçivədə, həqiqətlərin tam çılpaq forması ilə yazılmışdır. Yaranacaq mənfi duyğulara görə yazar məsuliyyət daşımır.
Artıq ayın 1-dir. Prezidentin sərəncamına əsasən, çağırış başlayıb. Dedim qoy 1-2 kəlmə deyim. Sözlüyü tapıb bu entrini oxuyacaqların əsasən ali təhsilli olacağını düşünərəkdən yazıram. Belə də çox hissəsi orta təhsillilərə də aiddi bir baxıma. Və entri bir az küçə dilində olacaq, çünki ora "müasir" dünya ilə qətiyyən tutuşmur. Qaqalıq, cəngəllik qanunları və s. hər şey var. Mülkidə "peysər çıxmaq", "söyüş mənasız şeydi" kimi məsələlər kiməsə mənasız gələ bilər, amma orda mənasız deyil. Rutinin, komandirlərin təzyiqi altında bir də bu söhbətlərin basqısını görəndə elə bu qaydalar və prinsiplərlə yaşamağın gərəkli olduğunu özünüz anlayacaqsınız.
Entri uzundu deyə mündəricat yazıram əvvəldən.
1) əsgər getməmişdən öncə nələri bilmək lazımdır
2) qısa, ümumi giriş
3) əsgərlikdəki terminlərin açılışı.
4) ali təhsilli olaraq əsgər getmək
niyə əsgərlikdə dalaşmamalısan?
5) "paqonun(komandirin) söyüşü girmir" məsələsi
5.1) paqonun söyüşünün "girdiyi" hallar
5.2) paqonun söyüşünün "girmədiyi" hallar
5.3) paqonun söyüşü girsə də, "peysər çıxmayacağın" situasiyalar
6) köhnə əsgərlərlə münasibət. "Köhnə əsgərə hörmətsizlik edən peysərdi" məsələsi. Dembel-molodoy söhbətləri.
7) telefon işlətmək. Starşı əsgərdən icazə almaq.
8) 1 il vaxtı necə tez keçirim? Əsgərliyin xeyirləri.
9) əsgər gedəndə nə geyinim, nə qədər pul aparım, özümlə nə götürüm?
10) sonluq.
1) əsgər getmədən öncə nələri bilmək lazımdır
ilkin olaraq (baxma: ak-47/-366093) entrisini oxuyun. Silah təyinatını, mərmilərin ölçülərini, vəzifə borcunu əvvəlcədən bilmək orda sizi qabağa atacaq.
ikinci olaraq məsləhətxanada 1-2 kəlmə yazmışdım, ona da yüngülvari göz atmaq məsləhətdir. Burda da geniş yazasıyam.
Üçüncü olaraq (bax: hərbi rütbələr)
i bilmək ən vacibidi. Vay o günə ki çaşıb hansısa zabitə aşağı rütbədə müraciət edəsiz))
2) qısa ümumi giriş
Hər şeydən əvvəl onu deyim ki, əsgərliyi gözünüzdə böyütməyin, qətiyyən qorxmağa ehtiyac yoxdur. Çox vaxt deyirlər ki, çöldə yaxşı oğlan idi, getdi orda altın vurdu zad - boş şeydi. Ora da həyatın bir parçasıdı, kim mülkidə necə oğlandısa, orda da elə olur. içində xəbərçilik olan gedib suka olur, ağzında söz saxlaya bilməyən ağzıcırıq, zəifi əzən gedib bezpredel, özün dartıb göylə gedən də yenə eyni cürə olacaq. Məsələ sadəcə şəraitin yetişməyinə bağlıdır. Mülkidə özünə hörmət edən, yerini bilən, lazım gələndə sözünü deyə bilən oğlan gedib orda da hörmətli olacaq, öz ağırlığın saxlayacaq. Oradakı ən əsas sınaq maddi və mənəvi olaraq sevdiyin, dəyər verdiyin şəxslərdən, şeylərdən uzaqlaşmaq və şəxs anlayışını kənara qoya bilməkdən ibarətdir. Yəni hər şey əslində psixoloji sınaqdı. Hər gün eyni bərbad yemək, eyni vaxta tualetə getmək, yatmaq, idman, təmizlik, rutin, bir də komandir və əsgər heyətinin psixoloji təzyiqi ilə birləşəndə adamın başını itirməyi an məsələsidi. Gedəndə özünüz də görüb eşidəcəksiniz gecə yorğanın altında ağlayanları, qolunu doğrayıb niqodnu getmək istəyənləri, hərbi hissədən qaçanlarl və s.
3) əsgərlikdəki bəzi terminlərin izahı
Starşına - bölüyün "maması". Çimməkdən tutmuş pal-paltarın, pastel və yataq üzlərinin dəyişiminə, ümumən "ev işləri" deyilən şeylərə cavabdehdirlər. Əsasən baş gizir rütbəsində olurlar.
Osoboddel, yuris - hərbi hissədə olan prokurorluq və ya təhlükəzlik əməkdaşı.
Priziv - hərbiyə gəldiyin ay
Ata priziv - səndən düz 1 il öncə hərbiyə gələn əsgər (misalçün, 2022 iyulda gələnlər sənin ata prizivindi)
Bala priziv - səndən 1 il sonra hərbi xidmətə gələn əsgərlər
Molodoy - təzə gələn, hələ 3 aylıq hərbi xidmətini bitirməmiş əsgər
Boevoy - 3 aylıq təlimi bitirib əsas hərbi hissəsinə getmiş əsgər. Bir də boevoy-molodoy da var, onu orda öyrənərsiz day.
Naryad - 4 saat yuxu yataraq sutkalıq xüsusi növbədə olmaq.
Starşı əsgər - bölüyün, taborun və ya ümumi hərbi hissədə vəziyyətə (polojeniyaya) baxan əsgər. Əsgərlər arasında toxunulmazlığı var.
Dembel - növbəti prizivdə tərxis olacaq əsgər
Ded - prikazı çıxmış dembel.
Qoca - yaşı digərlərindən böyük əsgər. Əsasən ali təhsilli, magistr filan oxuyanlara deyilir.
4) keçək əsas məsələlərə. Ali təhsilli olaraq əsgər gedirsizsə yaşınız-başınıza hörmət edin, 21(magistr oxunusuzsa 23) yaşlı biri kimi hərəkət edin. 18 yaşlılarla çox oturub-durmayın. Həm molodoyda, həm də boevoyda. ilk 1 ay, ay yarım ərzində çalışın heç gülməyəsiz, zarafat-zad eləmiyin, dişinizi çox ağartmayın, ciddi durun. Çünki orda da sizə komandir heyəti bu sualı verəcək və əyani şəkildə də görəcəksiniz:
- dünyada ən sürətli qaçan şey nədi, əsgər?
- bilmirəm.
- əsgərin götü. Dünyada ən sürətli qaçan şey əsgərin götüdü, üz verdin, o dəqiqə götü qaçır.
Balacalarla oturub-durmayın deyəndə heç damışmamağı nəzərdə tutmuram. Orda da görəcəksiniz ki, 18 yaşı olsa da, qızıldan qiymətli uşaqlar var, hansı ki sözü, hərəkəti, düşüncəsi 1000 ali təhsilliyə dəyər. Bu dediyim ümumidi. Çünki sözünüz onsuz da öz tay-tuşunuzla tutacaq. iyul prizivində ali təhsilli çox olur deyə əslində çox şanslısınız. iq ortalaması daha yüksək olacaq.
ali təhsilli getməyin ən böyük üstünlüyü tanımadan qoyulan hörmətdi. Məntiqlə düşünün, ölkədə elə bir ailə yoxdu ki, uşağına "filankəsin uşağı universitetə girdi, sən də oxu, adam ol" deməsin. Yəni siz 4-6 il yol ölçmüsüz deyə adiləşə bilər, amma rayonlardan gələn, daima universitetə girməsi istənən, amma girə bilməyən qaqaşın gözündə siz hörmətəlayiq, dünyagörmüş adam olursuz. Bundan da istifadə edin. Deyib-gülməyə ona görə vurğu elədim ki, bu uşaqlarla çox yaxınlıq edəndə artıq pərdəni götürəcək və adamı öz çərçivəsinə salacaqlar, elə biləcəklər elə bunların tayısan. Həm də ki "böyüyə hörmət elə" mottosu ilə böyüyüblər, hər halda yaşı çox olana da hörmət edəcəklər. Elə komandir heyəti də.
bütün hallarda davadan qaçın. Mülkidə polisdən qurtulmaq 2x2-di amma hərbidə daydayın belə olsa, səni sağmamış buraxan deyillər. Bir tanıdığımın dayısı general idi, dəmə qoyurdu bütün günü, amma onu belə pulla saldırdığı hərbi hissədən vurdular birbaşa posta. Yəni hərbi prokurorluq çox pox işdi. Dayımın o vaxtı mənə məsləhət gördüyünü indi sizə deyirəm: "heç bir halda birinci söymə, birinci vurma. Amma kim söysə, kim vursa, otvetin mütləq ver".
Əslində, bu söz bir az arxası olan adam üçündü. Əgər zəng edib ağız açası adamınız yoxdusa, çalışın hər şeyi sözlə həll edəsiz. Yox gördüz uje dava qaçınılmazdı bədəndən vurun, çiyin ən çox ağrıyan yerlərdəndi. Çiyinə, dxanyaya, baldıra vurmaq, və göt də göyərmir deyə ora təpik ən idealıdı. Əsas odu iz qalmasın, üzə vurub iz saxlasaz, poxu çıxacaq. Bədəndə də qabırğa, qol vursaz, bədən yoxlanışında(hamını soyundurub bədənə baxırlar tez-tez) göyərtisi görünsə, vurduğun da suka çıxsa, iş prokurorluğa getməsə belə komandir 1-2k pulu belinə qoyacaq.
5) "paqonun(komandirin) söyüşü girmir" məsələsi.
Bunun da şərtləri var. Mütləq doğru ifadə deyil. indi izah edəcəm. Amma istənilən halda bir şeyi mütləq qulaqda sırğa etmək lazımdı. Heç vaxt heç bir zabitə, gizirə, maxeyə, lap elə əsgərə belə o qədər yaxınlıq verməyin ki, dediyiniz sözə "samnenya" (şübhə) saxlayıb söyüş qoysun. Heç kim tanımadığına söyüş qoymur. Görsə ki, ciddi, özünə hörmət edən, ağır aparan adamsan, heç vaxt buna cürət eləməz. indi variant olaraq ələ alaq, deyək ki, cəsarət elədi.
5.1) komandirin söyüşünün "girdiyi" hallar
"komandirin söyüşü girmir" deyəndə qayıdıb adama deyəcəklər "paqonun siki yoxdu ki? evində tutsan, heç nə eləməyəcəksən?", qırılıb qalacaq içində. Paqonun söyüşü lap yaxşı da keçir, amma baxır hansı paqonun. Misalçün, bizim tabor komandiri çox (elə uşaqların diliylə desək) "dastoynu" kişi idi. Həmişə deyirdi ki, "mən tabeçiliyimdə olanı tabe olduğum şəxslərin ayağına vermərəm. Nə problem, söz-söhbət olsa, birinci mənə deyin, mənim çərçivəmdə həll edək, məndən yuxarı heç kimə demərəm. Əgər mən başqasından eşitsəm, kimsə mənə sizə görə söz desə, sikəcəm o adamı, fərqi yoxdu kimdi". Kişi kimi də sözünün üstündə durdu axıra kimi. Nə telefonu, nə davanı heç vaxt gedib hərbi hissə komandirinə, yurisə, nə də başqasına demədi, özü cəzalandırdı. Cəza dediyim də növbədənkənar naryaddı. 5 sutka nədi e, 10 sutka da qərargaha çapar(qarovuldan sonra ən ağır naryad sayılır) çıxmaq, prokurorluğa düşüb itin zülümünə, xərcinə düşməkdən 1000 dəfə yaxşıdı. indi özünüz düşünün də, bu qədər ponyatkalı kişinin söyüşü keçməyə bilər? Biri bir pox qaynatsa, gəlib soruşanda boynuna almasa, o da əsəbiləşib eliyənə var-yox söyüşü qoysa, həmin oğlan hörmətli oğlan qalacaq? Əlbəttə ki, yox. Necə deyərlər, altın qoyacaq ordaca.
5.2) komandirin söyüşün girmədiyi anlar
Amma məsələn, bu işin ikinci tərəfi də var. Yəni həqiqətən də söyüşü götürməli olduğunuz anlar olacaq. Misalçün, prokurorluğa işiniz düşsə. Və ya yoxlama zamanı işlətdiyin telefonu tapsalar. Ya da əsgər yoldaşını ilişdirməyə görə səndən söz soruşsalar. Bax belə situasiyalarda söyüşü götürməyə pis baxılmır. Hər şeydən öncə məsələ odu ki, qabağınızdakı adamı tanıyasız. Həqəqitən də peysərin, oğraşın qabaqda gedənləri var zabitlərdən ki, əsgəri ilişdirib pul qopartmaq üçün hər şeyi eləməyə hazırdı. Bax belə durumda söyüşü niyə götürməlisən, onu deyim. Dediyim kimi, heç vaxt o şəraiti yaratma, amma Deyək ki, qayıdıb "yalançının var-yoxun sikim" dedi. Əgər sən boynuna alsan nə olacaq? Avtomatik zibilə düşəcəksən. 300-500-1000-3000 manat, baxır nə zibil eləmisən. Belə olanda nə olacaq? Atan, anan hansısa oğraşa yalvar-yaxar edəcək ki, qələt edib sən allah keç təqsirindən, nə bilim qiymət danışacaq. Opşim də, öz doğmalarını, lap elə daydayıvı verəcəksən hansısa alçağın ayağına. Yəni bir sözə görə bu boyda əməl. Əsgərə öz əsgər yoldaşı yaxşı gözlə baxmalıdı, komandir yox. Heç bir əsgər də belə məsələdə heç bir zaman sənə pis baxa bilməz ki, sən durub öz ailəni ya da əsgər yoldaşının ailəsini hansısa pul çırpışdırmaq istəyən şərəfsizin ayağına vermədin. Əsgərlər hörmət edən oğlana da hər zaman komandirlər hörmət edəcək, çəkinəcək. Bu da bir gerçəkdi. Özün fikirləş də, eynisini əsgər yoldaşın sənin üçün eləsə ona "peysər" deyərsən, yoxsa təşəkkür edərsən ki, söyüşü götürüb səni zibildən qurtardı?
5.3) həə, indi gəldik kərəmi ağlamaq tutan məsələyə. Elə anlar da olacaq ki, komandir özü yaxşı, sözükeçən kişi olacaq, amma məcbur söyüşü götürməli olacaqsan. Mənim də heç vaxt ağlıma gəlməzdi, amma ağlıma gəlməyən öz başıma gəlmişdi, o söhbəti danışacam, ordan anlamaq lazımdır artıq. Mənim bir ata prizivim var idi, qasımov. tərxis olmağına az qalmışdı. hamı da bilirdi ki, telefon işlədir. Təsəvvür elə, mən naryadda olanda axşam gedib bölük komandirindən otağın açarın istəyirdim ki, gecə qasımovun telefonun zaryatkaya qoyacam, o dərəcə. Bir gün elə söhbət edirdik uşaqlarla, komandir də orda idi. Nəsə sukalığa, prokurorluğa-filan gəldi məsələ, başladı bölük komandiri uşaqları bir-bir sınamağa. 2 əsgər vardı, bunlarla necə söz oyunu oynadısa, boyunlarına qoydu ki, qasımovda telefon var. Sıra gəldi mənə. 3 nəfərik otaqda. Bölük komandiri ciddi sifətlə düz qabağımdadı, 1 metr arxasında da qasımov dayanıb. Dialoqu yazıram.
Bk bölük komandiri
M mən
Bk - zobrist, telefon işlədirsən?
M - xeyr, cənab baş leytenant.
Bk - dəqiq olsun.?
M - dəqiqdi.
Bk - bəs eşitdim qasımov telefon işlədir?
(Bu sualı verəndə qəribə oldum. 2 gün qabaq özü içəridə ola-ola gedib qasımovun telefonun rozetkadan çıxardığım halda belə sual verir.)
M - bilmirəm, cənab baş leytenant.
Bk - ə yaxşı görəy, sən bilmədiyin şeyə qurd düşər, sən olasan bilməyəsən kimdə nə var?
M - vallah görməmişəm, komutan. Deyərəm "yoxdu", gedib çıxar, sonra üz-göz olmayaq. Xəbərsizəm.
Bk - rast ki elədi onda yalançını söyüm? Hə?!
(Bunu deyəndə anlıq olaraq çox pis duruxdum. Çünki amk üçümüz də bilirik ki, qasımovda telefon var. inanmırdım elə edə, amma işdir də birdən "söy" desəm, bu da birdən ağır söyüş söysə, üçümüzün də bildiyi şeyə görə xidməti "yandırmış" olacam. Ona görə bir anlıq komandirin dalında dayanan qasımova baxdım ki, "dabro versin" görək söyüşü götürüm, ya yox. Çünki mən olsam, qoymazdım belə şey olsun, təzə əsgərə işarə edərdim ki, yox desin. Amma gördüm ki, qasımov mənə baxmır, üzün çevirdi. Qaldım ortada, qumarda blöf edirmiş kimi məcbur seçim eləməliyəm. Bu dediklərim də 2-3 saniyənin içində baş verir a. Dedim day nə olar olar e. Qayıtdım ki
M - söyün, cənab baş leytenant.
Bk - yalançının ağzın sikim, zobrist, qasımov əgər telefon işlətmirsə.
M - lap elə, canab baş leytenant. istəyirsiz birin də mən söyüm.
Bölük komandiri 3-5 saniyə diqqətlə gözümün içinə baxdı, baxdı, sonra qəfil gülümsünüb qolumdan vurdu.
Bk - mən bilirəm onda telefon var (bilərsən də amk), amma kişi adamsan, zobrist, əsgər yoldaşıvı satmadın. Prosta ki ağzuvu sikdim a, yadunda qalsın)))
M - eybi yox, cənab baş leytenant, əsgər yoldaşıma qurbandı. Sjdjdjjdjn
Bk - ə di yaxşı gedin istirahət eliyün. O biri 2 gədəyə də başa salın ki ağızdan bir az bərk olsunlar, 2 dəqiqəyə boyunlarına aldılar. Bulat bir də gördün sabah məni də cırığa qoydular.
Çıxdıq çölə, qasımova qayıtdım ki, ala bir göz-qaş elə də, bərk söysəydi, altın qoyacaqdım. Qayıtdı ki, mən bilirdim ağır söyəsi deyil, özü də mən arxadan işarə versəydim, tutacaqdı temanı. Səni yoxlamaq istəyirdi, yaxşı ki, vəziyyətdən çıxa bildin.
indi ümumən bu söyüş məsələlərindən çıxarılan ən önəmli dərsi deyim: heç bir halda əsgər yoldaşını satma. Hətta və hətta acığın gələn, prinsipdə olduğun yoldaşın belə olsa, tetatet həll elə, komandirin ayağına vermə. Ki mən öz ata prizivlərimlə prinsipdə ola-ola yandırmadım, prinsipin də səbəbini aşağıda yazmışam. Deyil tək əsgər yoldaşların, komandir heyəti də pis baxır bu məsələyə. Niyəsini də deyim. Mənim öz doğmam da bu dəqiqə zabitdi. O zabitlər hamısı 4-7 il hərbi məktəb oxuyub. Bizim 1 il, 1 il 6 ay elədiyimiz xidməti, onlar 4-7 il edib zabit olublar. Onlar xidmət edəndə də kursant yoldaşları arasında bax bu dediyim temaların milyon cürəsi başlarına gəlib. Onların da söyüş götürdüyü, amma kursant yoldaşlarını baqaja qoymadığı anlar olub. onlar da aralarında ağzıbütov olmayana peysər gözüylə baxıblar. indi də elədi. Yəni, işi gərəyi soruşmalıdı, bunu eləməlidi, amma sənə heç vaxt onun üstündə həqiqətən də pis baxmayacaqlar. Əksinə, boynuna alsan, hörmətsiz olacaqsan. Mən də getmədən əvvəl "qanun/ haqq/ kim neynirsə cəzasın çəksin də" deyirdim, amma gördüm ki, ordakı vəziyyət belə deyil. Komandir düzgünlük üçün eləmir o şeyləri, öz xeyrini güdür. Həm də ki, insanın 100lərlə əsgər tanıdığı olur, 2-3 komandiri. Komandirin də tərxis olandan sonra yadından çıxacaqsan, amma əsgər yoldaşlarıyla hər dəfə şəhərdə qarşılaşırsan.
6) köhnə əsgərə hörmət
boevoy briqadaya gedəndə görəcəksiniz ki, starşı, köhnə əsgər temaları var. Hətta köhnə əsgərə hörmətsizlik edənin peysər gözüylə görüldüyü də deyiləcək. Qanun da budur ki, köhnə əsgər az işləyir, təzə əsgər görür çox işi. Vaxt olacaq səhər ərazini süpürməyə o düşməyəcək, siz düşəcəksiz. Belə hallar olur, mən də eləmişəm. Amma heç bir halda özünüzü əzdirməyin. Çalışın özünüzdən balaca sizi buyruq qulu eləməsin.
Özüm bir az tip adam idim. Qaqalarımın 19-20 yaşları var, gözləyirdilər ki, mən də 18 yaşlılar kimi bunların buyruğuyla hərəkət edim, qabaqlarına qaçım. Mən də eləmirdim, məsafəliydim, öz kefimdə fırlanırdım. Bir dəfə briqadanın köhnə starşısının "sağ əli" məni çəkdi qırağa. Dedi ki, bəs belə-belə də qanun budu, təzə əsgər işləməlidi, köhnə əsgər istirahət zad. Dedim bura vətənə xidmət eləməkçün gəlmişəm, hansısa əsgərə yox. Başladı tipik söhbəti xırdalamağa ki, "sən mülkidə kayf edəndə biz əziyyət çəkirdik" zad. Onun da cavabı odu ki, qayıdıb deyəcəksən "sən də 10-11də kayf edəndə mən əziyyət çəkib oxumuşam, 4 il də universitetə ayaq döymüşəm, ona görə 6 ay az əziyyət çəkəcəm. Belə də ki sən tərxis olub mülkidə kayf edəndə mən burda əziyyət çəkəcəm". Mən o vaxt bunu deyəndən sonra mənə köhnə əsgərə hörmətsizlik eləyənə peysər kimi baxıldığını filan demişdi. Belə olanda sən də axırıncı variant kimi "sikimi yeyir həmin oğlan ki, mənə pis baxır. Kim hansı hörməti qoyursa, o hörməti də görəcək" deyib ardın gözləyirsən.
