sözlük yazarlarının səyahət xatirələri

11. Danışım Polşada olarkən etdiyim bəzi umbaylıqlardan. Deməli, mərkəzə yaxın olan hostellərdən birində qalırdım. Əvvəl qaldığım hostellərdə sosiallıq deyilən şeydən əsər-əlamət yox idi. Bura elə deyildi. Amma qəribə tiplər də az deyildi. Zaman keçirmək üçün ortaq zal kimi yer var idi. Zala girəndə bir qızın Azərbaycanca telefonla danışdığını görüb sonra söhbətə başlamışdıq. Yeni gəlmiş fransız bir oğlanın (əvvəl fransız olduğunu bilmirdim) qəribə, türklər demiş yargılayıcı baxışları var idi (hər dəfə yanından keçəndə elə baxırdı). Başladıq qaqaş haqqında danışmağa. Başlamaz olaydıq. Qaqaşdan tutmuş hostelin rəhbərliyinə qədər azərbaycansayağı qeybət etdik ayaqüstü. Söhbət-söhbəti açdı, bir çox şey haqqında danışdıq. Orta yaşlı, braziliyalı bir kişi var idi hosteldə. Biz söhbəti yekunlaşdırırdıq ki, çönüb yarım-yamalaq tələffüzlə "siz azərbaycanlısınız?" deyə soruşdu. Qızla bir-birimizə təəccüblə baxıb "hə" dedik. Sən demə kişi türkcə bilirmiş (tərcüməçi idi). "Biz bayaqdan danışırıq, bizi başa düşdün mü?" deyə soruşanda çoxunu başa düşdüyünü dedi. Yaxşı ki, onun haqqında danışmamışdıq -*
Digər bir kiçik xatirə isə ilk getdiyim vaxtlarda mallda olarkən başıma gəlmişdi. Carrefour adlı supermarketə girib 1-2 şey aldım. Verilən çeki küncdə zibil qutusu kimi şey var idi, ora atdım. Çıxmaq istəyəndə gördüm turniket açılmır. Sən demə çekin üstündəki barkodu turniketə oxudub çıxmaq lazım imiş (yandakı müştəri dedi). indi kor-peşman qayıtmışam zibil qutusunun yanına. Bir tərəfdən eşələyib axtarmağa da utanıram, amma gecikirəm də. Bəxtimdən çek üstdə idi deyə götürə bilmişdim

12. Dostumla Varşavadan Praqaya 10 saatlıq yolu avtobusla gedib saat səhərin 5də yolda düşüb şəhər mərkəzinə getməyimiz. Tabi öncədən idrak etməmişik ki, hər yer bağlı olacaq hotel coffeeshop hər şey. Buz kimi havada 3-4 saat starbucks qabağında gözləmişik ki, içəri girib isinib nəsə yeyək. 9a 10 dəqiqə qalmış bizə yazığı gələn starbucks işçisi gəlib 100 metr aralıqda saat 8dən açıq olan starbucks var dedi. Biz də nası yani deyib mal kimi qaldıq. Bu da böyle bir anımdır-*