Biz bunları danışandan sonra uzatmadı söhbəti, bağladı. indi bizim briqada elə yer idi ki, daydaylı əsgər çox idi, dava çox az olurdu deyə orda heç birimiz ürək eləmədik davaya. Amma çox güman digər yerlərdə dava çıxacaq belə söhbətdən sonra. istənilən halda əsas odu qabaqlarından yeməyəsən, döyülsən də sözünü axıra kimi deyib dayanasan. Əvvəl-axır özləri hörmət etməli olacaqlar. can-deyib can eşitməsələr də əzə bilmədiklərini görüb duracaqlar bir qıraqda.
ikinci dava teması da dedofşeniya olan yerlərdə olur. Tipik sual və cavab variantları. bərksən, ya boş? (ağzıbütöv olduğunu soruşur)
- ağızdan bərkəm, bədəndən boş.
Bu cavabı versən, "gəl onda bədənivi bərkidim" deyib döyəcəklər.
- ağızdan da bərkəm, bədəndən də.
Bunu da desən "gəl onda yoxlayaq da görək həqiqətən bərksənmi" deyib yenə döyəcəklər.
Yəni o sualdan sonra nə cavab versən döyəcəklər. Birincini vursan, 3-4ü tökülüşüb döyəcək, köhnə əsgərin yeni gələni təkləməyinə pis baxılmır əsgərlikdə. Yaxşısı çox da əlləşməməkdi. Döyüb buraxırlar, adət budu. Təzə əsgər sınmış sayılmır belə olanda. Əsas odu döyüldüyünü komandirə sukalamayasan və döyüləndə qorxub ağlamayasan. Əgər döyülmək istəmirsənsə "boşam" deyəcəksən, onlar da qısaca "peysər" çıxarıb göndərəcəklər, bütün əsgər yoldaşların səni belə tanıyacaq. :d seçim adama qalıb artıq.
Amma xoş xəbəri də deyim. Artıq demək olar ki, əksər hərbi hissələrdə ciddi nəzarət var. Dava, döymək, dedofşeniya çox az hallarda olur. içiniz rahat olsun. Çünki dedofşeniya yeganə söhbətdir ki, dayday belə bu söhbətin üstündə əsgəri prokuraturadan çıxara bilmir. Yəni onlar üçün də böyük riskdi.
7) telefon işlətmək
Telefon ən yaralı yeridi əsgərin. Dvijenyası, ya da daydayı olan hər əsgər işlədə bilər. Əsgər var 4cü ayından işlədir, əsgər var 1 il işlətmir. Sözün düzü, məcbur deyilsənsə, işlətməmək yaxşıdı. Çünki instada filan mülki həyatı gördükcə qruza düşür adam. Telefon üçün də starşı əsgərdən icazə almaq lazımdı. Starşılar da əsasən 18 yaşlılar olur deyə dediyim kimi məsafəli davranmaq, üz verməmək lazımdı. Hamı gedib icazə alsa belə elə şərait yaratmalısan ki, icazə alacaq duruma düşməyəsən. Şəxsən mən və ali təhsilli bir neçə əsgər yoldaşım belə eləmişdik. O birilər əvvəl icazə alıb, sonra gətirirdi, biz gətirdik, sonra çəkib qırağa dedik ki bəs "smartfon gətirmişəm. Başqasından eşitməyəsən deyə gəldim özüm deyəm. Sonra hörmətsizlik kimi başa düşmə". Belə eləməklə göstərirsən ki, "mən uşaq deyiləm sənin icazənlə oturub-durum. Amma o biri əsgərlər 'filankəslərə sözün keçirə bilmir' deməsinlər, sənin də avtoritarlığın düşməsin deyə gəlib birinci sənə deyirəm, dilin uzun olsun ki xəbərin var". Yəni nə şişi yandırırsan, nə kababı. Sağ olsun, təzə starşımız ponyatkalı oğlan idi, sadəcə "allah canınızı sağ eləsin, qoca. Yaşlı-başlı oğlanlarsız, xətriniz əziz olsun. Elə eliyin ki tutulmasın, bizə də söz gəlməsin" demişdi, ordaca öpüşüb görüşüb sağollaşdıq.
Söz gəlməsin məsələsi də ona görədir ki, əgər komandir təzə əsgərdə telefon tutsa, avtomatik olaraq köhnə əsgəri həm pazlayacaq ki, "götüboşsan, təzə əsgər sən olan yerdə telefon işlədir", həm də gedib onun yerini filan yoxlayacaq. Çünki təzə əsgər işlədirsə, polibomnu köhnə də işlədir deməkdir. Yəni sənlə birgə o da zibilə düşəcək. Bunları nəzərə alaraq telefonu fikirləşin.
8) 1 il vaxtı necə tez keçirim?
Ən gözəl üsulu kitab oxumaqdı. Qanunən xidmət zamanı əsgərin nizamnamə xaricində kitab oxuması qadağandır. Amma ali təhsillilərə dəymirlər. 8 kitab oxumuşdum mən, o biri uşaqlardan 10-11 dənə oxuyan vardı. Kitabları bir-biri ilə dəyişdirəndə lap yaxşı olur. Birdən-ikiyə Xalid hüseynini mülkidə oxumaq istəyi gəlməzdi, amma 3 həftəyə bitirdim min möhtəşəm günəş əsərini və əla idi. Əsas da naryad olanda kitab oxumaq vaxtı uçurur. Naryad demişkən, çalışın çoxlu naryad girin ki, vaxt tez getsin. 1 naryad 2 günü aparır.
Əsgərliyin ən yaxşı tərəfi isə adamın "gözünün açılmasıdı". Gedib orda hər cürə insan görürsən. Oxuya bilməyən kim, sağını-solunu tanımayan kim, "sırada səs salanın var-yoxun sikim" deyəndə dönüb yenə danışan kim, "görən hansı bicbalaya görə əziyyət çəkirik?" deyildiyi halda yenə də eyni səhvləri təkrarlayan, komandirin bölüyə əziyyət verməyinə səbəb olan kim, sənlə oturub can deyib, can eşidib amma arxada komandirin sukalığını edən kim, xidməti yüngül keçsin deyə komandirə və ya starşı əsgərə öz anasının, bacısın nömrəsini verən kim - hər cürə adam görəcəksiniz. insan psixologiyasına və davranış şəkillərinə marağınız varsa, əla yerdi. Çünki incələmək və müşahidə etmək üçün hər tip insan var.
Eyni zamanda çox yaxşı oğlanlarla da rastlaşacaqsınız. Bəlkə də ömürlük dostluq edəcəksiz. Adicə mənim beyləqandan il yarımlıq olan bir əsgər yoldaşım vardı, çox saf, fağır, kasıb bir oğlan idi. Ürəyi xəstə ola-ola basıb gətirmişdilər, çox lomkada olurdu. Durduq yerdə rəngi atırdı, burnundan qan gəlir, ürəyi tuturdu. Bəzi əsgərlər mırtlaşır, ilişirdilər. Mən də hətta ona maraqlı, mənə mənasız şeylərdən belə danışdırırdım ki, uşağın könlü açılsın. Pis olar, başına nəsə iş gələr, özünə nəsə edər (ki, başqa bir bölük yoldaşım dözməyib qollarını doğramışdı). Özü də hər gün gəlib sırada mənim yanımda durur, yeməyə mənlə girirdi ki, mənlə olanda heç kim ilişmir. indi uje 2 il keçib, amma hələ də hər bayramda, adicə o gün qurbanlıqda belə zəng edib təbrik edib hal-əhvalımı soruşurdu. Yəni belə vəfalı adamlar da olacaq, hamı pis deyil. Lo-fi musiqidən tutmuş tarkovski müzakirə edəcəyiniz, rəssamından tutmuş fotoqrafına qədər hər tip adam görəcəksiniz, heç də hamı debil deyil.
9) əsgər gedəndə nə aparım?
Ora gedəndə mülki paltarınızı atacaqlar. Yəni ki ən köhnə paltarlarınızı geyinin, tullayanda onu tullasınlar. Gedəndə üstünüzdə 20 manat pul olsa bəsdi. Orda pena və 2 üzqırxan, hər ay 2 sabun, 2 cüt corab verəcəklər, amma özünüzlə əlavə pena və stanok aparmağınız məsləhətdir. 4 əlavə başlığı olan gilette mach 3 və ya 2 əlavə başlığı olan gilette fusion 5 bütün xidmətinizi qarşılayacaq. Adi stanok alacaqsınızda, 3-4 dənədən artığını aparmayın. Çox olsa, istəyəcəklər, qurtardıqca ordan alarsınız. Hə, ən əsası isə, özünüzdə azı 2-3 paket teymurov pastası aparın. Yaydı, ayaqlarınız bişəcək. Tərləməsin və iylənməsin. Gigiyena çox önəmlidi. Qoturluq, qribok, göbələk, ümumən dəri xəstəlikləri çox olur xidmətdə. Çalışın maksimum təmiz qalasız. Əlavə diş fırçası və pastası, həmçinin 2 dənə dəmir qabdakı maz və şotka aparmağınız məsləhətdir.
10) və sonuncusu. Mən çox görmüşəm ailəsi kasıb olub da yanına gələ, ləvazimat göndərilə bilməyən, adi şeylər üçün darıxan əsgərləri. Çətinliyi var, şirinliyi də var əsgərliyin. Orda adicə bir "salam, necəsən?" mesajının belə insanı necə duyğulandıra biləcəyini, adamın ən kiçik xoş bir şeyə belə necə həsrət qaldığını çox yaxşı başa düşürəm. Mən bilirəm yoxluq vaxtı 1 primanı 3 nəfərə astav getmək necə olur, poliqona gedəndə yolda mülki şəxslərin ural'ımız 70'lə getdiyi halda pəncərədən başın çıxarıb kuzasındakı əsgərlərə perojki, siqaret atmağı insanı necə xoşbəxt edir. Odur ki, qətiyyən çəkinməyə ehtiyac yoxdu, elə bil ki, bir böyük qardaşınızam. əgər haçansa üzqırxan, dezodorant, pena, sabun və s hansısa ləvazimat lazım olsa, ürəyiniz hansısa şirniyyatları, yeməkləri istəsə, komandir evlə danışmaq üçün kontur atmaq lazım olduğunu desə, hansısa maxe gizirdən xahiş edib telefon tapıb sözlükdən mənə yazın. Mənə olmasa belə burda kimə yaxınsınızsa ona zəng edin, o desin mənə, ya öz nömrəmi verim, yığın birbaşa. Şəxsən mamadan xahiş edəcəm o yeməyi bişirsin deyə. bu entrini nə zaman oxumağınızdan asılı olmayaraq, hansı ləvazimat lazım olsa, yeməyi, şirniyyatı canınız çəksə olduğunuz rayonu, hərbi hissə/tabor/bölük nömrəsini və ad soyadı deməyiniz kifayətdi. Ən qısa müddətdə elə bütün sözlüyün adından göndərəcəyəm. Təki siz ürəyinizi sıxmayın. Bütün əsgərlər zaman-zaman "ala elə bilirəm heç vaxt mülkiyə çıxa bilməyəcəm e" fikrinə qapılır, depressiyaya düşür. Elə eləyin ki, çox qapılmayasız, olan işdir, müvəqqəti çətinlikdi. Gözü açıb-yumacaqsan ki, uje tərxis olmusan. Əsas odu möhkəm olun. Sağ-salamat gedin gəlin.
Ümumən getmə səbəbim həm sağlamlıq, həm də bir sıra digər problemləri yoluna qoymağa görədir. Keçən ilkindən beşbetər, xəstəxanaları boylamağım an məsələsidir. Həm də ki sözlük artıq mənim prizmamdan xoşagəlməz hal almağa başlayıb. Getmədən öncə bir-iki şey deyim.
Sözlükdə olduğum bu müddət ərzində hər zaman istədim ki, işlərin moral tərəfini ələ alım və buradakılara bilgi təməlli deyil də, əlimdən gəldiyincə sırf real həyata dair məsələlərdə fayda verə bilim. Əslində, məsləhətxanaya bu qədər önəm verməyimin də əsas səbəbi bu idi. Bacardığım qədər də hələ 10 il bundan öncə ssg-nin yazdığı (baxma: sözlük yazarı olmaq/-29391) entrisindəki prinsipləri qorumağa, tənqid elədiyim, bəyənmədiyim insan belə olsa, yaxşı şeyinə yaxşı, pisinə pis deməyə çalışmışam.
Eyni zamanda, həmişə istəmişəm ki, mənim adım gələndə kiminsə ağlında kinoman, serial adamı, "fəlsəfəçi", ensiklopedik bilgi dolu və ya bədii ədəbiyyatla bağlı şəxs, artist(rəssam) və s. biri yox, sırf mənəvi, insani dəyərlərlə bağlı obraz canlansın. Bunun da öz səbəbi var təbii ki. Bu gün real həyatda istənilən yerdə (elə sözlükdə də) saysız-hesabsız insan var ki, baxırsan necə gözəl musiqi zövqü var, kvant fizikasından, nə bilim biologiyadan, elmdən, tarixdən, texnologiya, fəlsəfə, psixologiyadan, rəsm əsərlərindən və ya ədəbiyyatdan, serial/kinolardan ağız dolusu danışır, savadlı dünyagörüşlü, "müasir" biridir, ancaq vicdani dəyərləri zəifdir, necə deyərlər, əsl insan kimi tam formalaşmayıb, ədalət tərəzisi düzgün işləmir, şəxsiyyətində çox qüsurlar var. Hətta bir çoxu problemlərin müzakirəsi zamanı ağzına su alıb oturur. çünki bilir ki, bir az danışsa, yığdığı bacarıq, bilgi və savadın dalında düz-əməlli bir adam olmadığı üzə çıxacaq. Mən özümü və ətrafı tanımağa başlayandan bu yana bu fikirdə olmuşam: insan 30 yaşında da -atıram- dostoyevskini, albert kamyunu oxuya, oturub "imdb top 100" filmlərə, seriallara baxa bilər; 25 yaşından sonra da musiqi zövqü formalaşdırmaq, fəlsəfədən, psixologiyadan çoxlu bilgilər qazanmaq olar. Ancaq insan o müəyyən keçid dövrünü (hansı ki biz buna yeniyetməlik, ilkin gənclik illəri deyirik, hardasa 21 yaşa qədər) keçdisə, o dövr ərzində əqidəsi, xisləti, şəxsiyyəti düzgün formaya düşmədisə, sonradan 100-də 90% artıq gec olacaq və dəyişməsi demək olar ki "mümkün deyil" səviyyəsinə enəcək. Bəzən müsbət hallarını görsək də, böyük ehtimalla "qozbeli qəbir düzəldər" sözünə gəlib çıxacağıq. Elə ona görə də vaxtilə taylarım kağız həyatına daha bir sertifikat əlavə edib, özlərini ora-bura soxmağa çalışanda, boş vaxtlarını nələrsə izləyib gəzməyə xərcləyəndə mən özümü tamam başqa bir şeyə kökləmişdim. Deyil universitet, hətta nazirliyə belə çağırıldım, eşidənin inanmayacağı təkliflər edildi ki, bu gün minlərlə insanın məqsədi olan, bəh-bəhlə adını çəkdiyi yerdən imtina ərizəmi geri götürüm, orada qalım, amma eləmədim. Yadıma gəlir ki, elə gün olurdu yemək yemək qalsın qırağa, hətta su belə içməyi unudurdum. Elə gün olurdu heç "yaxşıyam, sən necəsən?"dən o tərəfə söz çıxmırdı ağzımdan (sözlükdə ən sevdiyim və nickaltısına müsbət şərh yazma məcburiyyəti hiss etdiyim yeganə yazarın cosmopolitan olmağının səbəbi də elə o günlərimdir). Bütün gecəni, gündüzü oturub bomboş divara baxıb düşünərək keçirirdim. Gecələr yatmadığımı evdəkilər bilməsin deyə işığı zəif, balaca "naçinik" belə almışdım və dəftərə onun işığı altında yazırdım (bir çoxunun məni hansısa köhnə nəsil yazar sanmağının səbəbi də budur. Mən 2 ildi sözlükdəyəm, amma 8 ildi yazı-pozu edirəm). Özümün, dost-tanışımın başıma gələn, gördüyüm, şahid olduğum hər şeyi ən xırda detalına qədər yazır, sonra oturub onu fikirləşib, hisslərimi, duyğularımı, o vaxta qədərki şəxsiyyətimi kənara qoyub ona maksimum dərəcədə düzgün və vicdani şərh verməyə çalışırdım. O vaxt özümə məqsəd qoymuşdum ki, bilgi, zövq və dünyagörüşümü artırmağa, əyləncəyə ayırdığım vaxtın böyük qismini sırf əqidə və düşüncə tərzi yaratmağa ayırmalıyam. Mən istəmirdim o şəxslərdən olum, hansılar ki yuxarıda dediyim kimi, bilgisi çox olsun, amma o bilgini emal edəcək mənəvi keyfiyyətləri zəif, ya da həmin o adamlar ki əslində bu və ya digər formada tənqid elədiyi insanlardan fərqlənmirlər, eyni bezin fərqli qıraqlarıdır, sadəcə görüntü fərqlidir. Mən, kənardan qazanılan şeylərlə formalaşmış deyil də, sırf özü tərəfindən yaradılmış şəxsiyyət olmaq istəyirdim. Nəticə olaraq da, illər sonra toplumdakı digər insanlarla eyni bilgiləri əldə edib o baxımdan bərabər ola biləcəkdim, ancaq "verilənlər" və ya "əladə olunanlar" bərabərləşəndə şəxsiyyət, baxış bucağı və əqidə - yəni insanın xarakterinin təməllərinin fərqi bariz şəkildə üzə çıxacaqdı.
Uzun sözün qısası, sözlükdə də məhz özümdə yaratdığım bu yönümü təməl alaraq fəaliyyət göstərməyə çalışırdım. Nickaltımda və digər yerlərdə haqqımda olan şərhləri görəndə həqiqətən də çox xoşbəxt oluram, özümlə çox böyük fəxarət duyuram və bu yazarlara nə qədər minnətdar olduğumu ifadə etməkdə çətinlik çəkirəm. çünki illərimi verdiyim şey artıq (içi sözlük qarışıq) olduğum mühitlərdə öz nəticəsini göstərir və müsbət mənada fərqimi, fərqdən ziyadə, özüməməxsusluğu ortaya qoyur. Məsələn, mən həyatım boyu juzounun keçən ayın əvvəli olan haqq-hesablar zamanı haqqımda dediyi o "bertrandın səmimiyyətinə inanıram, çünki o həmişə belədi" sözünü heç vaxt unutmayacam, necə ki burada yazılmış, özəldən deyilmiş olanları (bacarığım yox, sırf şəxsiyyətimlə bağlı).
istəyirəm bu moderator olmaq mövzusuna da qısaca deyinim. burada (@82901), burada (@83967), nickaltımda və başqa yerlərdə də açıq-açıq ifadə və dəstəyə görə hamıya minnətdaram. ancaq yoldaşlar, mənim mod olmayacağım başından bəlli idi. Hər şeydən öncə sözlüyün qurucusu timidusla və ümumən moderasiya ilə xarakteristikalarımızın üst-üstə düşmədiyi bariz ortadadır. Timidusa deyinsəm, Bu adamın modlara sözünü yeridə bilmədiyi anları öz gözümlə görmüşəm, ona görə başa düşüləndir. Ki, məndə olan məlumatlara görə moderasiya öz aralarında görmək istəmədiyi adamı timidus mod edə bilmir. Üzünə deyib izah elədiyim sözü burada da deməkdən çəkinəsi deyiləm. Adam vəzifəyə qoyduğu məmurla üz-göz olmaqdan çəkinib söz keçirə bilməyən prezidentdən heç nəyi ilə fərqlənmir. Həmçinin (baxma: sözlüyün azərbaycanda tutmamasının səbəbləri/-366804) entrimin sonuncu abzasında moderasiya ilə bağlı yazdığım şeyləri oxuyan hər kəs bilir ki, mənim bu adamlarla heç vaxt sözüm tutmaz və məni öz aralarında görmək istəməzlər. Bu cür çürük, "tanışlıq" əlaqələri və "it itin ayağını tapdamaz" prinsipinə sadiq, sözdə qaydaları qorumalı olub da özləri şəffaf olmayan idarə sistemləri heç vaxt mənim kimiləri sevmir və görmək istəmir. Mən belə şeyləri qəbul eləsəydim, sözlükdə nə itim azıb? indiyə çiyinlərimdə 3 ulduz, panarama mersedeslə bəy balası kimi işə gedirdim. işin gülməli və ironiyalı yanı bilirsiniz nədir? Qeyd-şərtsiz hamısı hökumətdən narazıdır, korrupsioner məmurları görəndə hər şeyini söyürlər, amma özləri bu balaca platformada idarə heyətinə adam seçərkən yazarların fikirlərini heçə sayıb sırf sərf edən adamları istəyirlər və insanların fikirləri veclərinə deyil. ümumiyyətlə, bir çoxunun heç məndən xəbəri belə yoxdur, sözlüyü -yüngül formada desəm- tınlayan var ki? *
gülüş
Adı olub özü bilinməyən zadlar dəstiri. Oxşar situasiyalardır hə, tanış gəlir bu mənzərə? Necə də acınacaqlı durumdur, elə deyilmi? *
gülüş
boşuna deməmişdim ki, bura Azərbaycanın ən kiçik modelidir.
Deyil postlar bölümündə, hətta sonuncu dəfə discordda səslidə söhbət edərkən yenə "təzə moderator lazımdır" deyiləndə adımın dəfələrlə çəkilməyinə baxmayaraq hər yolla görməzdən gəlinməyə, söhbəti dəyişdirməyə çalışılması da dediklərimin əyani sübutudur. atları yəhərləyin filmində bir səhnə var, deyir "kişinin qoluna qandalı da gərək kişi vura". Bilirəm, indi söhbəti seksizmə-filan, gic-gic şeylərə burmağa çalışanlar da olacaq, ancaq məğz dəyişmir. Yəni ortada bir başıpapaqlısı olmadı ki, kişi kimi (cinsiyyət mənasında yox, türklər dediyi kimi şəxsiyyət mənasında) çıxıb "bertrand xaric, özümüzə sərf edən, biz deyəni deyəcək bir adam lazımdır" deyə bilsin və mənə olan gözügötürməzliyinə əsaslı səbəb gətirib prinsipdə olduğunu dilə gətirsin. Bunu demək cəsarət tələb edir. Cəsarətli olmaq isə xarakter məsələsidir. Gücün, səlahiyyətin azlığı-çoxluğu buna təsir etmir. Necə ki bu keysdə də eləmədi. Ona görə Əllərindən gələn elə ancaq (bax: üç meymun)
misalı özlərini görməzliyə, eşitməzliyə, dimməzliyə vurmaq oldu. Ancaq anlamadıqları şey budur ki, belə etməklə özlərini gözdən salıb yazarların mənə olan hörmətini daha da artırmış oldular. Çünki kütlə psixologiyası elədir ki, onlar haqlı saydıqları adamı layiq gördükləri yerdə görməyəndə həmin şəxsə qarşı olan rəğbətləri daha da artmış olur. Üstəlik, mən çox yaxşı bilirəm ki, bir sıra yazarların sözlükdə məni dəstəkləməsinin səbəbi özlərinin idarə heyəti ilə üz-göz olmaq istəməməsidir. Çünki bir sıra modların xoşlarına gəlməyən adamda çepe axtarıb ən kiçik məsələdə sözlükdən uçurması onsuz da hamıya bəllidir. Məlum pufpuf haqq-hesabları zamanı da mənə bu qədər dayaq olmaqlarının da səbəbi təkcə o yazardan deyil, ümumən idarə heyətinə olan narazılıqları idi. Özləri dilə gətirə bilmirdi, əvəzinə sağ olsunlar, mən deyəndə durdular dalımda, bu cür ifadə elədilər. Eyni zamanda, bunun digər səbəbi də yazarların idarə heyətində "özlərindən biri"ni görmək istəmələri idi. çünki bu da bütün sözlüyə bəllidir ki, moderasiya ilə yazarlar arasında bariz bir uçurum var, düzgün bir əlaqə yoxdur, yoldaş kimi deyil də, müdir-işçi münasibətinə bənzər durum var.
Burada son bir şeyi deyim. Yanlış anlaşılmasın, Mənim moderator olmaq kimi niyyətim heç vaxt olmayıb. Qeyd-şərtsiz heç kim nə ortalıq yerdə, nə də özəldən danışıqlarım zamanı heç üstüörtülü şəkildə belə olsa moderator olmaq istədiyimi ifadə edən tək bir söz belə dediyimi göstərə bilməz. Varsa elə mesajım, hodri meydan, screenshot edib yaysın. Hər zaman sakitcə dayanıb qıraqdan baxmışam. yazarlar açıq-aydın deməyə, özəldən yazıb bu məsələni soruşmağa başlayandan sonra bu mövzuya diqqətimi verdim. Mənim pisimə gələn şey moderator olmamağım deyil. Zatən olmaq istəsəm, 1 ay bundan qabaq kim(lər)ləsə tanışlığı olan bir yazarın sözlükdə cəzalanmağını tələb etməz, sözlüyü (kobud da çıxsa deyəcəm) 1 günlüyünə pauzaya salıb idarə heyətindən bu məsələ ilə bağlı addım atmağını tələb eləməzdim (@82791). Çox şeyi görməzdən gələr, aramı yaxşı tutmağa çalışar, onların tərəfin tutar, yeri gələndə yaltaqlanardım ki, aralarına girə bilim. Zatən köhnələrə bəllidir kimin hansı nöqtəyə necə çatdığı. Mənim acığıma gələn şey bu qədər yazarın açıq-aşkar dəstəyini heçə sayıb, tutarlı bir səbəb göstərilmədən qərəzli şəkildə görməzdən gəlinməyim idi. Ancaq necə deyərlər, elin gözü tərəzidir. istənilən halda, fakt dəyişmir. Fakt da budur ki, nəinki idarə heyətindəkilərin arasında belə adam yoxdur, ümumiyyətlə sözlükdə mövcud olmuş 18.000-dən çox üzv, 1800-dən çox yazar arasında heç 18 nəfər adam tapıb çıxara bilmərsiniz ki, fəaliyyət dövründə aktiv yazarlar tərəfindən hətta nickaltısına yazılacaq dərəcədə ədalətinə güvənilib moderator olmağı istənsin və dəstəklənsin. Bu da statistik olaraq 1000 üzvdən və 100 yazardan 1-i belə eləmir. Bu baxımdan, məni sözlükdə bu nöqtəyə gətirib çıxaran hamıya minnətdaram.
Sistemi bu qədər tənqid etdikdən sonra bunu deməsəydim olmazdı. Hələlik sözlükdə olmayacağıma görə partizanlığımın götürülməsini istəyirəm. Tənqid elədiklərimlə eyni hərəkətləri edəcək halım yoxdur əlbəttə ki. Onsuz da vikiləməkdən başqa bir işimə yaramırdı. Entriləri də ildə-ayda bir dəfə xəbərləyirdim. Yazarların, umbayların özünə yazıb özlərinin redaktə eləməsi modun entrini düzəltməsindən daha rahat və tez başa gəlirdi zatən.
Entrini də bundan əvvəlki gedişimdə etdiyimi(#328588) edərək bitirirəm, yəni bu dönəm yazdığım entrilərimi qeyd edirəm ki, birdən haçansa deaktiv olduğum müddət ərzində kimsə entrilərimi oxumaq istəsə, gəlib buradan seçib tapa bilsin. işdir, kimsə də maraqlansa, onu buralara yönləndirərsiniz, zəhmət olmasa. Əvvəlkiləri də qeyd elədiyim entridə görə bilərlər.
bilinənin əksinə, təkcə 052 deyil. Milli orduda xtq-yaşma sayılan bir çox başqa hərbi hissələr də var. Hərbi hissə adını açıqlamaq dövlət sirri sayıldığından hər şeyi açıq yazmıram, amma xüsusi təyinatın təkcə 052 nömrəli hərbi hissədə olduğunu düşünmək sadəlövhlükdür. Həmçinin, məlumat üçün: bizim 052-nin qarşılığı ermənilərdə 022-dir. Onların xüsusi təyinatı 022 gedir.
Haqlarında savadsız olmaqları barədə yazılanlar doğrudur, amma baxır hansı prizmadan baxırıq. birincisi, gəlin "savad" sözünün özünə baxaq. savad - bir insanın yazıb-oxuma bacarığını göstərən keyfiyyətdir. Lap tutalım biz savad sözünü dədə-baba qaydasıyla, "dünyagörüşü" mənasında götürək. bu adamlar triqonometrik tənliyi həll edə, elementlər tablosunu əzbər danışa bilməzlər, amma hərbi anlayışları yüksəkdir. ilkin tibbi müdaxilədən tutmuş müxtəlif silahların təyinatı və istifadəsinə qədər çox şeyi bilirlər. Çox şeyi yox e, ixtisasları olan-olmayan hər şeydən anlayışları var. dolayısılə, hərbi savadları yüksəkdir. Yüksəkdən ziyadə, pik həddədir. onlara "savadsız" demə məntiqilə baxsaq, onların gözündə də biz debilik. Ən adi misalı çəkim, Bəyəm aramızda diz və dirsəkdən aşağı nahiyələrə jqut bağlanılmamalı olduğunu və bunun niyəsini neçə nəfər bilir? Və ya yaralıya ilkin müdaxilə kimi əslində hər gün rastlaşa biləcəyimiz mövzular və hamının bilməli olacağı məsələlər barədə kim nə qədər biliyə sahibdir? amma o 52-də bütün hamı bu və bundan qat-qat çox tibbi, anatomik biliyə sahibdir. özü də ki, mənim xüsusi təyinatlı kəşfiyyat bölmələrindən şəxsən tanıdığım gizirlər olub. adam sənə tarixindən girib anatomiyandan çıxar, ağzını açıb nəsə danışmağa utanarsan. Bəzən eləsi çıxır ki, tanıyanda şoka girirsən. Biri vardı nəinki hərbi nizamnamələr, cinayət məcəllələrindən tutmuş, nə ki, hüquqa aid şey var idisə nöqtəbənöqtə əzbər bilirdi. Yeriyən hüquq idi, vəkil kimi bunu tut, gör sənə bata bilən çıxacaq heç? Eləsi vardı 1000-dən çox partlayıcı hazırlamağı bilirdi. Düşün adamı adi bir evə salsan, evdəki sodadan, kartofdan belə partlayıcı düzəldəcək. Bunu bacarmaq üçün kimyaya nə qədər bələd olmaq lazım olduğunu özünüz təxmin edin artıq.
Neçə qat Dünya, avropa çempionu əsgər yoldaşlarım vardı, götləri açılırdı 10km traves*
loru dildə desəm müəyyən bir məsafəni piyada şəkildə qət eləməkdi
gedəndə. Hələ silahları boş, təkcə "naqrunik" ilə gedirdilər. sən isti yerində oturub bear grylls-in kamera arxasında pizza yeyib, videoda ilan kababı çəkməyinə ağzını ayırıb maraqla baxırsan, bu adamlar "polnu ekiprovka", azı 25kq yük ilə 70-80km traves gedir. Günlərlə, bəzən həftələrlə ac, susuz, öz sidiyini içəcək hala düşəcək qədər çöldə-bayırda olurlar. Bunlardakı psixi iradənin 0.00001%-i dünya üzərindəki insanların 99%-ində yoxdur, tam əminliklə deyirəm. Ən adi misalı çəkəcəm. Niqodnular, əsgər getməyənlər bilməyəcək nədən danışıram, amma Əsgərlikdə olanlar yaxşı bilir "olmadı" komandasını. "10 metr irəlidə döyüşə" veriləndə 3-5 dəfə "olmadı" eşidən kimi mazqisi xarab olurdu əsgərlərin. Bilməyənlər üçün adi bir nümunə çəkim. Təsəvvür edin, bir nəfər əmr verir ki, qaçıb 10 metr qabaqda yerə uzanmalısız. Siz qaçan yerdə yolun yarısından "olmadı" deyib qaytarırlar sizi dala. Özü də naz eləmək yoxdu e, gəzə-gəzə yox, ancaq qaçaraq əmri yerinə yetirməlisiz. Gedib uzanırsız, yenə deyir "olmadı", durub qaçırsız başlanğıc nöqtəsinə düz durub gözləyirsiz ki, təzədən "10 metr irəlidə döyüşə" desin, təzədən qaçıb uzanasız. Oxuyanda rahatdı e, siz bir də onu real yaşayın. 8-10 dəfə təkrarlansın, görüm necə olacaq? Xtq-dən bir tanışım danışırdı ki, təlimdə tapşırıq verirdilər üzbəüz dağın filan nöqtəsinə filan dəqiqəyə çatmalısız. 3-4km əziyyət çəkərək Dərəyə düşüb ordan da düz qalxırdıq dağın təpəsinə, dönürdük ki, tapşırığı verən komandir güzgülə günəşin işığını reflekt edərək "olmadı" komandasını verir. Qaça-qaça qayıdırdıq dala, təzədən yenə eyni əmri verir, yenə çatanda "olmadı" eliyib qaytarırdı dala. Oxuyanda asan görünür, hə? 35-40 dərəcə iyul istisində çöldə lüt uzananda adam qayğanaq olur, təsəvvür edin ayağınızda botinka, polnu forma, 25 kilo yük, əldə silahla bu dediyimi eləmək nə deməkdi? Hələ bu ən yüngül şeylər idi danışdıqlarından. Hərbidə Normal əsgərin, maxenin, zabitin ən zayob olduğu vaxt "həyəcan həftəsi"dir. Xtq-nin "cəhənnəm həftəsi"nin yanında bizim "həyəcan həftəsi" toy-bayramdı, istirahət gündü. Başlarına gəlməyən oyun qalmır bunların, danışdıqca deyirdim ala adam gijdıllağ olar e bu nələr görüb orda.
Dərrakəyə gəldikdə, onlara fəlsəfi zəka lazım deyil, olmamalıdır da. Bir şey ki, heç bir dərk qabiliyyəti yüksək insan millətçi olmaz və əlində olan yeganə həyatını bu cür yaşamaz. başa düşdüz də nəyi demək istəyirəm? Yaxşı bəs bunlar olmasa sənin, mənim götümüzü isti yerə qoymağını kim təmin edəcək? Burası da var da, reallığı nəzərə alıb danışmaq lazımdır axı. bu adamlardan tələb olunan iradədir, dözümlülükdür. adamlar mexanizmdirlər, ye, idman elə, öyrədilən bütün hərbi bilikləri əzbərlə, tətbiq elə; üzmə, paraşütdən tullanma və s bu kimi 6-7 təlimdən keç. və ən əsası, fərdiyyətini kənara qoyub özünü təslim et. təslim etmək deyəndə konkret əmrlərə uymağı, idarə olunmağı nəzərdə tuturam. filan nöqtə alınmalıdırsa, alınmalıdır. başqa variantı yoxdur. birə-bir bütün əmrlərə uyub ələ keçirəcəklər. "ölməlisən" dedilərsə, ölməlisən, başqa cürə ola bilməz. Xüsusi təyinatda olan koordinasiya və "team work" şeysi ölkədə heç bir sahədə, heç bir yerdə yoxdur, başımla cavabdehəm bu sözümə.
Əksəriyyətinin savadsız və dünyagörüşsüz olması qaçılmaz həqiqətdir. Çoxu elə "kənd uşağı" olur. Bizimkiləri də buraxasan elə otura bakıda, girdiyi deşiyindəki komfort zonasından ağzına gələni danışa. O vaxtı "Molodoy"da bir tağım komandiri vardı, köhnə xüsusi təyinatlı idi. deyirdi bunların, elə əsgərlərin də bir çoxu matrasın, normal səliqəli, isti geyimin nə olduğunu gəlib əsgərlikdə görüblər. indi bir misal çəkəcəm. Təsəvvür edin, korpusdan, nazirlikdən bizim hərbi hissəyə yoxlama hər gələndə mənim təhsil nəticələrimi öyrənəndə təkidlə qalıb zabit kimi işləməyimi istəyirdilər. Hələ bir dəfə ordunun "xüsusi təhlükəsizlik/inspeksiya" rəisi*
bu adam potensial olaraq müdafiə nazirliyindəki istənilən zabiti vəzifə və rütbədən vura, birbaşa işdən qovdura bilər. nə qədər yüksək vəzifəli şəxs olduğunu ordan anlayın özünüz. hansısa hərbi hissəyə gələndə elə bir zabit yoxdu ki, əl-ayağa düşüb götü əsməsin
gəldi, adam qayıtdı mənə dedi ki, "mənə sənin kimisi lazımdı. Nə vaxt zabit olmaq istəsən, gəl yanıma". Yaşmadan bizə seçimlərə gələndə gizir nə demişdi, deyim? Adam gəldi yaşımı, harda oxuduğumu və s. Soruşdu. Qayıtdı axırda "çıxıb ya moykada işləyəcəksən, ya bazarda, ya da çayxanada, başqa nə iş var ki? Gəl bizə, hazır 3qat maaşdı, 1 ilə altıva qəşəng maşın al qoy, Bakıda-zadda narmalniy evin-eşiyin olsun. Çöldə qayı-zad saxlayanda hörmətin olsun, vəsiqəni göstərəcəksən buraxacaqlar" dedi. Yəni adamın vizyonsuzluğunu anlamaq çətin deyil də yəqin ki? Yenə də qınamalı deyil, Bunların hərbidən başı açılmır ki, bir dünyaya baxsınlar. Bir az vaxt olan kimi ancaq yeyib-içməkdədirlər, belə stress atırlar. Həm də ki, bu məsələlərdə bir nüansı qaçırırıq: hərbi iş deyil, hərbi həyat tərzidir. Əsas da bu xtq-də.
Nəticə olaraq, Bu insanları öz bildiyimiz şərtlər üzərindən dəyərləndirməyi düzgün hesab eləmirəm. Onları öz olduqları mühit və çevrədə qiymətləndirmək lazımdır deyə düşünürəm. Lap vətən, millət, militarizm, müharibə kimi anlayışlara qarşı çıxsaq belə, gəlin reallıq və məntiqlə yanaşaq: Kimsə Kənddə-kəsəkdə, ya elə yetimxanada böyüyüb avara kimi ortalıqda fırlanmaqdansa, qoy elə canı buz baltası kimi olub, vətəninə xidmət eləsin. Sağlam həyat tərzi sürsün. Ən azından, olduğu cəmiyyətə faydalı bir şəxs olar. Gəlin səmimi şəkildə cavab verin də bu suala: bir şəxs var. Onsuz da bu bədbəxt universitet oxuyası, dünyagörüşü artası deyil. Ya qayıdıb rayonda adi 300-400 manatlıq işdə işləyib ömrünü başa vuracaq, ya da ən azı 1600 manat maaşla hərbçi olacaq. Biri var, onunla siz qarşılaşacaqsız və "bu cahil yenə buralardadı" deyəcəksiz, heç vaxt özünüzlə bir tutmayacaq insan kimi görəcəksiz onu, biri də var erməni uzaqdan kölgəsini görəndə götünün qorxusundan girməyə deşik axtaracaq. Hansı yaxşıdı?
Bu entrini belə yazmağımın səbəbi başlıqda ən çox bəyənmə alan entrinin bu qurum haqqında mənfi rəy yazıldığı entri olmağı oldu. Üstəlik, adi tərzdə deyil, bildiyin təhqiramiz formada yazılıb. Əsgərlikdəki maxe, gizir, zabit heyətinə qarşı tənqidi formada yazılsaydı, çox da vecimə olmazdı. Amma xtq tamam başqa səviyyədir. Həqiqiliyə qalanda isə xüsusi təyinatlı qüvvələr hazırda Azərbaycan ordusunda "dəniz pişikləri", yəni "sat"lar xaric ən elit təbəqə, hərbi cəhətdən ən savadlı və ən güclü kəsimdir. Ordunun döyünən ürəyidi, vuran qoludu.
Getdiyim kursda ingilis dili müəlliməmin kompliment(mən bunu belə qəbul elədim) elədiyi və yolda yaşlı qadın ilə qarşılaşdığım anlardır.
Dərsdə yenə random bir mövzuda müzakirə gedirdi. Söhbət insan duyğularına gələndə məndən maraqla fikrimi soruşdu, yarıda gördüm ingiliscəm yetmir, öz dilimizdə girdim mövzuya. müəllimə də 2 aydır bu anı gözləyirmiş kimi təzə keçdiyim qrupdakı, mənlə üzbəüz oturan qıza*
qız deyəndə ki qrupdakıların hamısı zənən xeylağıdı onsuz da :d Bu gedişlə aşko-kuşko olacam. :d
döndü ki "qəribə adamdı, hə? Ən birinci gündən belədi". Qız da diqqətlə üzümə baxdı, anlıq elə bildim qırıq-sökük speaking'lə izah edə bildiyimə görə elə dedi. sual verdim ki: "necə qəribə? Weird anlamında?". Sonra maraq dolu təbəssümlə mənə qayıtdı ki
- yoox, elə yox. "tuhaf, ürkütücü" mənasında deyil, "unusual": müsbət mənada. mən səni bura gələn adi studentlər kimi görmürəm. Elə bil...nəsə character'sən e. O (ki) filmlərdə, kitablarda olur e, bax o cür hansısa fictional personaj kimisən. Danışdığın şeylər, mövzuya yanaşman, tipin o birilərdən çox fərqlənir.
Kompliment kimi qəbul elədiyimi deyib yekunlaşdırdım. içimə bir sevinc doldu ki, gəl-görəsən. Ancaq Məni sözlərindən də çox başqa bir şey təəccübləndirdi. Normalda həmişə ingiliscə danışır, uzağı "paraphrase" edir. indi nə hikmət idisə, keçmişdi bizim dilə.
Dediklərindən sonra xoş bir halla, təbəssümlə çıxmışdım dərsdən. Gəzə-gəzə içərişəhər, sahil, ordan da 28-ə gedəcəkdim ki, ləzzətini çıxarım. Amma yolboyu insanların qəribə baxışlarından narahatlıq duymağa başladım, bütün həvəsim qaçdı. Ürəyimdə "müəlliməni başa düşdüm, iltifat edirdi. Bunlar amma sözün əsl mənasında əcaibmişəm kimi baxır. Bəlkə də şort + hoodie geymişəm deyədir", - deyirdim ki, qarşıdan üzü nurlu, yaşlı bir qadının gəldiyini gördüm. Əlində balaca dipçək, əynində sarımtıl, uzun don var idi, başı da çalmalı. Üzündə xəfif gülümsəmə ilə məndən beşbetər ətrafa nəzər yetirə-yetirə gəlirdi. 10-15 metrdən göz-gözə gəldik, dedim indi bu da üzün turşudub qəribə baxacaq mənə. Ancaq elə olmadı. Xala məni başdan-ayağa süzüb, düz gözümün içinə baxa-baxa bir az da artıq gülümsəyib keçdi.
Mən normalda enerji-filan söhbətlərinə inanan adam deyiləm, amma orada elə bil qadının nurani aurası içimə doldu. Kefim təzədən necə açıldısa, zadıma da olmadan kameranı da çıxarıb şəkil çəkə-çəkə gəldim evə, hələ də əhvalım pikdədir. Müəlliməm məni azdan-çoxdan tanıdığı üçün iltifat etmişdi, amma o qadının birinci dəfə gördüyü halda belə etməsi, inanılmaz pozitiv enerji verdi mənə. Bu gün anladım ki, heç gözləmədiyimiz anda deyilən xoş söz, yad birinin adi bir gülümsəməsi adamın günün necə də gözəlləşdirə bilirmiş.
Dedim qoy yazım buralarda qalsın, bəlkə başqa kiməsə də bu pozitivlik keçər. Necə deyərlər, aldım, qəbul etdim, ötürdüm 777. xd *
dedim də, axırda aşko-kuşko olacam ahahsjsjjsjs :d
Sakit okeanın qərbində yerləşən dünyanın ən dərin çökəkliyidir. adı, əslində, dilimizə tam düzgün tərcümə olunmamışdır. bir az mübahisəlidir. ingiliscədə "mariana trench"-dir. trench sözü hardasa səngər, xəndək anlayışını verir.
bizə -ya da ən azından mənə- elə öyrədiblər ki, sanki marian, okeandakı hansısa iri dəlikdir, konkret bir nöqtədir. internetdə də adını yazan kimi bu tip şəkillər çıxır. halbuki bu belə deyil. coğrafi olaraq baxdığmızda da görürük ki, marian çökəkliyi aypara şəkillidir, uzunluğu 2500km-dən çox, eni də 70km-dir. Hətta dibi 15 km enində yastı bir sahədir. yəni konkret bir nöqtədən söhbət gedə bilməz. marian - ümumi bir bölgə, çox böyük bir ərazidir. misalçün, sahəsi azərbaycandan 2 dəfə böyükdür.
eyni zamanda, onu da deyim ki, "dünyanın ən dərin yeri?" sualına "marian çökəkliyi" demək, xırdalığa getsək, heç də dəqiq sayılacaq cavab deyil. "dünyanın ən hündür yeri" deyiləndə "himalay dağları" və ya "nepal" yox, "everest" dediyimiz kimi, bu sualın da cavabı, əslində, "challenger deep"dir. wikipediada "challenger uçurumu" kimi qeyd olunub və bəli, "həmin o nöqtə" deyəcəyimiz dərinliyin adı, əslində, bax budur.
həmçinin (baxma: challenger deep/-362382)
çayları, kofeləri süzün, yaxın oturun. adı çəkilən şirkət haqqında Azərbaycan dilindəki ən samballı məlumatı oxumaq üzrəsiniz. rolex - Əsası ingiltərədə Hans Wilsdorf və alfred davis tərəfindən qoyulmuş isveçrə mərkəzli lüks saat markasıdır. ilk başda "wilsdorf&davis" adlansa da, 1919-dan etibarən Wilsdorfun təşəbbüsü ilə rolex olaraq dəyişdirilmişdir. Belə fərziyyə edirlər ki, "royal" və "luxury" sözlərindən ilhamlanaraq bu ad seçilib.