13. Getmişdim naxçıvana evdəkilərlə vaxt keçirəm, türkiyə var xəyalımda ama dəqiq heç nə yoxdu, hətta demək olar qətiləşdirmişəm ki getməyəcəm, alınmır filan. Derekə də çox dil tökdüm necəsə et gəl gedək. 1 ay vaxt istədi, mənim də hövsələm yox idi əslində, dedim elə orucluq bayramıdı gedim 1 həftə zad hərlənim naxçıvanda gələrəm də, bakı əksilər mən yox zad. Yol rahat, günəş parlaq. Naxçıvan da elə həmənki naxçıvan. idarəetmədəki dəyişikliklərin şəhərin memarlığına təsirinə hələ çox var idi mən gedəndə, bəlkə ondan idi, ya da axırı başı qara camaata çatanın eyni olmağından. Dəyişiklik yeniyetməlik vaxtı sinəmdən çıxan tüklər kimi idi lap. Hər gün təzəsi çıxır ama hiss etmirəm nəsə dəyişirmi ya yox. Yox indi sinəmdən tük çıxır deyə davamı gəlin tutmaq hekayəsi olmayacaq gözəlim, keçəcəm sərhədi türkiyəyə. Mən qətiydimsə belə getməməyə, evdə sual verdilər türkiyəyə gedəcəksən? Dedim gedəcəm. Elə nə oldusa bununla oldu. Taksi danışıldı, bilet alındı, sərhədlər, pasportlar, gömrük qapıları, naxçıvan ləhcəsi, ığdırlı dayılar, kürtlərin qurduğu avtobus şirkəti. Düşdük ığdırdan kocaeliyə yola. Ora çatana qədər elə bilirəm istanbuladı biletim, yanılmışam. 21 saat hələ buralardayam düşüncəsi ilə minildi avtobusa. Ətrafımda zərrə maraq doğurmayan insanlar. Yanağında baş barmaq boyda şiş olan dayıdan wifi istədim roaming paketi almağa, instada scroll edə-edə dedi ki yox imiş interneti. Dayı yaxşı edir, səhv məndədi ki avtobusda wifi var sözünə inandım bileti saytdan alanda. Var imiş də, o xarab olub bizə ayrısı gəlib dedilər. Hotspot açmağı bilməyən müavinin telefonundan açdım özümə wifi-ı. Bağlamağı da bilmirmiş, çox yedim internetindən. Buna görə bağışlayıram onları. Pəncərəm ən yaxın dostum idi, ən maraqlı şeyləri də o göstərdi. Üstünü yaşıl otlar basmış Qırmızı qəhvəyi təpələr, cürbəcür ağaclar, kəndlər şəhərlər, bozun hər tonunda yollar, arada yağış bir az dolu. "Dinlenme tesisleri" deyilən checkpoint nöqtələri var yol üstündə, hər 4 5 saatdan bir dayanırıq yediyimizi içdiyimizi sirkuliyasiyadan keçirib təzədən minirik avtobusa. Anadolunu sevdim, bəyəndim, nuri bilge ceylan filmlərindən kadrlar da görürdüm sanki arada. it hürməyi, gecənin səsi, uzaq kəndlərdən görürən balaca sarı işıqlar. Yol boyu əsas düşündüyüm məsələlərdən biri bu idi ki, insan uzun yola çıxanda niyə bu qədər özünə qapanıq və eqoist olur? Yanımdakı dayının vermədiyi wifi yoxsa heç kimin bir birinə ümumiyyətlə nəsə təklif etməməsi filan nə idi məni elə düşündürən anlaya bilmədim. Pasport kontrol olanda diqqətlə baxırdım insanların polislə rəftarına və polisin insanlarla. Daha nəzakətli idilər sanki bizdəkilərə baxanda. Nuri Bilgedən kış uykusunu yükləmişdim yolda baxmağa. Ləzzət etdi haluk bilginerin səsini dinləyə dinləyə pəncərədən anadoluya baxmaq. Ağlımdan o vaxt o qədər çox düşünməyə dəyər fikirlər keçdi ki, bir ara düşündüm insanların daimi qət etdiyi yolların uzunluğu ilə filosof olması ehtimalı arasında bir tendensiya varmı. Bir də marağımı bir yerə toplaşan insanlar çəkdi. Siqareti birlikdə çəkirdilər və sadəcə bu akt onları birləşdirirdi ki bu proses boyunca danışsınlar (fərq etməz) nədənsə. Bu biraz da öz fikrinə və yaxud keçmişinə hörmətsizlik deyilmi ki, sən sadəcə sənlə bərabər eyni 2 3dəqiqəlik şeyi edən yad birisinə nəsə informasiya emal edirsən? Niyə arxadakı qarlı dağları qoyub qabağındakı girdə sifətli dayının sarı dişlərinə tamaşa edirsən. Bunun (bəlkə) ehiyyac olması mühakiməmiz üzrə hər hansı bir kompromisə getməyə əsas deyildir, ona görə ki, başqa şeyləri bu qədər tabulaşdıran cəmiyyətdə ehtiyyac yoxdur, doqmalar vardır. Biz də marjinal planetlərik doqmatik ulduzların ətrafında fırlanıb biraz yaxınlaşan biraz uzaqlaşan. Yol demək olar heç yormadı məni - deyə düşünürdüm, avtobus xarab oldu. Saat 5 idi, yarı yuxulu ayıldım ki dayandıq. Ətrafda nə tesis nə də pasport kontrol üçün polis postu yox idi və elə ağlıma gələn ilk şey baş verirdi. Matorda nəsə kəmər qırılıbmış. Pay dədə.. indi necə olacaq? Təbii ki bir təxliyə planı var, ən yaxln şəhərdən ən sürətli şəkildə avtobus bizi götürüb aparacaq, üzrxahlıq üçün isə ödədiyimiz bütün pul kompensasiya olunacaqdı. Hətta şirkətin sahibi xarici sərnişinlər üçün antalyada 3günlük də yer ayırdacaqdı. Yəni də, xəyallar. Getdilər dazbaş sürücü və palabığ şofer kəmər almağa. Umbaylar qayıdanda artıq 3-4 saat keçmişdi. Səhv ölçüdə alıbmışlar. Yenə getdilər. Müavin də daim çalışır milləti sakit saxlasın. Uzun boy, qaralıb qızarmış 30yaşlarında. Ama görsən ayaq işi görməkdən, üzünə baxanda sənin də buyurmağın gəlir. Nəysə umbaylardan biri gəldi, kəmər taxıldı, avtobus işlədi, düşdük yola hansı ki 3 4 saat uzaqda idik mənim düşəcəyim yerdən. Bir ara çox gün vurdu ya o qədər qoz fındıq ləpəsindən sonra təyziqim qalxdı anlamadım. Elə bilirdim spectate moduna keçmişəm, kiminsə həyatına baxıram öz gözündən. Və sanki etdiyim şeylərin məsuliyyətini daşımırmışam kimi hiss yaradırdı məndə, ama bu hissə aldanıb mənə int verməyən dayıya eyhamlı sözlər atmadım, ya da o biri umbaylara. Avtobusdan bu qədər məncə. Pəncərələrə daha böyük pərdələr lazımdı bu da belə bilinsin.

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!

Yalnız deyilsən!