Şəkildə modellər: 1) explorer, 2) datejust və 3) Explorer 2 rolexin Bu günlərə gəlib çıxmağındakı ən önəmli faktorlar tarixdə bir çox ilklərə imza atmağı ilə bağlıdır*
şaşırdık mı? Hayır
. Bu adam(Hans wilsdorf) dünyada qol saatı anlayışını "dirildən" insan olub. Bilinənin əksinə, özü saatsaz olmayıb. 19 yaşında saat şirkətindən gələn iş təklifini qəbul etdikdən sonra bu sektoru tanıyıb.
O dövrdə(1900-1910-lar) əksəriyyət cib saatı istifadə edirdi. Qol saatları da vardı təbii ki, amma əsasən qadın aksesuarı kimi sayılırdı. Geniş şəkildə istifadə edilməməsinin ən önəmli səbəbi zamanı tam dəqiq göstərə bilməməsi idi. illərlə saatlar haqqında məlumat toplayan hans wilsdorf isə 1905-ci ildə o dövr üçün vacib göstərici olan bir sertifikasiyaya sahib ilk qol saatını istehsal etməyi sonunda bacarmışdı.
Hansı ki bu sertifikatlaşma saatın xronometrik olaraq dəqiq işlədiyinin birbaşa sübutu idi, yəni artıq qol saatları da zamanı cib saatları qədər göstərə biləcəkdi.
Həmin ilk saat. rolexin Saat dünyasındakı yenilikləri tək bunla bitmir. Adamlar:
1) 1926-cı ildə dünyanın ilk su və toz keçirtməz saatını, yəni bu gün belə istehsal olunan məşhur rolex oyster modelini tanıtdılar
və təbii ki, güclü reklam etdilər bu saatı. reklam da nə reklam e özü də. 1927-də La-manş kanalını keçən ilk qadın üzgüçünün,
1933-cü ildə everest zirvəsinin üstündən keçirilən ilk uçuş zamanı pilotların,
1935-də dünya sürət rekordu qırarkən malcolm campbellin qolunda Rolex oyster vardı.
Bununla da şöhrətlərinə şöhrət qatırdı rolex və "odda yanmaz, suda batmaz" bir lüks saat izlənimi yaradırdılar.
2) 1931-ci ildə rolex oyster perpetual adını verdikləri dünyanın ilk "özü özünü quran mexaniki", yəni hamımızın bildiyi adıyla avtomatik qol saatını ixtira etdilər. Hansı ki Bu saat avtomatik qol saatlarının ulu babası sayılır.
(diqqət edin, "self-winding*
öz-özünü qurma anlamına gəlir. Bu anlayış barədə" qol saatı" başlığında geniş izah vermişəm
" sözünə xüsusi vurğu var)
3) şirkətin 40 illik yubileyi münasibətilə 1945-ci ildə içində təqvim göstəricisi yer alan, ayın tarixini göstərə bilən dünyanın ilk avtomatik qol saatını, bu gün dünyanın ən məşhur saatlarından olan rolex datejust modelini satışa çıxardılar;
4) 1953-də 100 metr sukeçirməzliyə sahib ilk dalğıc saatını(diver watch) - əfsanəvi rolex submarineri tanıtdılar;
5) 1956-cı ildə isə həftənin gününü göstərən dünyanın ilk avtomatik qol saatını (baxma: rolex day-date) ixtira elədilər.
gördükləri işi necə bir peşəkarlıqla etdikləri barədə nəsə deməyə ehtiyac belə yoxdur. dənizçilər üçün yatch Master 2, Dalğıclar üçün submariner, pilotlar üçün air king, sevgilisi başqa ölkədə olanlar(:d) üçün gmt master 2 və s. bu kimi spesifik saatları olduqları kateqoriyanın ən mükəmməl saatı olacaq şəkildə istehsal edirlər. istehsal ildə bəlirli bir sayda olur və bilinənin əksinə, sırf əl əməyindən istifadə olunmur. Rolex bildirir ki, əgər bir işi ən yaxşı şəkildə hansısa cihaz edə bilərsə, onu texnologiyaya; insan edə bilərsə, əl əməyinə həvalə edir. şirkət haqqında bir sıra maraqlı məqamlar da var. misalçün:
1) şirkət internet üzərindən satış etmir. bir rolex saatı əldə etmək üçün mütləq mağazanın özünə yaxınlaşmaq lazımdır. adamlar belə hesab edir ki, müştəri saatı almadan öncə ona toxunub hiss etməlidir. Üstəlik, həmin dəqiqə də saatı satmırlar. Adınız qeyd olunur və növbəyə yazılırsınız. Bəzən aylar çəkən növbə sizə çatanda gəlib yeni saatınızı əldə edirsiniz.
Şəkildəki modellər: 1) gmt master 2, 2) sea dweller, 3) datejust
2) bakıdakı rəsmi mağazadan rus vətəndaşı olan biri rolex ala bilməz, satmırlar. səbəbi rusiya-ukrayna münaqişəsi ola bilər, amma əsas səbəb çox güman ki, bakıdakı qiymətlərin rusiyadakından daha ucuz olmasıdır, bir neçə min dollar fərq var. bu məlumatı isə hardan bildiyimi soruşmayın, amma 100% dəqiqdir, təcrübədən keçirilib.
Şəkil: rolex gmt master 2 "pepsi". "pepsi" deyilməsinin səbəbi saatın bezelinin pepsi rənglərində olmasıdır. özəlliyi "dual time", yəni ikinci bir saat qurşağındakı zamanı göstərə bilməsidir. Diqqət edin, saatın 4 əqrəbi var.
3) rolex şirkətinin səhmləri yoxdur. dünyada səhmi olmayan yeganə şirkətdirlər*
əmin deyiləm, bütün dünyadamı, yoxsa sırf saat dünyasında
, səhmdarı olmaq qeyri-mümkündür. çünki şirkət, qurucusunun adını daşıyan hans wilsdorf vəqfinə aiddir. buradan da aydın görünür ki, rolex saatına verdiyiniz pulun bir qismi xeyriyyə işlərinə gedir. ancaq təbii ki, bütün gəlirləri bu vəqfə getmir.
Şəkil: rolexin Pilot saatı olan rolex air king - yüksək təzyiq, cazibə, maqnit sahəsi və zərbələrə dözümlü, ultrahəssas mexanizmə sahibdir.
4) rolex, saatlarını patenti özlərinə məxsus olan və "oystersteel" adlandırdıqları poladdan istehsal edir. bu, hər yerdə gördüyümüz 316l polad deyil, 904l kateqoriyasına aid bir poladdır. emalı üçün xüsusi texnologiya lazımdır, əziyyətli və çox xərcli işdir. Məlumat üçün: 904l poladdan aerokosmik, kimya sənaye və s. bu kimi yüksək texnoloji sahələrdə istifadə olunur və korroziyaya dözümü çox yüksəkdir.
Şəkil: Rolex submariner "hulk" - dalğıc saatıdır. 300m sukeçirməzliyə, ultrabənövşəyi şüalar, duzlu və xlorlu suya davamlı rənglərə və ən əsası, suyun zülmət dərinliklərində 8 saatadək mayak kimi parlayacaq fosfora sahibdir.
5) poladdan əlavə rolex, patentini aldıqları və özlərinin istehsal etdikləri, everose adında çəhrayı çalara malik 18 karat qızıla sahibdir. gördüyümüz o "rose gold" saatlar bu materialdır və əslində "everose" adlanır.
Şəkil: rolex day-date everose diamond dial.
6) 2012-ci ildə rejissor james cameronmarian çökəkliyinin dibinə, 10900 metrə enərkən ekskluziv olaraq bu missiya üçün titanium materialından istehsal olunmuş Rolex Sea-Dweller DeepSea Challenge saatı da onunla birgə idi (təbii ki, kabinin içində yox, çölündə) və o dərinlikdə işləməyə davam edirdi.
analoji olaraq, 1960-cı ildəki ilk dalış zamanı da bir rolex aparılmışdı və həmin saat da o təzyiq altında işləməyi bacarmışdı. Rolex deep sea special 1960
Və Ata-bala eyni kadrda. -*
7) rəsmi satışa çıxarılmış ən ucuz rolex saat oyster perpetual modelidir və başlanğıc qiyməti 7.000 dollar civarıdır.
lakin yüksək tələb olduğundan şəkildə sağda gördüyümüz "tiffani blue" siferblat versiyanı hazırda 40.000 dollardan aşağı tapmaq mümkünsüzdür. Məhz o modelin qiymətinin bu qədər artmasının ayrı hekayəsi var, başqa entriyə qalsın.
son olaraq, çox təəssüf ki, rolexin timsalında lüks saatlar haqqında "50 manatlıq saat da, 50min manatlıq saat da eyni zamanı göstərir" kimi ucuz düşüncələr var. lakin məsələyə bu aspektdən baxmaq heç də düzgün deyil. razıyam, hər nə qədər inanılmaz işçilik, əl əməyi və titizliklə istehsal etsələr də, qiymətlər çox bahadır. amma nəzərə almaq lazımdır ki, rolex zamanı göstəricisindən daha çox status göstəricisidir. eyni zamanda -iqtisadiyyatdan anlayışı olanların da biləcəyi kimi- bu saatlar və bu tip əşyalar(sənət əsərləri və s.) zəngin insanların öz sərvətlərini saxlama metodlarından biridir. 1 milyon pulu həm kağız, həm də 5-6 (və ya 1) saat formasında düşünün, onda anlayacaqsınız. sabah başınıza bir iş gəlsə, bütün bank hesablarınız bloklanacağı halda qolunuzdakı zadı bir anda 10, 100 minlərə çevirə bilərsiniz. eyni zamanda, illər keçdikcə dəyərlənən əşyadır, qiymətləri əksər hallarda düşmür.
Məsələn, aşağıdakı 1969 paul newman's daytona saatı əvvəlcə 3,7 daha sonra da 4,3 milyon dollara satılıb. Hazırki qiyməti 10 milyondan yuxarıdır.
qeyd: yazar bu entrini qolunda 25 dollarlıq casio vintage saatla yazmışdır.
Gecə discordda sözlük uşaqları ilə söhbətin düz ortasında zaryatkam söndü, dedim elə sönmüşkən 1 saatdı ertələdiyim işi görüm. Çıxdım getdim idman eləməyə. Qurtarandan sonra yolumu uzadıb gəzəsiydim. Bir az getmişdim ki, gördüm yolun o tərəfində bir qaqaş lada 015-i sürücü tərəfdən düşüb təkbaşına itələyir ki, xoddansın. Bir əli ilə qapının dibindən itələyir, o biri əliylə də rulu tutub ki, maşın dönməsin; yetim bildiyin can çəkişir. Mən də dedim gecənin bu vaxtı yolda qalmasın, qoy keçim yolu kömək edim. 4 zolaq idi yol, yarısın keçmişdim ki, gördüm bir optima avarenniləri yandırıb bir az qabaqda saxladı, 2 dənə qaqaş düşdü maşından, gəldilər bu 015-ə tərəf ki, "otur, brat, maşına biz itələyərik". Mən də salamlaşıb qoşuldum bunlara, qaqaşı otuzdurduq maşına, 3 oğlan itələdik rahatca, o dəqiqə də xodlandı. Qaqam necə cani-könüldən təşəkkür elədisə, içim isindi ətağa.
Bir dəfə də bir neçə il qabaq qış vaxtı türkan tərəfdəyəm. Axşam olub uje, hava qaralıbdı. Dedim uje bəsdi gəzib şəkil çəkdiyim, qayıdım. Nə qədər gözlədimsə, avtobus gəlmədi. Yoldan keçən kişidən soruşdum, dedi ki, bəs "saat 8-i keçdisə avtobus olmur burda. Ancaq mərkəzdə işləyir". Mən də ürəyimdə dedim ala "maşın keçir ki, hələ bir taksi də tapım? Bibioğlu da bağ evində deyil ki, deyim məni ötürsün evə". Bunu deyib düşdüm yola, kor-peşman gəzə-gəzə qayıdıram mərkəz tərəfə. Bir də gördüm bir moped saxladı böyrümdə. Qayıtdı ki, "axıra kimi düz gedəcəm, qaqa, yolun oradısa aparım". Bir anlıq təəccüb içində duruxdum, sonra razılaşıb oturdum mopedə, içimdə də bir sevinc var ki gəl görəsən. Sonradan elə yolda söhbətləşəndə öyrəndim ki, sən demə orada adət imiş: hamı vəziyyəti bilir deyə avtobus işləməyən vaxtı yol qırağında adam görəndə götürüb hara qədər gedirlərsə ötürürlər. Bir-biri ilə yardımlaşma halındadırlar. O günü dilxor keçirmişdim onsuz da, bu hadisə sözün əsl mənasında günümü gün etmişdi.
Bilmirəm, bəlkə də haqlı, bəlkə də haqsız yerə (müzakirəli mövzudur) bu başlıq adı gələndə ağlımıza çox vaxt mənfi hallar gəlir. Mənim də bura yazdığım 3-cü entridir və məndə də digər 2-si mənfi anlamdadır. Ancaq diqqətlə baxanda yurdum insanında həqiqətən də müsbət keyfiyyətlər çoxdur, xüsusilə də rayon yerində və bu kimi şəhərkənarı ərazilərdə. Bəzən də bugünkü kimi elə məhz şəhərin özündə. Sözüm ona, "belə şeyləri də yazmaq lazımdır" deyib entri yazası oldum. Sizi deyə bilmərəm, mən belə halları görəndə əsl insan kimi yaşadığımı hiss edirəm.
"Hə, bilirəm. Bacına mən demişdim ki, bu dəfə az yığsın, sən də sevinəsən".
illər əvvəl abituriyent vaxtı bacım məndən bir az daha yaxşı idi, həmişə başıma qaxınc edirdilər. 2, ya da 3-cü sınaq imtahanında 650-ə yaxın nəticə toplayıb keçdim bacımı. sevincək dədəmi yığdım ki, xəbəri deyim. Yuxarıdakını dedi. Adboy verdim. Bacım yanımda idi, o da danışmışdı. dönüb kişinin mənə dediklərini, həqiqətən elə olduğunu soruşdum. "Yox" dedi. Anamdan soruşdum, o da and-aman elədi ki, belə söhbət olmayıb. Sonradan anladım ki, sən demə ata dediyim bu adam "qızım birdən həvəsdən düşər" beyni ilə deyib bunu. Amma balaca Zobristi hər dəfə müqayisəyə salanda, adi şeylərin üstündə danlayıb alçaldanda niyəsə fikirləşmirdi ki "hər dəfə yıxıb sürüdüyüm bir oğlum da var, o da məndən yaranıb. birdən bunun da həvəsi ölər, sonralar həyatdan soyuyub hər şeyi sikdir eliyər. Onsuz da özüm bir poxa dərman ata olmayacam ona. cəhənnəm, sabah-birgün 3-5 nəfərin qabağında mənə yox, özünə güvənəcək cəsarəti, özgüvəni olsun". Zırt fikirləşdi ha. indi əl üstündə böyütdüyü, o vaxtı anam deyəndə 50k pulu magistrinə görə ayırmağa razı olduğu qızı nə onu, nə anamı saymır heç. Azdı hələ onlara. Məni həmişə müqayisə elədikləri "camaatın oğlu"nun atası maşınını satıb oğlunu oxumağa göndərəndə 4 ölkədə sıfır təhsil ödənişi üstəgəl yataqxana üstəgəl 100-200€ arası qalma pulu (bir az sıxsam, yeyib-içməyə yetəcək bir məbləğ idi) verdikləri halda bizimkilər məni göndərmədi. hələ heç həm dekanlıq, həm də təhsil nazirliyindən mənə təklif olunan erasmusla fransaya getməyi demirəm. Düzü, xaricə getməmək, atamın ayrıseçkilik məsələlərinə anamın birbaşa, danılmaz və konkret təsiri vardı. ikisi də bir-birinim tayı olub onsuz da. Dədəmdən olsa, bacımı da göndərməzdi, amma anam onun oxuması üçün planlar cızıb yeridirdi atama. Mən isə qaldım bir qıraqda.
Öncəki entridə yazarın aşağıdan ikinci abzasda qeyd etdiyi həmin yazar olaraq haqqında yazmaq istədiyim şəxs. Yazmadan öncə bir şeyi aydınlaşdırmaq düzgün olardı: mənim tək məqsədim sualıma cavab tapmaq və 1-2 şeyi - ki, entrinin davamında onlardan danışacam - izah etmək olub. Rast ki, açılıb söhbət, Aha, bu da mesaj. Ondan öncə də bunu yazmışdım. Müəyyən cavabının sonunda isə niyə belə aqressiv olduğumu soruşmuşdu məlum yazar. Mən isə yazdıqlarımda qətiyyən aqressiya göstərmədiyimi və ümumiyyətlə, məsləhət vermək, ağıllandırmaq kimi məqsədlər də güdmədiyimi düşünürəm. Ki, şəxsinə heç bir qərəzim və aqressiyam olmadığını özünə də bildirmişdim. Mən, sadəcə, Söz soruşub, ilkin münasibətimi qeyd etmişəm, fikrimi izah etməyə də macal olmadı(niyəsini qeyd edəcəm). Əgər əlidən başqa kimsə mənim mesajlarımda aqressiv, kimisə "ağıllandırmaq" kimi bir tutum sərgilədiyimi düşünürsə, zəhmət olmasa, bildirsin, niyəsini izah etsin mənə. Yanlış anlaşılmağı istəmərəm heç vaxt, mən də öz hərəkətlərimi düzəldim ki, bir də olmasın. Keçək əsas məsələyə.
Yazarın bəzi mövzularda çox ifrata vardığını, bəzən çox lazımsız anda düzgün olmayan ifadələr seçdiyini və küçə həyatını cüzi də olsa, içəridən*
bəli, bunu vurğulamaqda çox böyük fayda var. Məhz içəridən
görmədiyinə görə müəyyən şeyləri ayırd etməyi bacarmadığını və yazının davamında qeyd edəcəyim situasiyalarda - ingilislər demiş - "overreaction" etdiyini düşünürəm. Ümumiyyətlə, son entrisindən sonra bu qənaətə gəldim ki, nəsə deyilən kimi əlidə "hamı mənə qarşıdır, mənə nifrət var, aqressivdirlər" kimi bir - özü qəbul etməsə də - drama məsələsi var. Niyə yarandığını çox gözəl başa düşürəm. Eyni zamanda, məndən, x-dən, y-dən qat-qat daha çox diskriminasiya və s. bu kimi mənfi halları yaşayıb deyə hərəkətini normal qarşılayıram. amma heç də aqressiya olmayan münasibətlərə də bu yanaşma ilə yanaşırsa, bu, artıq problemdir. Başqası barədə nəsə deyə bilmərəm, elə məhz mənimlə olan məsələdən yola çıxaraq düşünsün gərək.
Nickaltı yazmağı sevən biri deyiləm. "insanın mənfisini təklikdə üzünə, yaxşı hərəkətini hamının qabağında deyərlər" prinsipi ilə yaşayan adamam. Mən özüm də hansısa hərəkətimin durduq yerdə hamının qabağında açıb-ağardılmasındansa, birinci gəlib mənimlə təklikdə danışılıb aydınlaşmasını istəyərəm. Yerində olan iraddırsa, elə oradaca yoluna qoymağa çalışaram. Hər halda, Tənqidin, iradın, hansısa xoş təsir yaratmayan hərəkəti bildirməyin də məqsədi o şeyin aradan qalxmasıdır, cümlə-aləmə yayaraq "bu adam belədir" demək yox. Bu məqsədlə də birinci əlinin özünə yazmışdım. indi yazacaqlarımı, mənə qarşı "aqressivsən" damğası ilə yanaşdığı üçün heç özünə deyə bilmədim, ağzımı açmağıma peşman oldum. yazışmanın davamında düzgün dialoq yarada bilməyəcəyimizi düşündüyüm və "tatsızlık" yaranmasını istəmədiyim üçün yazarın fəaliyyətini bəyəndiyimi və uğurlar dilədiyimi bildirib söhbətimizi sonlandırdım . Entrini də yazmayacaqdım. çünki dediyim kimi, ağzımı açmanış damğalandım, bu da yetməzmiş kimi "ağıllandırma" məqsədi güddüyümü də qeyd edib.
Rast ki, söhbəti açıldı, qoy entrimi yazım. ümid edirəm ki, izah etmək istəyəcəyim şeylərə bu dəfə də "mənə ağıl verir", "mənə qarşı aqressivdir" fikri ilə yanaşmayacaq. Sonda qeyd edəcəm, qoy əvvəldən də qeyd edib bildirim ki, yazarın fəaliyyətini maraqla izləyirəm və bilgiləndirmə entrilərini çox bəyənirəm. Özüm, təxminən, 1 il öncə bir çox məsələdə araşdırma edərkən zülüm çəkirdim, amma adam öz dilimizdə hamısını aydın qeyd edir. Bunu təqdir etməyib, nə edəsən?
indi isə dediyim o "bəzi şeyləri" onun və bu qəbildən düşünən hər kəs üçün ayırd etmək istəyirəm.
Özüm yetəri qədər uzun müddət yazarın və hər kəsin həmin o "qaqaş" dediyi ortamını görmüş biriyəm; yeniyetmə vaxtı, 14-16 yaşlarımda əlimdə təsbehlə də fırlandığım dönəmlərim də olub. Elə ona görə də rahatlıqla deyə bilərəm ki, Bu deyəcəklərimi o qaqaşlar(məncə, ümumən, əksər oğlanlar, hətta müəyyən qızlar da) mənim kimi oturub detallı başa sala bilməsə də, demək olar, hamısı tam olaraq anlayır, fərqindədir. indi keçək məsələyə. Məsələ də söyüş söhbətidir.
Əvvəla, bunu bilmək lazımdır ki, Peysər, qəhbə və s. Bu kimi ifadələr əsasən 2 halda işlədilir:
1) əksəriyyəti hamıya məlum, qəlibləşmiş hərəkət nəticəsində alçaltma, söyüş və ya ümumiyyətlə, kimisə gözdən salmaq, qaralamaq, sıxışdırmaq, sındırmaq üçün. Məsələn, bir oğlanın bacısının sevgilisi varsa, hansısa oğlanla yaxın münasibətdədirsə, artıq o oğlan peysərdi, bacısı da quş/verən. Evlənəndə qız bakirə olmadısa, bəy konkret qeyrətsizdi, atası da namusu ləkələnmiş kişi. Bu adamlarçün qızın əvvəl ciddi münasibətinin olmasının heeeç bir dəxlisi yoxdur, bakirə deyilsə, o qız ortalıq malı, fahişədir; sevgilisi, evləndiyi də peysər. Yaxşı oğlanın başına bu iş gəlmir, vse, qurtardı getdi. Və ya sırf onun dediyinə əks nəsə dediyinə, ya nəyisə xoşuna gəlmədiyinə görə sındırmaq üçün kimisə qol gücünə gözünü qorxudub ona "peysər" damğası da vururlar. Bu qədər misal bəsdir bu qəliblər üçün. Məncə, aydın oldu artıq. Keçək o birinə.
2) ikrah oyandıran, murdar bir xarakter və şəxsiyyəti təsvir kimi. Misal üçün, insanı darda qoyub qaçan; üzə gülüb, arxadan iş çevirən/söyən; oğraşlıq edən; oğlanın üzünə "brat, qardaş" deyib, bacısını yatağa salma arzusu ilə alışıb-yanan; zəifi əzib, haqqına girib, güclüyə yaltaqlıq edən; pula görə hər şeyi etməyə, mənliyini satmağa razı olan və s., və ilaxır, bu kimi - saydıqlarımın hər birini öz gözlərimlə görmüşəm - mənfi xarakterə sahib insanlar üçün də peysər, qəhbə kimi sözlər işlədilir.
Göründüyü kimi, bu iki işlədilmə yeri bir-birindən ciddi şəkildə fərqlənir. Problem isə bunları ayırd edə bilməyəndə yaranır. Elə, əlinin kişi fahişəsi başlığına yazdığı entri kimi.
Məlumdur ki, hansısa oğlanın bacısının sevgilisi var deyə durub ona yan gözlə, hansısa qız, oğlanlarla əlaqə qurur deyə ona da "potensial porno ulduz" kimi baxılması absurd bir şeydir. Necə ki, hansısa zəif uşaq, "kişiliyini" sübut etməyə çalışan biri tərəfindən ona "peysər" deyiləndə qorxusundan - ki, insanlıq halıdır - cavab verə bilmədiyinə görə durub ona pis baxmaq. çünki aydındır ki, bu kimi şeylər mənasız mental, "varabskoy" stereotiplərdir.
Nəticədə, yazar və onun kimi bir çox adam dönüb bu gün həmin stereotiplər qarşısında "filan şey peysərlikdirsə, mən peysərəm", "qəhbəlik budursa, eybi yox, mən qəhbəyəm, əl çək" deyir və məsələnin məğzi aydın olduğuna görə bunda çox da problem görmürəm. Etirazın, mübarizənin, ən əsası isə seks, münasibətlər və s. bu kimi şeyləri normallaşdırma üsulunun bir növüdür; işə də yarayır müəyyən məqamda.
Amma əlinin məlum entrisi çox dəxlisiz - (bax: kişi fahişəsi)
- başlığa yazılıb. Başlıq yuxarıda dediyim ikinci mənada açılıb ki, "özününkülərdən" başqa gördüyü hər qızı necə sikməyi xəyal edib, hər qıza seks obyekti kimi baxan birinə nə deyildiyi bilinsin. Adam götürüb ora bax verərək "mən/peysər/petux" yazıb.
Yazarın "məni 'ağıllandırmaq' istəyir" kimi yanaşdığı, əslində isə izah etmək istədiyim nüans məhz bu idi. Zənnimcə, yazar yanlış yerdə heç də doğru olmayan şəkildə davranır. Eyni zamanda bildirim ki, qabağına çıxacaq hər adam mənim kimi səbrlə ona bunu izah etməyəcək. Çünki başlıqdakı videodakı və ya başqa cür hansısa bişərəflik edənə "peysər", "kişi qəhbəsi" deyilən yerdə dönüb söhbəti tərsə-mayallaq anlayıb "mən də peysərəm, kişi fahişəsiyəm" desə, baxmazlar səhv anlaşılmaya, ay nə bilim qadının obyektləşdirilməsinə-filan fəsməkan, onu elə müasir dediyimiz düşüncədə olanlar qoyub göt-baş edər o sözünün üstündə, qaldı ki, hansısa mental təfəkkürlü adam. Göründüyü kimi, mən özüm də məhz o videodan, o məsələdən xəbərdar olub-olmadığını bilmək üçün yazmışdım özünə. Məsələni hər iki tərəfdən anlaya bilən biri kimi məni belə, bu tip ifadələr çaş-baş sala bilirsə, ömrünü mentalitet normaları ilə keçirmiş birinin izah da olunsa, nəyisə qanmağı qeyri-mümkündür. Adam bunu bilə-bilə bu addımları atır, sonra da oldu-olmadı hər sözə, xeyrinə bir söz deyənə də "aqressiya, nifrət görürəm" deyir.
Ümumiyyətlə, peysər, qəhbə, fahişə kimi sözlər hər iki situasiyada işlənsə də, jarqonda, küçədə-bacada "kişi qəhbəsi", "kişi fahişəsi" kimi ifadələri həmin o 2-ci bənddəki kimi - şərəfsiz xarakteri ifadə etmə məqsədi xaric, demək olar, heç vaxt hansısa gey, trans üçün işlətmirlər. Bu, açılan həmin başlıqlara yazılan entrilərdən də bəllidir ki, "kişi qəhbəsi" ifadəsinin kiminsə anus dəliyinə başqasının penisinin, ya dildonun daxil olması ilə yaxından-uzaqdan əlaqəsi yoxdur. O ifadələr artıq öz köklərindən, hərfi mənalarından tamam uzaqlaşaraq başqa cürə qəlibləşib. Bəlkə də, özü görüb, eşidib deyə yazıb, amma durub bunu - üstəlik də o tərzdə - başlığa yazmasını heç də ağıllı bir hərəkət saymıram.
Hər şeydən öncə, bu, artıq bu cür davranışlarda həmin o başda dediyim ifrata varmaqdır. Digər tərəfdən, mən özüm ilk dəfə indi öyrənmiş oluram geylərə kişi qəhbəsi/fahişəsi ifadəsinin deyildiyini. Gecə tutub transları döyən qaqaşları belə, tanıdığım olub, amma gey və yaxud bu qəbildən birinə "kişi fahişəsi" dediklərini ömrü boyu eşitməmişəm. Dediyim kimi, bu ifadə hərfi mənada işlədilmir, seks işçiliyi, kiminsə pul qarşılığında sekslə məşğul olması ilə əlaqəsi belə yoxdur.
indi, bu məsələni öyrənən hamı mənim kimi olmayacağına görə, o entrini, o cür davranışları görüb gey, trans əvəzinə, alçaltmaq üçün cəhənnəm e, sırf məzə üçün "kişi fahişəsi əhəhəehühüh" deyənlər çoxalsa, heç də təccüblü olmayacaq.
Ona görə də, buradan sənə səslənirəm, əli. Hansısa 4 divarın içindəki yataqda penisi olan biri ilə yatdığın üçün sənə "kişi qəhbəsi" deyib, səni gözümçıxdıya salanlara "kişi fahişəsiyəm, petuğam, peysərəm, belə zordu" deməyin əla cavabdır, möhtəşəmdir! Sonuna qədər dəstəkləyirəm. Vəziyyəti, gərginliyi, türklər demiş, "bi' nebze de olsa", aşağı salır, zorakılıq və konfliktin qarşısına keçir. amma bunu geniş platformada bildirməyin isə əksinə, bu sözün yayılmasına gətirib çıxararaq mənfi halları daha da artıracaq və sən bir daha "mənə nifrət edirlər, aqressiya görürəm" deyib drama bağlayıb qurban roluna girəcəksən. Səbəbkarı da, əli, hər nə qədər qəbul etmək istəməsən də, sən özün və bu kimi davranışlardır, bunu da bil. Bir şey ki, "kişi fahişəsi" deyiləndə hamının - ola bilsin, hamı yox, amma mənim, ətrafımın və sözlükdə gördüyüm entriləri yazanların, ümumən çox böyük kütlənin - ağlına hansısa əclaf bir insan gəlir, gey yox. Okay, söz azadlığı-filan, fəsməkan, amma hər şeyin bir həddi var. Gərək lazımi yerlərdə işlədilə ki, işlədənin də, hərəkətin də vizyonu itməsin. Yazdıqlarının məğzini isə başqa cür, daha düzgün şəkildə çatdıra bilərdin.
Hər halda, hansısa 5 dümsüy məni də öz aləmlərində sındırıb, çıx-daş etmək üçün "səin bacıvın sevgilisi va. Beəəə də ki, Sən oğlan döyülsən" desə, o 5 dümsüyün kiflənmiş fikirlərinə görə türməyə düşüb həyatımı qaraltmayacağıma görə, mən də "əgər oğlanlıq budursa, mən oğlan deyiləm, heç olmaq da istəmirəm." deyib keçərəm. Həmçinin, Bu sözləri deyərəm, həmin halda, həmin insana, hansı ki, o 5 dümsüyün sözünə görə pis olur, özünə bu şeyi dərd edir. Çəkib qıraqda başa salaram ki, mənasız şeylərdir, problem etməyə dəyməz. Amma bu o demək deyil ki, indi durub hər "oğlan" sözü olan başlığa "bacımın sevgilisi var. Mən oğlan deyiləm. Zordu blət" yazmalıyam. Onda sabahdan bəkarətini itirmiş, öpüşmüş bütün qızlar da başlasın tapbatarap yazmağa, danışmağa ki, "mənə qəhbə gözü ilə baxırlar. Mən qəhbəyəm. Hamımız qəhbələşək. Həyat belə Zordu". Bu, nə dərəcədə məntiqli davranışdır?
Bu, sağlam mübarizə üsulu yox, suyu bulandırmaqdır. Mən 100% effektiv üsulun nə olduğunu bilmirəm, amma 100% bilirəm ki, bu, heç də fayda gətirəcək addım deyil. Əksinə, daha da çox aqressiya, diskriminasiya və s. bu kimi halları artıracaq. Mübarizə apardığın insanları tanımadan, bilmədən mübarizə aparmaq isə yerində saymaqdır.
Dediyim kimi, hardan baxılırsa, baxılsın, düşünürəm ki, o entri (və bir sıra bu tip entrilər) o başlığa yazılası entri deyildi. Təbii ki, durub "yazma. Danışma" deyəsi deyiləm. Heç ağzımı açmamış, fikrimi izah etməmiş, yazar özü də davamında tam aydınlaşdırmamış məni öz entrisində də damğaladı. Məcbur mən də bunları yazdım ki, bu cür ifrata varmanın, həmçinin ifadələrin işlədilməsi yerinin fərqindəliyi yaransın, həm yazarda, həm də digərlərində. Məndən deməkdir, babalı artıq əlinin, bu cür davrananların boynuna. Sabah daha da artsa belə hallar, bu entrim yada salınsın mütləq.
Xülasə, bir neçə məqamı bütün önmühakimələrini kənara qoyaraq düşünməli olan yazardır.
1) sənin dediyini deməyən hər insan sənə nifrət, aqressiya bəsləyən insan deyil. Ən azından, belə baxılmadır ki, sən özün "səndən olmayan*
söhbət cinsi məsələlərdən getmir, eyni düşüncədən gedir
" birinin sözlərini qulaq ardına vurub yola versən, kimsə sənə niyə qulaq asmalıdır? Edəcəyinin bir nəticəsi olmayacaqsa, mübarizənin nə mənası?
2) sənə sərf etməyən irad o demək deyil ki, yanlışdır, o dəqiqə qarşı çıxmalısan. Eşitmək istəmədiyini, xoş gəlməyəni o dəqiqə özündən uzaqlaşdırsan, müdafiə qalxanlarını aktivləşdirsən, mental təfəkkürlü bu camaatdan necə müsbət bir şey gözləyə bilərsən? Ən əsası isə, onlardan nə fərqin oldu?
3) söyüşləri işlədilmə yerlərini dəqiq bilərək, hər situasiyaya uyğun davranmaq daha məqsədəuyğundur. Məlum misalda olduğu kimi.
Sonda bir daha qeyd etmək istəyirəm ki, fəaliyyətini izlədiyim, bilgiləndirmə, fərqindəlik - bəli, məhz bilgi və məlumat entriləri, yuxarıdakı kimi dəxlisi oldu-olmadı hər söyüşü üzərinə götürdüyü entriləri yox - yaradan yazılarını vacib və gərəkli saydığım yazardır. Bir daha uğurlar diləyir və çox daha effektiv, sağlam mübarizə üsulları ilə davam etməsini görmək istədiyimi bildirirəm.
Son.
Başlıq açılandan bu yana 5 saat ərzində haqqında uzun-uzun düşündüyüm şəxs. Girib twitter profilinə də göz atdım, internetdə də araşdırdım görüm necə tip adamdır.
Döyülməyinə haqq verə bilmirəm. Durub kimisə əzişdirib videoya çəkmək və s. şeylər çox ikrah oyadan bir şeydir məndə. amma döyənləri də qınaya bilmirəm heç cürə. Adamların niyə elədiyini başa düşürəm çünki. Həddən artıq çox iyrənc vəziyyətdir. Bir tərəfdə hər işi qol gücü ilə həll edən zorba insanlar var, digər tərəfdə də bütün heysiyyətini, empatiyasını itirmiş, həyatda heç bir dəyəri*
söhbət özünün dəyərindən yox, ali saydığı dəyərlərdən gedir. o da ən az hamı kimi obyektiv müstəvidə dəyərsiz canlıdır, amma mövzu bu deyil.
olmadan digərlərinin dəyərlərini lağlağı edən biri. Necə deyərlər, yuxarı baxırsan bığdır, aşağı baxırsan saqqal. Bir tərəfdən də baxırsan ki, necə deyərlər, adam özü qaşınıb konkret. Mövqe qoymağım lazımdırsa - ki, həssas mövzudur və bio-mdakı o boyda sitatı da boşuna qoymadığım üçün mövqemi qoyacam və hər kəsin də bu cür mövzuda mövqe qoymasını istəyirəm - mən üçüncü tərəf sayıram özümü: döyənlərə qəti haqq vermirəm, eyni zamanda, fuada qarşı da xoş olmayan münasibət bəsləyirəm. Uzun olacaq, lakin tam izah edəcəm niyəsini.
qeyd:aşağıda oxuyacağınız bütün sifətlər*
söhbət nitq hissəsi olan sifətdən gedir
heç bir halda təhqir və ya alçaltma məzmunu daşımır. Sadəcə, şəxs, hərəkət və ya situasiyanı təsvir etmək üçün işlədilib.
Giriş olaraq fuaddan danışası olsam, troll olduğu hər halından bəllidir. Qəbul etmək lazımdır ki, qeyri-ciddi, əqidəsiz insandır. yazılarından, sosial media profillərindən, müsahibələrindən nə qədər boş insan olduğu görünü. Heç onu döyənlərin nəsə ali bir amala xidmət etdiyini də deyə bilmərəm. yəni sözüm ora yozulmasın ki, guya onu döyənlər çox da babat adamlardılar. Dediyim kimi, heç bir xüsusi dəyəri olmadığı bəllidir, çünki özünün müəyyən dəyərləri olan bir insan heç vaxt başqasının dəyərini məsxərəyə qoymaz, ən azından empatiya qurar ki, "bax mənim filan fikrimi, əqidəmi məsxərəyə qoysalar, necə olar?". Ağlı başında, düzgün düşünən insan davranışı belə olar ki, mövzunu müzakirəyə çıxarsın; qəbul görmürsə, uzaqlaşar, qəbul olunarsa da ki, nə gözəl. Yoxsa kimlərinsə mənəviyyatı ilə lağlağı etməyi doğru saymıram.
Ümumiyyətlə, bu mövzu "başqasının dəyəri" söhbəti belə sayılmır, mövzu daha üst səviyyədədir, çünki hər bir şəxsə birbaşa təsir göstərən mövzudur. Söhbət şəhidlikdən gedir. Burada bir şeyi qeyd edim ki, bütün həyatım boyu ilk dəfədir nəsə şəhidliklə bağlı danışıram, hətta yazanda belə özümü nəsə qəribə hiss elədim. çünki "şəhid", "şəhiiiid" filan hər zaman mənə çox populist, -şəhid doğması olanlardan üzr istəyirəm- bayağılaşmış*
başa düşülür, yəqin ki, nəyə görə bu hala gəlib
, pafoslu ifadə kimi, türklər demiş, duygu sömürüsü, prim kasmak aləti kimi gəlib. O qədər "şəhid" "şuşa" zad deyildi ki, ucuzlaşıb, hörməti də qalmayıb ifadənin. Nəsə, mövzuya qayıdım.
hər şeydən qabaq, başa düşmək lazımdır ki, haqqında status yazılan adam, yəni xudayar artıq yoxdur, ölüb. Ölünün arxasınca olunub zarafat. fuadın da başına hələ çox şey gələcək, çünki Ölüyə hörmət qoymayan birinin diri halına hörmət qoyulması mümkün deyil. Ölüm, bir insanın yoxluğu barədə çox yazmaq, danışmaq olar ki, sözlükdə doludur. xüsusilə də, özünə doğma saydığı bir kimsəni itirən adamlar bunu çox yaxşı başa düşər ki, yoxluq nə deməkdir. Fuadın haqqında zarafat elədiyi adamın da ölümü adi bir ölüm deyil, bu adam müharibədə ölüb. indi gəlin mənim nöqteyi-nəzərimdən baxaq və vəziyyəti lap elə ən axırıncı situasiyadan ələ alaq.
deyək ki, xudayar -və ya müharibədə həyatını itirmiş 2800 insanın hər hansı biri- heç də müharibəyə istəkli adam olmayıb. Deyək ki, bu insan heç də vətən dərdi çəkən biri də olmayıb. sadəcə, məcburiyyətdən və ya mental basqı, beyninə doldurulan fikirlərdən, millətçi ideyalardan ötrü gedib müharibəyə döyüşməyə. Lap götürək ki, bu insanın heç də xoşagələn, düzgün, tərbiyəli mülki həyatı da olmayıb*
ki, bəzilərində, doğrudan da, belədir
: mental təfəkkürlü, danışığını-hərəkətini bilməyən, dünyagörüşü sıfır olan biri olub, hansı ki, bir az oxumuş, biliyini artırmış heç kim söhbət etmək istəməz, oturub-durmağı özünə sığışdırmaz, öz səviyyəsində biri kimi qəbul etməzdi*
yenə deyim ki, mən burada ən pis variant üzərindən gedirəm. Ümid edirəm, hər şey aydındır, o dəqiqə linç yemərəm.
. Lakin iş o yerdədir ki, bütün bunların heç bir önəmi qalmır. Çünki düşünürəm ki, yuxarıdakı ən pis variantı ələ aldıqda belə buna bu cür baxmaq lazımdır: o adama dəyən güllə mənə, qardaşıma, atama, yoldaşıma, bacıma - bir sözlə, hər hansı doğmama, əzizimə dəymiş ola bilərdi. mən özüm, yaxın dostum, xala oğlum, bibi uşaqları və s. heç kim çağırılmadı, hətta könüllü yazılanları belə çağırmadılar və getmədik müharibəyə. Yəni o güllənin birimizə dəymə ehtimalı vardı ki, adam bu ehtimalın qarşısını alıb. Fərqi yoxdur hansı şəxsi keyfiyyətlərə sahib insanlar idilər, fakt odur ki, o müharibədə ölənlər həm də başqa n qədər şeyin qarşısını alıblar. Bu ehtimalları da çox saymaq olar: Əgər həyatlarını itirməsəydilər, döyüşməsəydilər, heç kim qarantiya verə bilməzdi ki, düşmən əsgərləri
- bax elə bunu oxuyan qızı, bu cümlələri oxuyan oğlanın ailə üzvlərini, elə öz ailə fərdlərimi, dəyər verdiyim xanımı qala divarlarına mismarlayıb döş gilələrini, cinsi orqanlarını poliqon hədəfi kimi bəlirləyib məzə üçün atış təlimi etməyəcək,
- doğmalarımı gözümün qabağında zorlamayacaq;
- hamilə əzizimin qarnını yarıb, uşağı çıxarıb anasının havalanıb gülənədək başına-başına vurmayacaq;
- atamın, babamın belinə qaynar samovar bağlamayacaq;
- qardaşımın dərisini gözümün qabağında soyub neçə saniyəyə öldüyünü ölçməyəcək;
- tutub mənə təcavüz etməyəcək;
Və s. və ilaxır saymaqla bitməyəcək vəhşilikləri törətməyəcəkdilər?
Nədir, yoxsa kimsə düşünür ki, bunlar fantaziyadır? 1918 martda, xocalıda, birinci müharibədə edilməyib ki bunlar? Yuxarıdakılardan heç 30 il keçməyib. yoxsa kimsə düşünür ki, komandiri və təlimçiləri yuxarıdakıları etmiş bir əsgər müharibəni udandan sonra gəlib alnımızdan öpəcəkdi və sülhsevər olacaqdı? Deyək ki, erməni xalqı qardaşımızdır, bizimlə sülh istəyir, barışıq istəyir, elə 90-larda da istəyirdi, amma hökumətləri, əsgərləri oğraşdır ki, o addımları atdı. indi necə? Eyni hökumət deyil ki? Daha çox ərazi işğalı üçün ehkamlar qurmamışdılar? Misal uzun oldu, bilirəm, amma istəyirəm aydın başa düşülsün ki, o müharibədə ölən adamlar nələrin qarşısını alıblar. Orada ölən kimsə ən vicdansız, ləyaqətsiz hərəkətlər edən, nifrət olunası xarakterə sahib bir adam da olsa, xarakteristikası, kimliyi ölümü nəticəsində əngəl olduğu o şeylərin qarşısında bütün önəmini itirir. Ən pis halda tərəzi neytrallaşır.
disclaimer:parental advisory explıcıt content
Hələ mən ən axırıncı misalı çəkdim ha! Orada ölən elə adamlar haqqında elə şeylər danışıldı ki, baxırsan ki, içini skim, qızıldan qiymətli insan öldü getdi, yoxdu uje. Sayəsində indi şeyinə xurma yedizdirib sosial şəbəkədə rahat status yazan adam(lar) da bambılılıq edərək məzə pıqqıldadıb status partladır ki, gündəmdə olsun. Proqressiv, marjinal gənclik olublar. Üstəlik, başqa bir məsələ də var. Torpağı, dolayısılə, həmin insanları qorumaq üçün canından keçmiş adama lağlağı edərək buna dil uzadırlarsa, öz həyatlarının qorunmağa dəyər bir qiymətinin olmamasını göstərirlər. Eyni zamanda da, əksər hallarda bu və ya digər müstəvidə polisin onların həyat təhlükəsizliyini qorumadığını əldə bayraq edərək hökuməti də tənqid edirlər. Beləcə, özləri özlüyündə paradoks yaradırlar, əslində. explicit contentin sonu
Mən xudayar və onun təmsilində ailəsinin, qohumlarının, dostlarının nə hiss etdiyini bilə bilmərəm. Birincu müharibədə vardı, ancaq indiki müharibədə şəhid olmuş, dostum, qardaşım, qohumum yoxdur ki, bir təsəvvür edim belə itki qarşısında onlar hansı hisslər keçirirlər, müharibənin ailəyə fəsadları necə olur. Amma ən azından hansısa bir itkini göz önünə gətirirəm, bibim oğullarının öz birinci müharibədə başlarına gələnlərdən, qardaşlarının 94-də şəhid olmasından danışdıqları şeyləri düşünürəm. Qiymət verdiyim insanları düşünürəm. Səmimi olacam, özüm ətrafındakı əksər insana nifrət edən, onların varlığı ilə yoxluğunu vecinə almayan adamam. Amma bu o demək deyil ki, onların başına hər oyunun gəlməsi vecimə olmamalıdır və ya onların heysiyyətinə toxunacaq tutum sərgiləməliyəm. insanın öz vicdanı və əqidəsi olmalıdır. Əxlaq elə bu yerdə bilinir: sən nifrət etdiyin, həyatını sikib-çevirmiş insanlara qarşı belə hansısa murdarlığın olunmasına göz yummursan və öz dəyərlərini pozmursan.
Məhz bu qədər yazıdan sonra qəti şəkildə deyə bilərəm ki, fuad tamamilə insanlıqdan kənar davranıb. Başa düşürəm, ölkəyə, cəmiyyətə nifrət edə bilər, mən də heç sevmirəm. Amma bu hərəkət əclafca, murdar hərəkətdir və mənəviyyatsızlıqdır. Mənəvi, insani dəyərləri olmaq ilə qəlib düşüncəli, yobaz, mental təfəkkürlü olmağı ayırd etmək lazımdır. Yenə deyim ki, məqsədim qətiyyən adamı alçaltmaq, təhqir etmək deyil. Bunu istəsəydim, ona yazılan söyüşlərdən beşbetərini söyüb, çoxdan tutub o videodakından betərini edərdim. Söyüləcək bütün söyüşlərə layiq olsa, özünə sığışdırsa belə söymərəm onu. Ki, söyümrəm də.
Bu cür adamları çox görmüşəm. Məktəbdə, məhlədə, universitetdə, işdə. onlar heç cürə düzəlmirlər. Döymək, söymək, alçaltmaq təsir etmir. Üzlərinə tüpürəndə digər tərəfini çevirib gülürlər. Çünki əqidəsiz və həyasız insanlardırlar. El dilində beləsinə "padoş" və ya "qaloş" deyirlər. Necə ki, ağlayıb "n'oolar eləmiyün" deyib yalvarırdı, amma gəlib evə çatan kimi başlayıb yenə.
.
Bəs nə etməli? - Heç nə. Doğrudan, heç nə. Çünki belələri hər şeyi məsxərəyə çevirən tiplərdir. Başa çıxmaq mümkünsüzdür, Nə edilsə də, batmaq mümkün deyil; ya da ən azından mən bilmirəm necə olur, bilənlər mənə də öyrətsin, zəhmət olmasa. Oturub ciddi şəkildə başa da salınsa, alınmayacaq bunlarla. Hal belə olanda da daha böyük problemlər yaranır. Çünki durmadan kimlərinsə mənəvi heysiyyəti ilə məzələndikcə daha da böyük aqressiyanı özünə çəkir, lakin yenə də davranışını dəyişmir. Çox toksik hərəkətlərdir. Hər şey qırağa, tək özü olsaydı, cəhənnəm. Əsgərlikdən qaçmaq üçün min hoqqa verən, metroda biri sürtüşəndə gəlib sosialda şüvənlik qoparan özü kimiləri də yığışıblar bir yerə, hansılar ki, bu günkü həyatlarını o ölənlərə borclu olduqları halda dil uzadırlar.
Hə, mən də bu torpaqlar uğrunda ölmək istəmərəm. Nə gün gördüm ki, niyə də ölüm?! Siyasi oyunlar, millətlərarası düşmənçilik, seçmədiyim halda məcbur şəkildə parçası olduğum hadisələr... Bütün həyatımı sikib-çevirənlər elə bu torpağın havasını udub, suyunu içib, mentalitetini mənimsəyənlər olublar. Qəribə səslənsə də, bu da o ölənlərə olan hörmətimi artırır, çünki dediyim kimi, mən sağam, onlar isə n qədər ehtimalın qarşısını almaq, mənim bir dəfə gəldiyim bu əcaib həyatda yaşamımı davam etdirməyim, axtarıb, bəlkə də, haçansa tapacağım xoş günlər və istədiyim həyat üçün canlarından keçiblər. Aralarındakı ən əclafına belə hörmət etməyi özümə borc bilirəm, qaldı ki, yaxşılarına minnət duymamaq mümkünsüzdür. Bunu bütün səmimiyyətimlə deyirəm.
O tip insanları da, məncə, Ən yaxşısı "iqnor" etməkdir, çünki hər bu və bu kimi adamların ən böyük kabusu diqqət görməməkləridir. Hər nə qədər veclərinə olmurmuş kimi davransalar da, bu, absurddur. Çünki kontent yaradan hər kəs diqqət görmək istəyir. Diqqət istəməyən birinin sosialda nə iti azıb axı? Başını salıb həyatını yaşayardı da, camaatın əsəblərini niyə oynatsın ki? Bir nəfər mənə demişdi ki, bir narkomandan, bir də fahişədən uzaq durmaq lazımdır. Çünki hər ikisinin də yaşamı artıq məhv olub və həyatdan qisas almaq üçün hamını öz yoluna çəkməyə çalışacaqlar. Məncə, eyni şey bu və bu qəbildən insanlara da aiddir. insanlığını itirərək əqidəsiz bir yaşamda sikdirmişlik sindromu ilə başqalarının da mazqisini sikməyə çalışırlar.
Mən belələrini görəndə həddən artıq pis oluram. Bütün kefim qaçır, sönürəm, başım ağrımağa başlayır. Mənə çox dəhşətli bir şeymiş kimi gəlir bu cür insanların xarakteristikası. Məncə, faciədir. Düşündükcə də daha çox pis oluram ki, gör necə insanlar, necə həyatlar, necə yaşayışlar var. Son olaraq, elə necə deyərlər, (bax: soxum belə yaşayışa)
.
Qeyd: entry-də bəyənilməyən, xoşa gəlinməyən, razı olunmayan nəsə varsa, bu tip insanlar bunu oxuyursa, zəhmət olmasa, yazsın, özünü insan kimi, ciddi şəkildə ifadə etsin. Buyursun, müzakirə edək. Əgər nicklərinin, umbaylamalarının bilinməməyini istəyirlərsə də, məsləhətxanada anonim şəkildə açıb desinlər. Mən, həqiqətən, başa düşmək, anlamaq istəyirəm ki, bir insan necə bütün insanlığını itirib bu həddə gəlib çıxa bilər. Bəlkə, elə mən səhvəm? Mən fikrimi və düşüncəmi izah etdiyim kimi, o tip insanlardan da eynisini gözləyirəm.
Qəribə gələcək, amma (bax: aşura)
və (baxma: ehsan)
mama namaz qılan adamdı, Səhər duranda gördüm ki, hədik bişirib. Soruşdum, dedi ehsandır; hiss elədim ki, nəsə özəl gündür. Axşam da atam tiktokda özünə zəncir vuranlara baxıb "başı xarab olub e bunların" deyib gileylənirdi. Mən də hələ temanı tutmamışdım ki, bu gün aşuradı.
Tez-tələsik tərpəndim ki, kursa çatdırım özümü, çayı da yarımçıq qoyub çıxdım evdən. Yolda da metroya qədər siqaret çəkdim, ağzımın quruması susuzluğumu ikiqat artırdı. indi metroda ağzımın sulanmağını gözləyirəm ki, udqunum, bir az keçsin. Nəysə, çıxdım nizamidən, Boğazım da bir quruyub ki gəl görəsən. Üstümdə də nağd pul saxlamıram deyə köşklərdən su ala bilməyəcəkdim; xəritədə də baxdım, yolumun üstündəki ən yaxın bravo caspian plaza ilə üzbəüzdü. indi məni bir dərd götürüb ki, "ala o boyda diki susuz vəziyyətdə necə çıxacam?"
Bunu düşünüb bir az getmişdim ki, gördüm qarşıda bir oğlan qabağımda gedənlərə su uzadır. Ürəyimdən: "deyəsən dilənçilər yayı fürsət bilib salfetka yox, artıq su satmağa başlayıblar", - keçirdi ki, adamlar suyu götürdü və pul-zad da vermədilər. Mənim çatmağıma 3-5 metr qalmış qaqaş klokdan bir su da çıxarıb mənə uzatdı, ağzımı açmağa imkan vermədən: "ehsandı, qardaş", - dedi. Mən də təəccüb içində suyu götürdüm, necə duruxmuşdumsa, "allah qəbul eləsin" demək yerinə "çox sağ olun", - ardınca da tez düzəltməyə çalışıb "allah razı olsun", - dedim. Suya da baxdım, səpsərin! Ala indi məni bir sevinc götürüb ki gəl-görəsən. Sözün həqiqi mənasında anlıq olaraq xoşbəxtlikdən uçurdum həqiqətən, içimdə o qədər minnətdarlıq duydum ki qaqaşa, sözlə ifadə etmək çətindir. Suyu o dəqiqə başıma çəkib oğlana nə qədər rəhmət oxumuşam*
bilinənin əksinə, dində sadəcə ölüyə yox, diriyə də rəhmət oxuyurlar. Rəhmət "rəhm" sözündən yaranıb.
.
Hər nə qədər inancsız olsam da, indi oturub düşünürəm ki, əgər bir allah varsa, sübhəsiz, o insanın əməlini yerdə qoymayacaq və mükafatını mütləq ki o dünyada verəcək. Bəyəm bundan daha böyük nə savab ola bilər? Yox əgər yoxdursa da, əslində, çox bir şey dəyişmir. Nə də olsa din ehtiyacı instinktivdir və təməldə mənəvi dinclik üçündür. Birinə yaxşılıq etməyin, xüsusilə də belə tip əməllərin verdiyi o mənəvi rifah və xoşbəxtlik nəyə desən dəyər. Ki, o oğlanın bunu dini məcburiyyət deyil də, səmimi qəlbdən etdiyi aurasından o dəqiqə bilinirdi.
Mən şəxsən dini həqiqətən yaşayan və yaxşılıq, savab iş təməlli davranan bütün dindarları dəhşət çox istəyir və hörmət edirəm. Gözümdə inanılmaz bir böyüklüyə sahibdirlər. Özüm də hər zaman kiməsə hər necəsə kömək lazım olubsa, istəsə də istəməsə də əlimdən gələni etməyə çalışmışam. dini baxışlarımız fərqli olsa da, ətrafda bu cür insanların olmasını görəndə həqiqətən xoşbəxt oluram, içim içimə sığmır. Sırf bu hadisə nəinki günümü e, bütün həftəmi gözəlləşdirdi, hələ də yadıma düşdükcə minnətdarlıq duyuram o adama. Bilmirəm...gözümdə çox yüksək bir pillə kimi görünür, amma ümid edirəm mən də nə vaxtsa kiməsə belə duyğu yaşatmışam, ya da yaşadası olacam. Təkcə bunu bilməyin özü belə mənə bəsdi, hər nə qədər bir allahın varlığına inanmasam da...
Konkret cavabı olmayan, nəinki Azərbaycan, bütün dünyada geniş yayılmış, həddən artıq qüsurlu olan qarşılaşdırma. Hər şeydən öncə bildirim ki, ümumi markanı qarşılaşdırmaq - üstəlik, bu cür başabaş gələn markaları qarşılaşdırmaq - istənilən sahədə doğru deyil. Belə hallarda ancaq modelləri qarşılaşdırmaq olar. Çünki üst seqment nikon (misal üçün, nikon z7) giriş seqmenti canondan (misal üçün canon eos 200d) daha yaxşıdır, həmçinin əksinə (canon eos r5 > nikon d3500). hə, burası aydındırsa, gəlirik əsas suala: bəs eyni seqmentdə yer tutan modellər arasında hansı yaxşıdır? Bax bunun cavabı qarışıqdır. niyə qarışıq olduğunu və ümumən, bu qarşılaşdırma və suallara azdan-çoxdan aydınlıq gətirməyə çalışacam. Çayları, kofeləri süzün, yaxın oturun. sözlükdə bu məsələ haqqında ən genişmiqyaslı və ən sadə, ən anlaşıqlı dildə olan məlumatı oxumaq üzrəsiniz.
1) gövdə (body) fərqləri.
nikon gövdələri klassik, canon gövdələri isə daha sportiv görünüşə sahibdir. Bu görünüşdən əlavə, əldə tutuşda da fərq hiss olunur. Loru dildə disəm, canon adamın əlinə otursun deyə dizayn edib, nikon-da isə sənin əlin ona öyrəşsin gərək.
Hər iki şəkildə solda tərəfdəki canon modelinə diqqət edin: shutter düyməsi (bilməyənlər üçün: şəkli çəkmək üçün basılan düymə) olan hissə barmağın düyməni tam qavraması üçün içə batıq formadadır.
Qeyd: buradakı fərq keyfiyyətli/keyfiyyətsiz fərqi deyil. Onsuz da aşağı seqment aparatı ələ alanda hər ikisində də materialın plastiklik, keyfiyyətsizliyi; eyni zamanda üst seqment iki aparatda da maqnezium matetialının premiumluğu o dəqiqə hiss olunur. Ən yaxşısı, özünüz mağazada əlinizə alın, tam başa düşəcəksiniz. nəticə: şəxsin zövqünə hansı uyğundursa, demək ki, o yaxşıdır.
2) rənglər.
Bazarda bütün kamera istehsalçıları fərqli rənglərə sahibdirlər. leica, fujifilm, hasselblad, sony, nikon, canon, ricoh, olympus - hər birinin özünəməxsus rəngləri var və hansının daha yaxşı olması sırf zövq məsələsidir. Digər tərəfdən, rəng məsələsinə bəzən lens də təsir göstərə bilir. Fərqli lenslərin fərqli rəng, kontrast ötürmə qabiliyyəti olur deyə bəzən internetdə görülən qarşılaşma real həyatla üst-üstə düşmür. (çünki o videonu çəkən başqa, siz başqa lens ilə çəkmisiniz) nəticə: alan adam seçim arasında qaldığı modellərin rənglərinə baxsın, hansı uyğun olsa, onu alsın.
Mən şəxsən ikisi arasında portret üçün canon, mənzərə, təbiət çəkəcəklər üçün isə nikon məsləhət görərdim. Çünki əzəldən bu markalardakı "color science" belədir ki, canon dərini daha "kremvıy" tonda, "yumşaq" və gözəgəlimli renderləyir; nikonda isə rənglər qismən daha dolğun("saturated" ) və parlaq olur.
3) lens çeşidliliyi
Hər iki marka çox köklü markalar olduğundan, çox geniş lens çeşidliliyinə sahibdirlər və eyni lens (misal üçün, 70-200mm f/2.8) əksər hallarda hər iki firmada da var və demək olar, yaxın keyfiyyətdə olurlar. Amma canon lensləri, əsasən, nikon lenslərdən daha ucuz olur (söhbət "native", yəni sırf markanın öz istehsalı olan lenslərdən gedir). Ancaq 50mm f1.8 kimi bəzi lenslər var ki, onlar nikonda canona nisbətdə 50-60% daha bahadır və dolayısı ilə daha keyfiyyətlidir.*
canon o lensi fiyat/performans olaraq çox ucuz və əlçatan istehsal etmişdi.
Lakin iş üçüncü tərəf (third-party), ələlxüsus da köhnə sovet lenslərimə gələndə fərq gözə çarpır: köhnə sovet lensləri (m42 mount lenslər) hər iki markaya da adapterlərlə uyğunlaşsa da, nikonda yalnız makro çəkiliş mümkün olur, canonda isə istənilən məsafəyə fokuslanmaq mümkündür. Bunun səbəbi lens ilə kamera sensoru arasındakı məsafədən qaynaqlanır.
Nikonda sovet lensləri isyifadə oluna bilməsə də, özünün vintage lensləri istifadə oluna bilir. Çünki 2000-lərin əvvəllərində filmli fotoaparatlardan digital dünyaya keçid olanda canon yeni mount sisteminə keçdiyi halda nikon eynisində qaldı. Dolayısilə bu gün 80-90'lardan qalma manual fokus lensləri nikonda birbaşa taxıb işlətmək mümkün olsa da, canond aəlavə adapter almaq gərəklidir.
Dolayısilə, nəticə: əgər sovet lenslərini, əsas da helios-un "swirly bokeh" deyilən işini xoşlayır, maraq, əyləncə, yenilik, fərqlilik üçün köhnə lenslərlə işləmək istəyəcəksinizsə, canon məsləhətdir. Yox vintage estetikanı marka sadiqliyini qoruyaraq yaşamaq istəyirsinizsə, nikon alın.
4) gecə performansı/meqapiksel dilemması.
internetdə bir az araşdırma edəndə əksər hallarda ümumi şəkildə canon haqqında gecə çəkimləri üçün daha yaxşı olduğunu dediklərini görmək mümkündür. Belə baxanda, bu mülahizə doğrudur, lakin gecə performansı qazanarkən meqapikseldən, türklər demiş, ödün verilir. Çünki müqayisə edilən, eyni vaxtda çıxan modellər arasında əksərən nikon modellərində daha çox megapixel*
hələ yazar olmadığımdan başlığı aça bilmirəm. meqapiksel haqqında mütləq şəkildə bilinməli olan ən əsas məlumat onun fotonun keyfiyyətini deyil, ölçüsünü bildirməsidir. "daha çox meqapikselə sahib kamera daha yaxşı çəkir" söhbəti yalandır
olur (məsələn, 1 ay fərq ilə bazara çıxarılan giriş-orta seqment kameralar olan nikon d5200 24mp, canon eos d700 isə 18mp sensora və ya üst seqment olan nikon d850 46mp, canon 5d mark4 isə 30mp sensora sahibdir). Canon-un da gecə performansının bir tık daha yüksək olmasının səbəbi belədir: kameranın görüntü sensorları konkret sahə ölçülərinə sahibdirlər və bu sahə piksellərlə (1 meqapiksel = 1 milyon piksel) doldurulur. Eyni sensor 24 milyon piksel ilə yox, 18 milyon piksel ilə doldurulanda sahəni tam əhatə etsin deyə avtomatik olaraq, piksel ölçüsünü böyüdürlər. Dolayısilə, 18mp-lik canon modelindəki piksellərlə 24mp-lik nikon modelindəki piksellər eyni deyil: canon-dakılar daha böyükdür. böyük piksel də daha çox işıq qəbul etmə potensialına sahibdir. Bu da o deməkdir ki, yuxarı iso dəyərlərində canon nikon-dan daha az tozlanma (bax: noise)
formalaşdıracaq.
Başlıqda göründüyü kimi ortada dilemma yaranır: ya gecə çəkilişləri, ya da meqapiksel. nəticə: nə çəkiləcəyindən asılıdır.
a) əgər gecə, axşamçağı, daha az işıqlanmaya sahib qapalı məkanda şəkilişlər ediləcəksə, canon bir addım önə keçir.
b) yox əgər mənzərə, arxitektura - ümumən, çoxlu detal olan fotolar çəkiləcəksə və ya foto çox crop olunacaqsa, nikon-a, yəni meqapikselə önəm verin. Digər tərəfdən, iso-da bir addım arxaya düşsəniz də, daha yuxarı diafraqma və apertur dəyərlərinə sahib lens almaqla və ya hərəkət etməyən obyekt çəkirsinizsə, tripod vasitəsilə daha aşağı pərdə sürətlərində (bax: shutter speed)
çəkiliş etməklə kadrı çəkə bilərsiniz.
5) qalan bütün şeylər
bunlara menyu dizaynı, düymələrin yerləşməsi, fləş sürəti, saniyədə çəkilə bilən kadr sayı (bax: fps)
, timelapse çəkib/çəkə bilməməsi və s. 10-larla özəllik aiddir. Bunlar sırf modeldən modelə dəyişən şeylərdir deyə ümumi marka üçün qeyd etməyə ehtiyac yoxdur. Primitiv misal: əgər uşaqları, ev heyvanları, sürətli hərəkət edən obyektlər çəkiləcəksə, marka önəmli deyil, hansı modelin fps dəyəri və ya pərdə sürəti yüksəkdirsə, o alınmalıdır.
sonluq:
ən başdakı şeyi təkrar edirəm: bu cür markalar arasında mütləq qalib yoxdur, sualın cavabı insandan insana, ehtiyaclara, zövqlərə görə dəyişir. Həmçinin təzə kamera almaq istəyən olsa, mesaj qutumu hər zaman yaşıllandıra bilər, əlimdən gələn köməyi göstərə bilərəm.
Bayaq baxıram, (bax: əzabsız intihar üsulları)
başlığına bir yazar düşüncəsizcə durub belə(#137672) bir gərəksiz entri yazıb, öz ağlında olan 7 nəfər də bəyənib. həmin entridən yola çıxıb danışacam, çünki digər neçə yazar da silahla intihar variantını deyib. Amma əvvəla onu deyim ki, intiharla bağlı heç bir başlıq bambılılıq, səviyyəsizlik, trolluq ediləsi, məzələniləcək başlıq deyil. Bunların əzizlərinin başına gələndə gəlib eynisini mən eləsəm görəsən necə olar?
mən əsgərlikdə olanda bizim bir maxe poliqonda vurdu özün öldürdü. prokurorluq nəinki tağım, bölük, tabor komandirlərini "sağdı", hərbi hissə zampalitinə qədər hamının "başı ağrıdı"; o maxenin manqasında olan əsgərlər prokurorluqda günlərlə süründürüldü, olmazın stressini yaşadılar. Yazıqların gözlərin necə qorxutmuşdularsa, hərbi hissəyə qayıdıb bizə söhbəti danışanda belə həyəcan keçirirdilər. Halbuki həmin maxenin ölümündə ziyan görən şəxslərin heç birinin təqsiri yox idi.
ikincisi də ki, polis və ya Hansısa xüsusi vəzifəli şəxslərin xidməti silahını götürüb özünü vurmaq konkret olaraq həmin o adamı allah bilir neçə min manat xərcə düşməyi deməkdi. Bu addım Birbaşa olaraq o adama və ailəsinə qəsd, həyatını məhv etməkdir. çünki sən o tətiyi çəkdiyin anda "vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə(ya da hər nədirsə ondan)" tutmuş, "qəsdən adam öldürmə"yə qədər əllərinə keçən hər maddə ilə o insanı şərləyib boynuna 8-10 il qoymağa çalışacaqlar. Cibinizdən öz əlinizlə həmin şəxsin təqsirsiz olduğunu yazdığınız kağız tapılsa belə, sırf sizin o silahı götürməyiniz həmin şəxsin səhlənkarlığı/səriştəsizliyi sayıldığından və ölümlə nəticələndiyindən o adamın başına Rütbə-vəzifə artımının bilməm neçə illiyə dondurulmasından tutmuş işdən qovulmağa, dövlət və struktur işlərinə qəbulunun qadağasına qədər min cürə oyun gələcək. Paza keçən təkcə o tanışınız da olmayacaq, o adamın yuxarı rəisləri də zibilə düşəcək. Çünki istər hərbi, istərsə də hüquq-mühafizə orqanlarında struktur belədir ki, sən, tabeliyində olan hər bir şəxsə görə məsuliyyət daşıyırsan və onun hərəkətlərinə görə cavab verməlisən.
Odur ki, ey intihara qərar vermiş bəndə, qətiyyən bu və ya bu tip axmaqlıqlar eləmə. Bir az vicdanın olsun. Elə elə ki, sən öləndən sonra ardınca "allah rəhmət eləsin, məkanı behişt olsun" kimi şeylər desinlər, "onun gorunu sikim, özü cəhənnəm, bizi də zibilə saldı" yox. indi durub bunu gözə alacaqsansa və belə şey qəbulundursa, sənə səninçün yaxşı, mənimçün bərbad olan bir xəbər deyim: ölməyinə ehtiyac yoxdur. Çünki bu dünyanın səfasını elə sənin kimi əclaf xislətdə olanlar, atacağı hansısa addımın kimlərə necə zərər verə biləcəyini düşünməyənlər yaşayır.
Yox əgər mütləq kiminsə zərər görməyin istəyirsənsə, səni bu duruma gətirən hansısa xüsusi bir hal, mütləq günahkar olduğunu düşündüyün kimsələr varsa, ölmədən öncə baş vermiş hər şeyi olduğu kimi yaz qoy. Ən azından, sonradan bu barədə hansısa tədbir görülər və başqa birisi qurtular, zərər çəkməz. Bax həmin dediyim maxe onu boğaza yığan adamın adını yazıb cibinə qoysaydı, işlər tamam başqa cür olacaqdı. Amma təqsirkar adam 5-6 ay sonra getdi daha da yuxarı vəzifəyə, olan da bədbəxt bölük komandirinə oldu.
Ümumiyyətlə isə, hərbi xidmətdə intihar eləsən, lap hər şeyi yazıb qoysan belə, yenə də kimisə bir bəhanə ilə ilişdirəcəklər. Çalış özünü xidmət vaxtı öldürməyəsən, xüsusilə də, sənin adına təhkim olunmamış bir silahla. Vay o gündən ki, əsgər yoldaşının adına olan silahla özünü vurasan.
5 il, düz 5 il sonra ilk oxuyucum bakıya qayıdıb... Yola saldığım günü dünən kimi xatırlayıram.
illər, illər əvvəl hələ instagram təzə-təzə azərbaycanda trend olmağa başlayarkən orada yazılar yazırdım. Bəziləri sözlükdə yazdığım subyektiv entrilərim kimi bir şeylər idi. Əsas da ki o zamanlar inancımı təzə-təzə itirmişdim deyə araşdırdığım dini mövzulardan yazılar vardı. Amma hesaba real həyatda tanıdığım və "bezbaş" olmayan tanışlarım xaric heç kimi qəbul etməmişdim. Aradabir kimsə də istək atanda belə şeylər yazıb paylaşdığımı, dini inanclı birisidirsə, xoşuna gəlməyəcəyini bildirirdim. Zatən az idi follow atanlar, bunu öyrənəndən sonra da sağollaşırdıq.
Hətta o günü də dəqiq xatırlayıram. Qeyd etdiyim son doğum günüm o olub. Günorta bir qızdan follow istəyi gəldi. hələ məclis başlamağına vardı deyə yenə hər zamankı bildirişimi etdim ki, bəs belə-belə postlar paylaşıram, uyğundursa, qəbul edim, yoxsa izləyici toplamaq kimi bir niyyətim yoxdu. Gözəl də olsa, xeyri yox idi e, düşüncəm uymurdusa heç kimi qəbul etmirdim. Qız da qayıtdı ki, "nə gözəl. elə mənə də x səhifənin altına o cürə comment yazan birinin düşüncələri maraqlı gəlmişdi". Elə ordan da ünsiyyətimiz başladı. Qıza da baxırsan həm gözəldi, həm yaradıcılıq fışkırır: həm piano ilə məşğuldur, həm rəsm ilə. Üstünə də gəl rus sektor (rus sektor simpatiyam o vaxtdan var :d).
Nə paylaşsam hər zaman axıra kimi oxuyur, bəzən fikirlərini, bəzən də komplimentini bildirirdi. Ən önəmlisi də, dialoqumuz birtərəfli olmayıb. Yəni əksər hallarda olduğu kimi "mən soruşum, qarşımdakı danışsın, amma o özü mənə sual verməsin, mən özüm söhbəti açmaq məcburiyyətində olum" şeysi çox az olurdu, çünki özü o dəqiqə mövzuya fikrimi soruşurdu. Ona görə də mənə olan marağı illər əvvəl instagram, facebook'da, elə burada - sözlüyün özündə də yazılarımı oxuyan və ya real həyatda olduğum mühitlərdə dediklərimi eşidən və mənə diqqət göstərənlərdən fərqli olub. Fərqi də bu idi ki, gördüyüm diqqət və marağın 90%-i heç də şəxsi iradə və sağlam düşüncə ilə olan davranış olmayıb *
sözlükdəkilərlə də xoş ünsiyyətim olduğu halda belə, sosial media və ya real həyatda görüşməkdən qaçmağımın təməli budur əslində
. Çox vaxtı sırf kütlə psixologiyasının məhsulu idi, şəxslərin özü özlüklərində əsaslandığı şey deyildi. Təzə terminlərlə desəm, hype'ma görə idi. Ona görə də hörmət çərçivəsində qarşılıq verib çox da ciddiyə almamışam.
Nəysə e, gəl zaman, git zaman qızımız başqa ölkəyə köçməli oldu. Demişdim ki, getmədən öncə vaxt eləsin, görüşək. O günü də dəqiq xatırlayıram. Bərk depressiyada olduğumdan yemək belə yemir, ancaq siqaretlə qidalanırdım deyə məcbur salmışdı məni indiki "chaplin" kofeşopunun altındakı restorana ki, yemək yeyim. Çıxanda da yanında siqaret çəkməyimə söz atırdı ki, yaraşmır və s.
iş elə gətirdi ki, sosial media hesablarımı silib hər şeydən uzaqlaşdığımdan onla da əlaqəm itdi. Əsgər getməmişdən öncə birtəhər tapıb bakıdadırsa görüşmək istəyəcəyimi demişdim. Deyildi. söhbətimiz də görüntülü danışıqdan o tərəfə keçmədi. Elə o vaxtdan söhbətimiz qaldı.
Bir neçə ildir elə həmin o köhnə məntiqlə açıb hələ də saxladığım, 5-6 nəfərin olduğu insta hesabımın izləməsində qalmışdı. O dəfə təsadüfən o hesabıma girəndə storidə gördüm Bakıda yaradıcı işinə uyğun fotoqraf axtarır, mən də götürüb bir neçə fotoqraf önərdim (yep. Gördüyüm işi kommersiya məqsədli görmədiyim üçün özümü önərməmişdim. O da cəhənnəm, könlümdən gəlmədiyi halda heç vaxt ürəyimə yatmayan kiməsə şəklini çəkmək istəyəcəyimi demirəm, xüsusilə də qızlara və kommersiya tiplidirsə). O da qısa dialoqun sonunda Bakıya qayıtdığını, görüşmək istədiyini dedi. Dedim yəqin ponyatka xətrinə deyir, nə də olsa çox uzun zamandır heç salam-sağoıumuz olmayıb. ona görə topu ona atdım ki, özü məndən daha məşğul adamdır, vaxt eləsə deyər, görüşərik.
Keçən dəfə planlamışdım ki, səhəri gün çıxıb bir neçə qalereya/rəsm sərgisi gəzim. son söhbətimizdən də 2-3 həftə keçmişdi. Axşam kəlləmi atıb yatacağım yerdə mesaj atdı ki, səhəri gün vxadnoydu, bəlkə görüşək?
Gün oldu ertəsi, vaxtı danışdıq, Hər zamankı kimi də gecikmişdim. -* Çatanda artıq əvvəlki yaxınlığımız olmayacağını düşünüb dədə-baba üsulunda toqquşdurmaq üçün yumruğumu uzatmağı düşünürdüm ki, gördüm ala qolların açıb qucaqladı. indi oturub 5 ili 5 saata necə sığışdırasan axı? Danış, danış, mövzu bitmir, söhbət söhbəti açır. Amma məsələnin məğzi bu deyil...
Nə yalan deyim, bəzən doğum günlərini qeyd etdiyim, bayramlarda sevindiyim, fikir eləmədiyim, peşmanlıq duymadığım, yas tutmadığım o köhnə günlər üçün çox darıxıram. Bu qız da məni 1-2 nəfər xaric heç kimlə danışmadığım və bütün yaşama sevincimi itirdiyim o hadisələrin öncəsindən tanıyan və əlaqəm qalan 6ca nəfərdən biri, yeganə qızdı. O vaxtlar da çox yaxın səmimiyyətimiz vardı. indi - yetkin halımızla belə səmimiyyətin qalması o qədər xoş hiss etdirdi ki.. Söhbət əsnasında diaqnozlarımızın eyni olmasını öyrənəndə lap doğma hiss elədim. Mental problemlərdən əziyyət çəkən, dərmanlarla boğuşan adamlar yaxşı başa düşər insanın özü ilə eyni diaqnoza sahib birini tapması, üstəlik bunun da keçmiş bir dost olması necə sevindirici haldır. Üstəlik, bizdən 2 məhlə uzaqda qalır deyə vxadnoy olmasa da görüşmək alınacaqdı...
Dünən 6 saat yuxu ilə yola çıxıb yolboyu dayanıb allahın bir çayını da içmədən birbaşa 250km yol gəlmişəm ki, atam gedəsi yerə çatdırsın. Planlamışdım ki, axşam onla görüşərik. icazəli olduğum halda yolda müdir zəng elədi ki, axşam da olsa gəlim, iş axsayıb, kömək lazımdı. Mən də guya planlamışdım ki, axşan boş olaram, görüşərdik. Bu da yazdı ki, 3 gün birində, 4 gün də birində olmaqla 2 işdə işləyir ki, zehnini, özünü məşğul saxlasın, "düşməsin", işdən 12 də çıxacaq, ondan sonra alındırmaq olar. "Kakraz" mənə də uyğun idi. Məndən olsa, hamı ilə gecə görüşərəm, özümü gecələr daha çox özüm kimi və rahat hiss edirəm, amma çox insana uyğun olmur. Ünsiyyətim, ən əsası səmimiyyətim olan qızların əksəriyyəti də gecə çıxa bilmir deyə həmişə o cəhətdən özünü şanssız hiss edirəm (baxma: yalnızlığın ən çox anlaşıldığı anlar/-323872). Ona görə də şansı qaçırmaq istəmədən yorğun-arğın özümü çatdırdım. Nə də olsa bir-birimizi çox əvvəldən tanıyırıq axı. Zəifliklərimi, problemlərimi, narahat edən fikirlərimi bilən, mənə başqalarının deyil də, öz gözü ilə baxan, öz dediyi kimi "big picture" olaraq görməyə çalışan biridir, necə bu şansı qaçıra bilərəm?
2018 ya da 2019 idi. bir dəfəsində gecədən xeyli keçmiş yenə içərişəhər tərəfdə fırlananda sabir parkında 3 oğlan, 3 qızın palaz sərib piknik etdiyini görmüşdüm. Elə qibtə eləmişdim onlara ki necə də səmimi ortamdadırlar, görəsən mənə nə vaxt qismət olacaq? Bu şey o vaxtdan ürəyimdə arzu kimi qalmışdı...
Dünən elə bu vaxtlar gəzəndə qəfil gülməli bir tema oldu, gülüşümüz sakit küçənin hər tinini bürüyəndə bir anlıq o gecə ağlıma gəldi və gördüm ki, tam da istədiyim andayam - içimi xoşbəxtlik bürüdü.
Belə... Dünən qruz, nostalgiya, keçmiş günlər, gələcək planlar, indiki vəziyyət, çəkdiyi rəsmlər, bəstələdiyi musiqilər, mənim heç yerdə paylaşmayıb özümə və yaxın insanlara saxladığım fotolar ilə dolu bir gecə keçdi. Ən ironik şey isə bir zamanlar mənə siqaret çəkməməyimi deyən qızın oturub mənlə bir siqaret çəkməsi idi. Özünün də dediyi kimi: "doğrudan elə eləmişəm? -* anyway, həyatdı da, hamımızı dəyişir". Doğrusu, oturub son illəri fikirləşəndə görürəm ki, elə mən də heç gözləmədiyim yöndə çox dəyişilmişəm. il sonuna yaxınlaşdıqca 2022 başlığına yazdıqlarım da yadıma düşür. Bu yaxınlarda elə sözlükdən bir nəfərlə görüşəndən sonra "sənə həqiqətən içkidən, nikotindən daha çox yaxşı mənada təsiri altına alan insanlarla birlikdə olmağı arzu edirəm" demişdi. Son bir neçə ayda həyatım həqiqətən də bir düzənə oturmağa doğru gedir hər nə qədər çoxlu dalğalanmalar olsa da. Lazımsız insanlardan uzaq, keyfiyyətli, mənə yaxşı təsir edən insanlarla ünsiyyətdə bir həyat yaşamağa başlamışam. 'Sevgili günlük', çox uzun zamandır heç olmadığım qədər rahat və dinc olduğum dönəmlərdəyəm, bacardığım qədər elə bu cür salxmağa çalışacam, görüm başıma nə işlər gələcək. Xeyirlisi..
Qatara çatdırmaqçün tələsdiyim yerdə ətrafa boylananda bir də gördüm yolun digər tərəfində 18-19 yaşlarında bir qız düz səkinin tini ilə gedir. O ki uşaqlar nazik uzun bir şeyin üzərində gedirlər e, qollarını da açıb yıxılmamaq üçün tarazlıqlarını saxlamağa çalışırlar, bax o cürə formada, sakit, başını salıb ayağı altındakı səkinin tininə zillənərək, yola düşməmək üçün müvazinətini saxlamağa çalışaraq asta-asta gedirdi. Uşaqcasına sevinərək elə edirdi ki, sanki ətrafda heç kim yoxdur, tək budur və heç kim də bunu görmür - yanından keçənlərin qəribə baxışları vecinə də deyildi, Özü öz dünyasına dalıb özü üçün əylənirdi. bu soxa-soxda və hərənin harasa tələsdiyi yerdə yolun bu tərəfində dayanıb qızı axıra kimi izlədim: Gəldi düz mall'un yanında hoppanaraq səkidən düşdü, sonra əli ilə saçını qulağının arxasına çəkib heç nə olmamışcasına yolu keçib öz yoluna getdi. Mən də uzaqdan gülümsünüb siqareti söndürüb yoluma getdim. Sanki hansısa film, ya da serialdan bir səhnə izləyirmiş kimi idim. Heyif ki, fotoaparat yanımda deyildi, yoxsa qəşəng kadr alınardı. Oturduğum kafedən iş vaxtı bitdiyinə görə serialı yarımçıq qoyub çıxmışdım, dilxor idim. Bunu Gördüm, içim açıldı, sözün əsl mənasında günüm gözəlləşdi.
Qeyd: yazar bu entrini yolda gördüyü qıza axıra kimi tamaşa etdiyi üçün qatara gecikib taksi ilə evə qayıdarkən yazıb.
Megapixel (az.: meqapiksel) 1 milyon pikselə deyilir və şəklin kəskinliyini və ölçüsünü göstərən vahiddir.
piksel başlığındakı #325863 entrimdə yetəri qədər dolğun məlumat verdiyim üçün bu entridə meqapiksel haqqında ən geniş yayılmış bir mifə hamı üçün aydınlıq gətirmək istəyirəm: meqapiksel fotonun və ya kameranın keyfiyyətini bil-dir-mir. Böyük hərflərlə: keyfiyyət göstəricisi deyil.
Bu, sadəcə və sadəcə mifdir və marketinq hiyləsidir. Yüksək meqapikseli bar-bar bağırıb sanki böyük bir şeymiş kimi vurğulayırlar, lakin nə işə yaradığını, hansı avantaj və dezavantajlarının olduğunu demirlər. Xüsusilə də, telefon bazarında.
Tam bu yerdə piksel başlığına yazdığım entrimdən sitat gətirmək istəyirəm:
....
- piksel sayı nə qədər çoxdursa, görüntü də o qədər kəskin, aydın və detallı olacaq.
....
Başda da dediyimiz kimi, görüntü sensorlarında da piksellərin çox olması əldə ediləcək materialın çox kəskin, detallı olmasına gətirib çıxarır. Misal üçün, yüksək kəskinliyə, yəni çoxlu piksellərə, dolayısılə, böyük meqapixellərə sahib kameralar sayəsində 10, 20, 30, 50 metr uzunluğu və ya eni olan, binaların üzərinə vurulmuş şəkli və ya yol qırağı yekə reklam lövhələrindəki fotoları çəkmək mümkün olur. Yəni görüntü sensorundakı piksellərin çoxluğu ərsəyə gələn materialın daha böyük ölçüdə çap olunması imkanı yaradır.
Amma burada bir əmma var. Görüntü sensorunda piksellərin çox olması onların ölçü olaraq kiçilməsinə, işığı daha zəif qəbul etməsinə gətirib çıxarır. Bu da o deməkdir ki, aparatın iso limiti daha aşağı olacaq və çəkilən foto və videolarda - xüsusilə də, gecə vaxtı - çoxlu (baxma: noise/-322896) yaranacaq. Xüsusilə də, sensor kiçik ölçüdə olub yüksək piksel(megapixel) dəyərlərinə sahib olanda insanı baxdığı şəkildən soyudacaq hala salır.
Göründüyü kimi, əslində, telefon kameralarında meqapiksel dəyərlərinin yüksək olması heç də fəxr olunası şey deyil. Avantajı odur ki, çəkilən şəkli crop edəndə, yəni kəsəndə şəklin kəskinliyi çox itməyəcək. Lakin məsələyə real baxmaq laızmdır: telefonun meqapiksel ilə öyünən neçə insan çəkdiklərini böyük həcmdə crop edir? Əgər o fotoları 20sm, 30sm kimi böyük ölçülərdə çap etmirlərsə - ki, etmirlər. bunları etmək istəyən professional fotoaparat işlədər - və sadəcə sosial şəbəkədə paylaşırlarsa, o qədər böyük meqapikselin heç bir önəmi qalmır. Misal üçün, heç whatsapp-ı demirəm, adicə instagram maksimum 5x4 ölçüdə 1350x1080 piksel, yəni cəmi-cümlətanı 1,5 meqapiksel dəyərində foto paylaşımına icazə verir. Nəticədə, 20-40-100 meqapikselə sahib telefon ilə tərəfləri 5000, 6000 piksel olan foto çəkmək mənasızdır, çünki instagram bütün kəskinliyi renderləyib salacaq aşağı. bu, daş-kəsəkli yolları olan kənddə hər yerə piyada gedən adamın heç vaxt sürə bilməyəcəyi halda aldığı ferrarisi ilə öyünməyə bənzəyir.
Hazırda telefon bazarında belə məsələlər çox aktualdır deyə xüsusi vurğulamaq istədim bunları. Telefon üçün 12mp çox ideal dəyərdir, bir az da irəli getsəm, hətta o da artıqdır, 8-10 bəs edər. Bir şey də var ki, lap bunları bilməsək də olar. Dünyada kamera sensoru bazarında 50%-dən böyük paya sahib olan sony belə - nəzərə alaq ki, nikon, canon, Apple, xiaomi və s. əksər telefon və kamera istehsalçıları sony sensorlarından istifadə edir - öz yuxarı seqment telefonlarını 20-li dəyərlərdən salaraq artıq 12mp dəyərində buraxır. Çünki artıq bir neçə kamera sayəsində şəkli kəsmək məcburiyyəti aradan qalxıb. Telefoto moduna keçirib optik yaxınlaşdırma etmək mümkündür. Dolayısilə, yüksək meqapikseli olan telefonun kağız üstündəki üstünlüyü real nümunələrdə itir, hətta işıqlanma az olan yerlərdə çəkiliş baxımdan geri də düşür. Qısası, qətiyyən pafosla deyilən o meqapiksellərə aldanmamaq lazımdır, o, sadəcə və sadəcə ölçünü göstərir.
2 ay 10 gün davam etmiş sözlük fəaliyyətini bu gün - 28.05.2021 - etibarılə dayandırmış 10-cu Nəsil yazar.
11 nəfər yazar məni izləməyə almışdı, onlara*
entri mətnini hazırlayanda 12 idi, bir nəfər çıxardı. Eybi yox, Elə ona da
buradan təşəkkürümü bildirirəm. Kiməsə mənasız bir şeymiş kimi gələ bilər, ancaq bu müddətdə bu qədər entri yazaraq 11-12 izləmə mənə görə yaxşı göstərici idi. məndən qat-qat çox, davamlı olaraq entri yazmış, məndən öncəki və ya elə 10. nəsil yazarlara baxanda kifayət qədər yaxşı sayıram.
(bax: sözlük yazarlarının kiçik uğurları)
Ümid edirəm ki, kimlərəsə necəsə bir fayda verə, yeni bilgi, görüş qazandıra bilmişəm. Düzü, sözlüyə başlayanda ağlımda tutduğumdan çox daha artıq entri yazıb, başlıq açmışam. Məqsədim bu işi çox daha kompakt saxlamaq idi.
Bilmirəm heç olacaq, ya olmayacaq. Lakin mən yenə də bu entrinin yazılma məqsədinə keçmədən öncə bildirim ki, vaxtında fəaliyyətim boyunca bildirilməyən - müsbət və ya mənfi, fərq etməz - hansısa fikrin sonradan nickaltımda yazılması istənilən halda qəbulum olsa da, sözün düzü, o qədər də səmimi qarşılamıram. Adam haqqında sağlığında deyil, öləndən sonra xoş söz *
"sağlığında qiymət verin insanlara" kimi cümlələr, ay nə bilim, "qiymətim bilinmədi"-zad söhbətləri etmək də fikrində deyiləm. Heç bir incikliyim yoxdur.
və yaxud da ki üzə deyilməyən mənfi şeylərin arxadan deyilməsi dəstiri yazar da fəaliyyətini dayandırandan sonra haqqında nəsə yazılmasını doğru hesab etmirəm. Düşünürəm ki, əgər önəmli və səmimiyyətlə olsaydı bu vaxta qalmazdı.
Həmçinin onu da Bilirəm ki, bu işlər mən deməklə deyil, hər kəs könlündən keçəni yazmaqda tamamilə sərbəstdir. kim nə istəyir, yazıb döşəsin buralara, bəlkə, arada girib oxuyaram. -* sadəcə, şəxsi fikrimi bildirmək istədim.
Bu entrini yazmaqda məqsədim isə özümün dəfələrlə çox təəsüf hissi keçirdiyim, istəyimi qurşağımda qoymuş bir mövzudur. Mövzu da budur ki, Profil deaktiv olunandan sonra yazılan entrilərə baxmaq olmur. Gərək bəxtə xuda həmin yazarın entrisi adamın qabağına çıxa, ya da hər dəfə girib hansısa başlıqda axtarış edilə.
Ona görə də Bütün bunları nəzərə alaraq, nə vaxtsa kimdəsə hansısa entrimi, ya fikrimi bəyənib, digərlərini də oxuma istəyi yaranması ehtimalına qarşı*
axırıncı dəfə bir nəfər bu barədə yazmışdı. Yəqin, bu entrini görər.
bu entridə bütün bu vaxt ərzində yazdıqlarımı xronoloji sıra ilə göstərmək istəyirəm. Ümid edirəm, gəlib nickaltıma göz atmaq o adamın ağlından keçər və ya yazarlardan kimsə onu bura yönləndirər.
(türkcə: gürültü)
(azərbaycanca: tozlanma)
Rəqəmsal(digital) fotoqrafiyada sensorun, üzərinə düşən işığı düzgün analiz edə bilməməsi nəticəsində fotoda yaranan, istənməyən nöqtələrdir. Misalçün, bu şəkildəki o "qırçınlanma" noise sayılır.
noise artdıqca fotonun keyfiyyəti aşağı düşür. ən bariz nümunəsi hava qaranlıq olan vaxtı telefonla çəkilən fotolardır. Axşam vaxtı çəkilən şəkilləri bəyənməməyinizin, pis olmağının səbəbi də budur. Nümunə:
yaranmasının bir sıra səbəbləri var. Bunlardan ilki yüksək iso dəyərlərində çəkiliş etməkdir. Foto çəkilən anda iso nə qədər çox yüksək olsa, o qədər çox noise, dolayısılə keyfiyyətsiz şəkil olacaq.
Digər bir səbəb isə görüntü sensorlarındakı sxemlər, qəbuledicilər ucuz kameralarda, telefonlarda daha keyfiyyətsiz olduğu üçün daha çox noise yaradırlar. Müasir kamera və telefonlardakı sensorlarda daha keyfiyyətli, aralı və böyük piksellər istifadə etməklə noise yaranmasının qarşını alırlar.
Oturduğun kafedə sevdiyin bir mövzuda kiminsə kömək istəməsi.
Son 1 ay yarımdır içəridə siqaret çəkməyə icazə var deyə 28-də bir kofeşopa dadanmışam. Hər bazar günortadan sonra, ən geci 5-6 üçün gedirəm ora gecə bağlanana qədər oturub işlərimi aşırıram. işdən vaxt tapanda həftəiçi də getdiyim olur. ya lightroomda foto edit'ləyir, ya kitab oxuyur, əsasən də kino/serial izləyirəm. Keçən dəfə*
müsəlmannın keçən dəfəsi
gedəndə yenə rozetkanın yanında bir stolda oturmaq üçün şey-şüylərimi harmanlayanda barista bildirdi ki, arxa tərəf xaric zaldakı bütün yerlər rezevrdir, saat 8-də standup keçirəcəklər. Baxdım ki, arxa tərəfdəki boş yerdə rozetka yoxdu. Dedim eybi yox, 8-ə qədər oturum, sonra keçərəm arxaya, kompüter də o vaxta zaryatka yığmış olar.
Saat elə 8-ə qalırdı ki, mənlə üzbəüz küncdəki divanda əyləşən 18-19 yaşlı uşaqlar ayağa qalxdılar ki, stolları özlərinə uyğun səliqəyə salsınlar: sən demə elə standup edəcək qaqaşlar da bunlar imiş. Mən tərəfə gələndə bildirdim ki, bəs digər masaları düzəldin, axırda mənimkin edərsiz, işimi bitirmiş olum, rozetka önəmlidir mənimçün. Elə də elədilər. üstəlik, bomba kimi bir jest edib özlərinin oturduğu yeri*
düz yanında rozetka vardı
mənə təklif elədilər. Qaqaş mənə "gözləyin, düzəldək, sonra keçərsiniz" deyib oranı səliqəyə salıb əsl centlmen ədası ilə bir azca önə əyilib əliylə "buyurun, mösyö" işarəsi elədi, sonra da o biri gəlib kömpüter və fotoaparata görə əlimə sığışmayan qulaqlıq və padnosumu götürüb gətirdi yeni masama. Dedim ala nə zor uşaqlardı!
5-10 dəqiqədir təzə masamda oturmuşdum, biri yaxınlaşdı mənə ki, "bağışlayın, narahat edirəm. Fotoaparatınızı gördük deyə yaxınlaşdıq. bizimçün videokameramızın 'nastroykasın' düzəldə bilərsiniz?". Dedim "ala nöş düzəltmirəm, nastroyka sənün eşşəyün! Təki sən foto mövzusunda kömək istə, səhərə kimi mentorluq edim". Şaka la şaka. sadəcə fotoqraf olduğumu, videodan o qədər də başım çıxmadığını, amma bir əl ata biləcəyimi dedim, qalxdım gəldim ştativə bağladıqları kameranın yanına. "nə cür fotolar çəkirsiniz? Nə qədər müddətdir məşğul olursunuz?" kimi suallar olan, qısa kəsdiyimiz söhbətin ardından gördüm ki, uşaqların ilk cəhdidi, kameranı təzə alıblar, o qədər də başları çıxmır, üstəlik, ekipmanları da tam yetərli deyil. Çox dərinə getmədən qısaca fotoqrafiyanın təməl biliklərin başa saldım ki, gələn dəfələrdə kimsə olmadan da özləri edə bilsinlər. bir az da məkanın işıqlandırılması, düzülüş barədə məsləhət verdim, sağ olsunlar ona da o dəqiqə əməl elədilər. Qaqaşların yuxarıda dediyim jesti o qədər ləzzət eləmişdi ki, dedim bəs özlərində olan sadə "kit lens"ləri bu iş üçün yetərli deyil, götürdüm öz kameramın üstündəki "prime lens"i çıxardıb verdim ki, işlərini aşırtsınlar, gün sonunda qaytararlar.
Qayıdıb yerimdə oturdum, amma kameraman qaqaş 2-3 dəfə daha sual vermək üçün yaxınlaşdı mənə, hər dəfə də işimi böldüyü üçün mehriban şəkildə üzrxahlıq edirdi. Mən də, əslində, onlara kömək etmək, kamera, fotoqrafiya barədə söhbət, çəkiliş, müzakirə - ümumən, hər-hansı bir şey üçün ürəyimin getdiyini palit eləmədən sadəcə gülümsünüb "problem deyil" deyərək suallarını cavablandırdım. Bir gözüm, bir qulağım da qaqaşda idi ki, görüm kameradan, fotoqrafiyadan nə danışır, nə deyir.
Nəsə, qızlı-oğlanlı 20-ə yaxın dost-tanış çevrələri yığışmışdılar, yaxşıca deyib-güldülər. bəlkə nəsillər arası fərqdəndir, bəlkə zövqlərin uyğun olmaması, bəlkə də 40 dəqiqə telefonla danışdığım üçün temaları qaçırdığıma görəydi - bilmirəm, ancaq mənə uyğun deyildi deyə qulaqlığı taxıb, başımı salıb öz işimlə məşğul oldum.
Həmin gün onlar üçün əsl göydəndüşmə nemət idim. Day bilmirdilər ki, əsl nemət onlardılar: mən yetimin qol saatı ilə birlikdə ən favorit, ən sevdiyi mövzusu, hobbisi elə kamera/fotoqrafiyadır; gecə saat 5-də ən şirin yuxumdan da oyatsalar, canla-başla müzakirəyə qoşulub, dinləyib, lazım gəlsə kömək edərəm. O gün o qaqaşlar sözün əsl mənasında günümü gözəlləşdirdilər. işləri bitəndə də bilməm neçənci dəfə daha təşəkkür edərək ehmalca lensimi qaytardılar. Bu söhbətdən sonra 2-3 dəfə daha kameraman qaqaşla elə orada rastlaşmışıq: Görən kimi o dəqiqə əlin sinəsinə qoyub, gülümsünüb hörmətlə salam verir.
indi hər o cofeşopa gedəndə o dəqiqə həmin gün beynimdə canlanır, avtomatik sevinc hissi keçirirəm. Sabah ənənəyə sadiq qalıb yenə gedəsiyəm. Ya qismət, görək sabah başımıza nə gəlir. -*
Souz, Kotlet, boşbaş, kiftə- ümumən, ətli yemək yeyəndə o ki nuşi-canla, bəh-bəhlə, rahat çeynədiyin yerdə xırda bir sümüyün qəfil arxa dişlərin arasında qalmağı/sümüyü dişləmək. Adamın dişlərindən gicgahına doğru elektrik vurur elə bil.
Hə, bir də bunun alternativi var. Yemək yediyin yerdə dilini dişləmək. Az öncə ikisini də yaşadım, zəhər oldu "обед"im.
Düz 4 gecədir düz-əməlli yuxu yatmıram, hər şey bir-birinə girib və hamısını birtəhər yoluna qoymalıyam. Az da olsa içimi tökməyə yer axtarıram.
Bütün həftə rutin keçib. Əsəbin içində olmuşam bütün həftəni. Birinci günündən altıncı günə qədər elə gün olmadı ki, kiməsə qarşı tonumu artırıb "uzatmayaq. bax indi cavab verəcəm, zibili çıxacaq, bütün əsəblərimiz korlanacaq" tipli bir cümlə işlətməyim. Gərginliyimin qaynağını bilirəm deyə deyəcəklərimdə dibinə kimi haqlı olsam belə, anlıq olaraq partlayıb kiminsə üstünə lazım olandan artıq əsəb tökməmək üçün çabalamışam: həm sosialda, həm də üz-üzə dialoqlarım minimumda olub, maksimum qısa kəsmişəm hər şeyi. Günorta 2-3-ə qədər özümü "normal", sanki heç bir problem yoxmuş kimi apara bilirəm. Amma obed sonrası yorğunluğun üstünə bir də görəndə ki artıq cansıxıntımı yığıb yığışdıra bilmirəm, mənlə işləyən uşaqlara "soruşan olanda marketə getdiyimi deyin" deyib çıxıram 15-20 dəqiqə açıq havada vaxt keçirirəm. Özləri də bilir ki, marketə-filan getmirəm, sadəcə uzaq qalıb toparlanmaq üçün edirəm. "yaxşısan?" soruşulanda da başımı yelləyib yola verirəm. içini skim, bu soxasoxda müdir də yazıb ki, xəstələnib, səhər işə gələ bilməyək, indi işin bütün yükü və məsuliyyəti mənim üstümdədi.
Evimiz iş yerimə daha yaxındı deyə məcburiyyətdən həftəiçi yatmağa ora gedirəm, həftəsonu da bu biri tərəfdə qalıram. Keçən dəfə axşam gələndə gördüm yenə evdə qanqaraçılıqdı (bax: davamlı dava edən ailədə böyümək)
. Həmin gün bacım xəstəxanada gecə növbəsi idi, tələsirdi, hara baxırdısa da tapa bilmirdi eynəyini, dava da ondan başlamışdı. Olmağına təqsir bacımda idi, əşyalarını hara gəldi qoyur, amma gərəksiz yerə lazımından artıq aqressiya ilə üstünə düşmüşdülər. ikisi birdən nifrət dolu bir şəkildə bacımın üstünə düşmüşdülər: Eynək qalmışdı qıraqda, mövzu tamam başqa-başqa yerlərə fırlanmışdı, qızı sözlü şəkildə əməlli-başlı yıxıb sürüyürdülər: "sən eləsən! Sən beləsən! Bir camaata bax gör kim belədi?!" zırt pırt. Həyatda ən nifrət elədiyim şeylərdən biridi valideynin uşağı bu gün gəldiyi halına görə günahlandırmağı. konkret başımın daşıdı bu şey. özümü saxlaya bilməyib ikisini də acılayıb fırladıb açdıqları mövzularda cavablarını verdim ki, qızı günahlandırdıqlarl şeylərin səbəbkarı elə özləri, zamanında elədikləri filan-filan hərəkətlərdir. Ən acısı da bacımın məsələdə qurban olduğunu hələ də tam dərk edə bilməməsidir. mən onlara elə özlərinin tərzində kobud cavab verəndə araya girib onları "pokrıvat" etməyə çalışdığı olur və sağlam olmayan bir şəkildə özünü günahlandırır. Bu dəfə heç ikinci cümləsini deməyə imkan verməyib, acıladım ki, bir də mən araya girəndə durub onlara cüzi də olsa haqq verməsin, sakitcə susub dayansın kənarda, mən bilirəm nəyi necə eləmək lazımdır.
Atam da, anam da özlərində qram səhv görmürlər və illərdir eyni şeyləri edib fərqli nəticə gözləyirlər. Yeniyetməlikdən bu yana illər ərzində 100 dəfələrlə sakit bir şəkildə nəyisə başa salmağa çalışmışam, nə də ki dava-dalaş fayda vermir. Deyil təkcə mənimkilər, ümumiyyətlə, heç bir valideyn dəyişəsi deyil. 40-50-60 il eyni təfəkkürlə yaşamış insanlar yüzdə 99,99% faiz hallarda dəyişmir. Hələ-hələ övladın müstəqil, bütöv bir şəxsiyyət kimi görülmədiyi, bir növ mülkiyyət sayıldığı bizim kimi cəmiyyətdə heç dəyişməzlər. Bunların başa düşəcəyi dil odur ki, sərt bir şəkildə qarşı qoyub özlərinin uşağı acıladığı kimi elə onların özlərini acılayıb, başqaları ilə müqayisəyə salıb cavab verəsən, yoxsa dayanası deyillər. Anam elə insandır ki, Dəyərləri və həyatda bir duruşu var. səhvini başa düşmək istəməsə də, tərsləyib nəsə deyəndə dayanır. gedir nəsə dərslərinə aid, ya da hansısa bir ev işi görüb başını qatır. Təklikdə danışanda da qəbul etmək istəməsə də, bəzən ən azından müdaxilə etməyib kənara çəkilir. Amma atam... Blət o kişi ağzın açıb danışanda gijdıllağ oluram da konkret. O gün gördüm uje yenə azğımın zamoku açılmaq üzrədir, bircə kəlmə bu illər ərzində evin kişisi olaraq bir pox da eliyə bilmədiyini və heç vaxt kişi kimi ailəsində nəyisə yoluna qoya bilmədiyini, yaxşısının elə ağzını açmayıb qıraqda durmaq olduğunu deyib dayandım. Səsimin tonuna uje anam gələndə bu qocanın ifunət iyi verən o 12-ci əsrdən qalma ən debil mental fikirləri və qəliblərinin, həyatdakı qorxaqlığı və acizliyinin bozağa yığdığını dedim ki, susdursun onu. var gücümlə də özümü sıxmışdım ki, yığılıb qalan əsəb-gərginliyimi üstünə tökməyim. Elə yaxşı ki, mamanın nəsə eləməyinə ehtiyacı olmadan özü durdu getdi girdi otağında yenə tiktoka baxmağa.
O insanlara ilk baxışdan asan görünür hər şey. Bacım öz əşyalarını hara gəldi qoyur və yadından da çıxarır. sonra da bir-bir hər yeri axtarır ki, tapsın. Özüm də çox əsəbiləşmişəm bu şeyinə. Elə gecə olub ki, bir də baxıram ki, yorğanımın içindən vibrasiya gəlir, sən demə qızın telefonudur, qalıb burda. Telefonu tapmaq rahatdır, zəng edirsən, səsi gəlir. amma eynəyi olmadan yarım metr o tərəfdə olan heç nəyi görə bilmir deyə, itin zülmün çəkir eynəyini tapmaqçün. Dəfələrlə də deyilib ki, əşyalarını konkret bir yer təyin edib ancaq ora qoysun ki, rahat tapa bilsin. Eləmir. Elə bu dediyimin məsələlərdən Bir gün sonra yenə evə girəndə gördüm eynəyi mənim otağımdadı. Gedib yanına haraya qoyduğunu soruşdum, fikirləşməyindən hiss elədim ki, yenə unudub. Sakitcə oturub izah elədim ki, bundan sonra yalnızca filan yerə qoysun, bir də başqa yerdə görməyim. Hər dəfə də harasa tələsəndə əsir olub təlaş içində axtarmağı ev əhlini əsəbiləşdirir. Nə də olsa bəsit şeydir axı balaca bir şey konkret bur yerə qoymaq!
işin poxu da burda çıxır elə. Əslində, uzun müddətdir diqqət edirəm, bacım heç yaxşı deyil. Davamlı şəkildə fikirli olur, başı dumanlıdı, bəzən oturub eləcə fikrə gedir. Mənim də başım qarışıb öz problemlərimə, yetəri qədər diqqətimi verə bilməmişəm. həmin gün içdən bir şəkildə ağlayanda bir neçə şey dedi, o gündən bu yana düz 4 gecədir fikirdən düz-əməlli yata bilmirəm. Onsuz da bəlli idi elə ən başdan, amma artıq dəqiq bilirəm problem əşyanı hansısa yerə qoymaq deyil. Bu, sadəcə ağlındakı o fikir burulğanının, fikirliliyinin və hazırki ruh halının mənfi nəticələrindən biridir. işin özü də budur ki, keçən dəfə ağlayaraq dediyi o sözlərdən sonra içimə inanılmaz dərəcədə bir təlaş düşüb. Dindirsəm, mənlə hər şeyi danışar, zatən belə də edəcəm ki, yadlıq və təklik duymasın. amma hər halda ixtisaslı biri deyiləm. Ona görə də bir neçə terapevt tapmışam, seçib birini önərəcəm getsin. Bacımın içində toplayıb ağlayaraq dediyi şeylər insanı arzuolunmaz sonlara apara biləcək şeylər idi. Zatən bu gün elə sözlükdən birinin il dönümüdür, birdən o da ağlından başqa bir şey keçirər deyə çox narahatlıq keçirirəm. Əslində, 4 gün itirməklə gecikmişəm, amma öz ruh halımı tarazlaya bilim deyə bu həftəsonun da "uzaqda" keçirdim. Sabahdan təzədən evə qayıdıb bütün diqqətimi ora yönləndirəcəm. Bu dəqiqə keçən həftə boyu olan gərginliyimi, öz problemlərimi - ümumiyyətlə, hər şeyi sikdir eləmişəm, ağlımda bircə bacımdır.
Məktəbdə, unidə, işdə, dost-tanış çevrəsində hər zaman nəsə yoluna qoyula bilməyəndə gülümsünərək zarafatyana bir lovğalıq ilə "ehh, yenə iş düşdü başa, gərək özüm əl atım" deyib girişirdim məsələyə ki, həll olunsun, olunurdu da. Amma bu illər ərzində ilk dəfədir ki, ağlımdan bu fikri keçirərkən özgüvənsizlik, narahatlıq, tədirginlik və ən pisi də qorxu bürüyür məni...
Dünən bir iş yoldaşım qızın gətirmişdi işə, 2 yaşı var. Mən də uzaqdan gördüm, moment sıxıram ki, balaca gözəllə tanış olum. Məlum, oğlanların qız övladı sevgisi danılmaz həqiqətdir. Nəsə, obedə gedəndə gördüm atasının qucağındadı. Yaxınlaşıb "allah saxlasın, məhəmməd, atanı-analı böyüsün" dedim atasına, "çox sağ ol, brat, allah sənə də qismət eləsin", - dedi. Mən də 1 ildi saqqal uzadıram deyə uşağa da qayıtdım ki: "şaxta babanı tanıyırsan?". Atası da elə bunu deyən kimi döndü qızına: "baa, bu, şaxta babadı. Salam ver ona", - dedi. Qız əlini yelləməklə saqqalıma uzatmaq qarışıq bir hərəkət edən yerdə atası qucağında irkdi bunu, bu da tez üzün çevirdi, atasına sıxıldı.
Nəsə, sonra bir moment oldu, yenə bunlar tərəfə gedəndə gördüm atasının əlindən tutub, yanında dayanıb. Məni uzaqdan görüb diqqətlə gözün zilləməyə başladı. Yanına bir 5-10 metr qalmış başladım gülümsünüb əl eləməyə. Qız da həmin saniyə gülə-gülə əl sallamağa başlayıb: "babba. Saxta babbba", - dedi. Aww, məndə ürək qalar həmin moment?! o dəqiqə sevincdən gözüm yaşardı, içim "cuteness"liklə doldu, yumuş-yumuş olub əridim qaldım.
Dünən bütün günü beynimdə o an canlanıb. Hətta bunu yazarkən belə üzümdə təbəssüm yaranır. Atası da mənlə yaşıddı e özü də. Allahım, bana bunları neden yaşatıyorsunn, daha çok gencim.
1-2 kəlmə yazmışdım, ona da yüngülvari göz atmaq məsləhətdir. Burda da geniş yazasıyam.
)
